TÜİK'in çabası yetmiyor

• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Ağustos'ta enflasyonun yıllık bazda yüzde 32,95'e indirebildi. ENAG'a göre ise enflasyon yüzde 65,49.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Ağustos ayında enflasyonun yüzde 2,04 arttığını açıkladı. Yıllık enflasyon 32,95 olarak gerçekleşti. Enflasyonun yıllık değişim oranı yüzde 33 olmasına rağmen 12 aylık ortalamalara göre enflasyon yüzde 40 olarak gerçekleşti.

Enflasyon Araştırma Grubu ENAG'a göre ise Tüketici Fiyat Endeksi Ağustos'ta yüzde 3,23 artarken, yıllık enflasyon yüzde 65,49 oldu.

TÜİK verilerine göre temmuz ayında yıllık enflasyon yüzde 33,52 olarak kayda geçmişti, ENAG ise aynı dönemde enflasyonu yüzde 65,15 olarak hesaplamıştı.

Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan ise 14 Ağustos'ta yılın üçüncü enflasyon raporunu açıklarken 2026 ve 2027 yılları için enflasyon hedefinin yüzde 16 ve yüzde 9 olarak belirlendiğini duyurmuştu. Bu iki yıl için eski hedefler yüzde 12 ve yüzde 8'di.

DİSK-AR'ın hesabı

DİSK-AR'ın dün yayımlanan Eylül Enflasyon Bülteni'nde,  TÜİK'in madde fiyat listesini gizlemeye devam ettiği, yargı kararına rağmen yine madde fiyat listesini yine açıklamadığı hatırlattıldı. TÜİK’e göre 2003’ten bu yana ortalama fiyatların 32,6 kat, gıda fiyatlarının ise 45 kat arttığına işaret eden DİSK-AR, "Türkiye’de birkaç yıldır devam eden yüksek enflasyon dar gelirlilerin ve işçilerin alım güçlerinin düşmesine yol açıyor. Büyük ölçüde baz etkisi nedeniyle enflasyonun artış hızı yavaşlamış olsa da fiyatlar artmaya devam ediyor. Enflasyonun artış hızındaki düşüş fiyatların düşmesi anlamına gelmiyor. Dahası enflasyon farklı toplumsal sınıf ve kesimleri farklı etkiliyor. Dar gelirlilerin alım gücünü çok daha fazla düşürüyor ve gelir dağılımını bozucu bir işlev görüyor" dedi.

Toplumsal sınıf ve kesimleri enflasyonun sonucu ortaya çıkan geçim sıkıntısını oldukça farklı hissettiğini belirten DİSK-AR'a göre; en düşük yüzde 20’lik gelir grubu toplam gelirin yüzde 6,3’ünü alırken, bu grubun harcamaları içinde gıdanın payı yüzde 30,6’dır. En yüksek yüzde 20’lik gelir grubu toplam gelirin yüzde 48,1’ini elde ederken harcamaları içindeki gıdanın payı yüzde 12,8’de kalmaktadır. Böylece düşük gelirli grupların gıda dışı harcamalar için geliri daha sınırlı kalmakta bu durum geçim sıkıntısını artırmaktadır.

DİSK-AR Ücret Kayıpları İzleme Raporu’na göre Temmuz 2025’te ortalama işçi ücretinin toplam vergi ve enflasyon kaybı 1 trilyon TL oldu. İşçilerin birikimli toplam enflasyon kaybı ise 525,5 milyar TL’yi buldu. Tekil olarak ise yılın yedinci ayında asgari ücretin enflasyon kaybı 4.218 TL, asgari ücretin iki katı düzeyindeki ücretlerde enflasyon kaybı 7.343 TL ve asgari ücretin üç katı düzeyindeki ücretlerde enflasyon kaybı 9.794 TL olarak gerçekleşti. Emekçilerin ücret, maaş ve aylıkları her geçen gün alım gücünü kaybederken milyonların ortalama ücreti olan asgari ücrete artış henüz hükümetin gündeminde değil.

Kira oranları belirlendi

Açıklanan enflasyon verisiyle birlikte kira ve işyerlerine uygulanacak tavan zam oranı yüzde 39,62 olarak hesaplandı. Temmuz 2024'e kadar iki yıl boyunca konut kiralarında yüzde 25 zam tavanı uygulanmıştı. Mehmet Şimşek yönetimi, bu uygulamayı kaldırarak kirada yeniden enflasyon hesaplamasını getirmişti. Son bir yıldır kira artış oranı enflasyon oranına göre hesaplanıyor.

Enflasyon farkı şekillendi

Açıklanan verilerle birlikte memur ve memur emeklilerinin enflasyon farkı da şekillenmeye başladı. Bu fark, Ocak 2025'te maaşlara yansıtılacak zam oranında belirleyici olacak. Eylül, Ekim, Kasım ve Aralık aylarına ait veriler tamamlandığında, memur ve emeklilere uygulanacak net zam oranı da ortaya çıkacak.

Memur ve memur emeklilerine Ocak'ta oluşacak enflasyon farkına ek olarak yüzde 11 oranında toplu sözleşme zammı da verilecek. Yaklaşık 6,5 milyon kamu çalışanı ve emeklisi için 2026 ve 2027 yıllarına ilişkin mali ve sosyal hakları kapsayan toplu sözleşme görüşmeleri tamamlanmıştı. Kamu işvereni ve sendikalar arasında 369 madde üzerinde mutabakat sağlanırken, zam oranları Kamu Görevlileri Hakem Kurulu tarafından belirlendi. Resmi Gazete'de yayımlanan kararla birlikte, memur ve memur emeklilerine 2026-2027 döneminde uygulanacak maaş artış oranları şu şekilde olacak:

* 2026 yılının ilk yarısında yüzde 11, ikinci yarısında ise yüzde 7.

* 2027'nin ilk 6 ayında yüzde 5, ikinci 6 ayında ise yüzde 4.

Bu maaş artışlarına ayrıca oluşacak enflasyon farkı da eklenecek. Ayrıca, 2026 yılının ilk yarısında memur taban maaşlarına ek bin TL ilave yapılması kararlaştırıldı. ANKARA