TÜİK'in gayretiyle işsizlik düşüyor!

• TÜİK’e göre resmi işsizlik tek haneye düşse de geniş tanımlı işsizlik oranı yüzde 20’ye yakın. Geniş tanımlı işsiz sayısı 7,3 milyonun üzerinde. TÜİK’e göre işsiz sayısı son bir yılda 560 bin azalırken İŞKUR’a göre 148 bin arttı. Aradaki fark, 700 binin üzerinde.

AKP-MHP iktidarının yönettiği TÜİK, enflasyonda olduğu gibi işsizlik verilerinde de manipülasyona devam ediyor. TÜİK'e göre işsizlik azalıyor. 

TÜİK’in Ağustos 2022 Hanehalkı İşgücü Araştırması (HİA) sonuçları, dün yayımlandı. Mevsim etkisinden arındırılmış dar tanımlı işsizlik oranı yüzde 9,6, mevsim etkisinden arındırılmış geniş tanımlı işsizlik oranı (âtıl işgücü) ise yüzde 19,8 seviyesinde gerçekleşti. TÜİK’e göre 15 ve daha yukarı yaştaki kişilerde işsiz sayısı (mevsim etkisinden arındırılmış) Ağustos 2022'de bir önceki aya göre 100 bin kişi azalarak 3 milyon 312 bin kişi oldu. DİSK-AR tarafından TÜİK verilerinden yararlanarak yapılan hesaplamaya göre ise mevsim etkisinden arındırılmış geniş tanımlı işsiz sayısı, Ağustos 2022’de 7 milyon 337 bin kişi olarak gerçekleşti. TÜİK’e göre Ağustos 2019’da yüzde 14 olan işsizlik, Ağustos 2022’de yüzde 9,6 olarak gerçekleşti, ancak aynı yıllarda geniş tanımlı işsizlik yüzde 14’ten yüzde 19,8’e yükseldi 

7 milyon 337 bin işsiz

Ağustos 2022 döneminde mevsim etkisinden arındırılmış (MEA) dar tanımlı işsizlik, yüzde 9,6; zamana bağlı eksik istihdam ile işsizlerin bütünleşik oranı, yüzde 13,3; işsiz ve potansiyel işgücünün bütünleşik oranı, yüzde 16,4 ve âtıl işgücü oranı (geniş tanımlı işsizlik) ise yüzde 19,8 olarak açıklandı. Ağustos 2019’da 251 bin olan zamana bağlı eksik istihdam (MEA) sayısı, Ağustos 2022’de salgınının da etkisiyle 1 milyon 253 bin kişiye yükseldi. Ağustos 2019’da 1 milyon 781 bin olan potansiyel işgücü sayısı ise Ağustos 2022’de 2 milyon 772 bine yükseldi.

DİSK-AR'ın TÜİK’in âtıl işgücü oranından hareketle yaptığı hesaplamaya göre mevsim etkisinden arındırılmış geniş tanımlı işsiz sayısı Ağustos 2022’de 7 milyon 337 bin olarak gerçekleşti.

TÜİK ile İŞKUR arasındaki fark

İŞKUR’un kayıtlı işsiz sayıları kayıtlara, TÜİK’in işsizlik verileri ise ankete dayalı olarak hesaplanıyor. İki kurumun metodolojileri farklı da olsa İŞKUR tarafından aylık istatistik bültenlerinde açıklanan kayıtlı işsiz sayıları işsizliği anlamak açısından önemli gösterge. Olağan seyirde İŞKUR’un kayıtlı işsiz sayılarının TÜİK’in işsiz sayılarına yansıması beklenir. Ancak uzun bir süredir iki kurumun işsiz sayıları arasındaki farklar birbirinden zıt bir eğilim izliyor. İŞKUR’un Ağustos 2021 ile Ağustos 2022 arasında son bir yıllık dönemde kayıtlı işsiz sayısı 3 milyon 194 binden 3 milyon 342 bine yükseldi, kayıtlı işsiz sayısında yaklaşık yüzde 4,7’lik bir artış gerçekleşti. Son bir yılda 148 bin kişi işsiz olduğu için İŞKUR’a başvurdu. Bu başvuruların 117 bini kadın, 31 bini ise erkek işsizlerden oluştu. TÜİK’e göre ise son bir yılda dar tanımlı kadın işsiz sayısı 150 bin, dar tanımlı erkek işsiz sayısı 410 bin olmak üzere toplamda işsizlik 560 bin kişi azaldı. Cinsiyete göre TÜİK ile İŞKUR arasındaki uçurumun artmaya devam ettiği görülmektedir. DİSK-AR, bu sebeple İŞKUR ile TÜİK arasındaki sayılardaki bu uyumsuzluğun sorunlu olduğunu düşünüyor. 

Geniş tanımlı kadın işsizliği

Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) tahminlerine göre salgının işgücü piyasalarındaki etkisi kadınlar aleyhine devam ediyor. ILO’nun güncel tahminleri çalışılan saatlerde toplumsal cinsiyet eşitliği için gerileme olduğuna işaret ediyor. Salgın öncesinde kadınlar ve erkekler arasındaki çalışılan saat farkı fazlaydı. Salgın sonrasında işgücü piyasalarında beklenen toparlanma kadın ve erkekler arasındaki çalışılan saat farkını kapatmak hususunda yetersiz kalındığı ifade edilmektedir. Zengin ülkeler ile yoksul ülkeler arasındaki cinsiyete göre çalışılan saat uçurumu daha da belirgin hale geliyor. Yüksek gelirli ülkelerde çalışılan saatlerdeki eşitsizlik yoksul ülkelere göre daha hızlı kapanıyor. Yine de ILO’ya göre yüksek gelirli ülkelerde dahi nispeten kapanan bu farkın salgın öncesi seviyelere getirilmesi tahminlere göre yaklaşık 30 yıl sürmesi bekleniyor.

TÜİK’e göre de kadın işsizliği tüm işsizlik türlerinde en yüksek kategori olarak görülmeye devam ediyor. Mevsim etkisinden arındırılmış dar tanımlı işsizlik oranı erkeklerde yüzde 8,2 iken kadınlarda yüzde 12,5 olarak gerçekleşti. Geniş tanımlı işsizlik (âtıl işgücü) erkeklerde yüzde 16,1; kadınlarda ise yüzde 26,5 olarak hesaplandı. Geniş tanımlı kadın işsizliği ile geniş tanımlı erkek işsizliği arasındaki fark 10,3 puandır.

Zamana bağlı eksik istihdam ve işsizlerin bütünleşik oranı erkeklerde yüzde 15,8 iken kadınlarda yüzde 12,1’dir. İşsiz ve potansiyel işgücünün bütünleşik oranı erkeklerde yüzde 23,6 iken kadınlarda yüzde 12,4 seviyesinde. Ağustos 2022 itibarıyla kadınlarda mevsim etkisinden arındırılmış dar tanımlı işsiz sayısı 1 milyon 434 bin ve geniş tanımlı işsiz sayısı 3 milyon 492 bindir. Erkeklerde ise dar tanımlı işsiz sayısı 1 milyon 878 bin ve geniş tanımlı işsiz sayısı 3 milyon 850 bindir.

 Ağustos 2022 HİA verilerine göre işsizlik türlerinin en yüksek olduğu kategori yüzde 26,5 ile geniş tanımlı kadın işsizliği oldu. İkinci yüksek işsizlik kategorisi ise genç kadınlarda gerçekleşti. Ağustos 2022’de genç kadın (15-24) işsizliği 23,3’tür.

Geniş ve dar arasındaki fark

DİSK-AR'a göre; Türk ekonomisinde Eylül 2018’de başlayan ekonomik kriz ve Mart 2020'den beri yaşanan salgınının da etkisiyle işgücü piyasası dışına çıkış eğilimi artıyor. Zamana bağlı eksik istihdamda artış ve iş bulma ümidinin kaybedilmesine paralel olarak dar ve geniş tanımlı işsizlik oranları arasındaki fark giderek açılıyor. Örneğin, Ocak 2019’da dar tanımlı işsizlik yüzde 13,6 iken geniş tanımlı işsizlik yüzde 19,7 olarak gerçekleşmişti. Bu dönemde geniş tanımlı işsizlik dar tanımlı işsizlikten 6,1 puan yüksekti.

Ağustos 2022’de ise dar tanımlı işsizlik yüzde 9,6 iken geniş tanımlı işsizlik yüzde 19,8 olarak gerçekleşti. Dar ve geniş işsizlik arasındaki fark bu dönemde 10,4 puan oldu. Dar ve geniş işsizlik arasındaki makasın bu denli açılmasının en önemli nedeni salgın dönemindeki işten çıkarma yasağının dar tanımlı işsizliği sınırlı düzeyde tutmuş olması ve işbaşında olunan sürenin azalmasıdır. Böylece dar tanımlı işsizlik sınırlı kalırken geniş tanımlı işsizlik fırladı.   ANKARA