Oda ısısında süperiletken test ediliyor
Doğan Barış ABBASOĞLU yazdı —
- Hiroşima’da ölümün gölgesi
- 45 bin yıl önceden gelen yüz
- 2 bin yıl önce kılıçla gömülen kadın savaşçı
- En büyük memelinin fosili bulundu
Bilim insanları oda sıcaklığında çalıştığı iddia edilen süper iletkeni test etmek için yarışıyor. LK-99 üzerinde inceleme yapan bazı laboratuvarlar şimdiden sonuçları açıkladı.
ABDli ve Güney Koreli bir grup bilim insanının oda ısısında bir iletken olduğu iddia edilen LK-99 isimli maddenin keşfediliği yönündeki açıklama bilim dünyasında büyük heyecan yaratmıştı. Günümüzde birçok teknolojik ekipmanın çalışma şeklini değiştirebilecek düzeydeki bu buluşa bilim dünyasında temkinli yaklaşıldı.
İlk deneylerde süperiletkenlik gözlemlenmedi
Hindistan Ulusal Fizik Laboratuvarı'ndan V. P. S. Awana, LK-99’u kendi laboratuvarlarında yarattıklarını ve maddenin süperiletken olmadığını tespit ettiklerini söyledi.
Çin'deki Beihang Üniversitesi'nden Zhiqi Liu ve meslektaşları tarafından gerçekleştirilen bir diğer deneyde de LK-99’un süperiletken özellik taşıdığına dair bir kanıt bulamadı.
Süperiletkenlik iddiasının sahibi olan William&Mary Üniversitesi’nden Hyun-Tak Kim, Hindistan ve Çin’deki laboratuvarların kaliteli LK-99 numuneleri elde etme işlemlerinde zorlandığını ve Hindistan’daki laboratuvarla bu konuda iletişime geçtiklerini söyledi.
Simülasyonda şaşırtıcı elektronik özellikler görüldü
Almanya'daki Berlin Humboldt Üniversitesi'nden Jose Pizarro ise ekip olarak LK-99’u simülasyonlardan denediklerini ve hesaplamaların simüle edildiği şekliyle LK-99'un bazı şaşırtıcı ve umut verici elektronik özelliklere sahip olduğunu gösterdiğini belirtti.
Griffin, hesaplamalarından çıkan en önemli noktalardan birin, LK-99'un içindeki bakır atomlarının, hesaplamalarının ortaya çıkardığı özel elektronik özellikleri desteklemek için tam olarak doğru yerde olması gerektiğini gösteriyor. Yani söz konusu maddeyi elde etmek oldukça meşakatli bir durum.
Oda ısısında süperiletken bir devrim gibi
Oda ısısında çalışabilen bir süperiletken şu anda hayatımızda büyük öneme sahip birçok teknolojinin yenilenmesi potansiyelini taşıyor. Örneğin Elektrikli araçların bataryaları ısınmadan dolayı çok çabuk tükeniyor. Süper iletkenler ile batarya ısınmasının önüne geçerek elektrikli araçların menzilleri artacak ve şarj süreleri azalacak.
Aynı şey telefonlar ve bilgisayarlarımız için de geçerli. Artık süper iletkenler sayesinde 0 direnç kaybı olacağı için telefonunuz ısınmayacak ve bilgisayarlarınızdaki soğutma fanlarına ihtiyacınız kalmayacak.
Süper iletkenlerin güçlü manyetik alanlar oluşturabilme kapasiteleri MRI gibi tıbbi görüntüleme teknolojilerinin kalitesini ve hassasiyetini önemli ölçüde artırabilir. Bu, artık MR cihazlarının daha hassas ve daha ulaşılabilir olacağı anlamına geliyor.
Oda sıcaklığındaki süper iletkenler sayesinde hava sürtünmesi olmadan nesneleri taşıyabilen manyetik levitasyon sistemleri gelişecek ve yaygınlaşacak. LK-99, hızlı trenler ve diğer taşımacılık sistemlerinin etkinliğini ve hızının artırmasına yol açacak.
*****
Hiroşima’da ölümün gölgesi
Hiroşima’da atom bombasının patladığı anda yayılan ışıma onbinlerce kişiyi bir anda buharlaştırdı. Onlardan geriye sahipsiz gölgeleri kaldı.
6 Ağustos 1945’te Hiroşima’ya atılan atom bombası, Oppenheimer filminin gösterime girmesiyle yeniden gündemde.
Japonya'nın Hiroşima ve Nagazaki şehirlerinde, sırasıyla 6 ve 9 Ağustos 1945'te atom bombalarının patlatılmasının ardından kaldırımlara ve binalara dağılmış insan ve bisiklet gibi nesnelerin siyah gölgeleri bulundu. Bombanın patlamasının hemen ardından yayılanan ışıma ve ısı patlamanın merkezine yakın olan insanları adeta buharlaştırdı. Tam bu anda kurbanlar ışığı ve enerjiyi emerek arkalarındaki nesneleri korudu. Işıma da "gölgenin" etrafındaki beton veya taşı beyazlattı.
Atom bombasının patlatılmasının ardından Hiroşima’da çok sayıda noktada benzeri gölgeler vardı ancak ışımayı takip eden basınç dalgası yüzünden birçok gölge yok oldu.
İki şehir yok oldu
6 Ağustos 1945'te Japonya'nın yedinci büyük şehri Hiroşima'nın 580 metre üzerinde Küçük Çocuk lakaplı bir atom bombası patladı. Dünya Nükleer Birliği'ne göre patlama 16.000 ton TNT'nin patlamasına eşdeğerdi. Bu etki şehrin 13 kilometrekaresi patlama anında yok etti. Hiroşima nüfusunun neredeyse dörtte biri hemen öldü. Bir sene içinde bir o kadar insan da radyasyon etkileri sonucu hayatını kaybetti.
Bu patlamadan üç gün sonra Amerika Birleşik Devletleri Nagazaki üzerinde Şişman Adam lakaplı ikinci bir atom bombası patlattı. Plütonyum 239 içeren bu bomba 21.000 tonluka bir patlamaya yol açarak kentte benzer yıkım ve ölümlere neden oldu.