Yoksulluk şiddeti görünmez kılıyor

• Saha çalışmalarında kadınlara 'Şiddete uğruyor musunuz?' ya da 'Şiddete tanık oldunuz mu?' diye sorduğumuzda aldığımız yanıt çoğunlukla şu oluyor: 'Çocuğum okula aç gidiyor, bundan daha büyük şiddet olur mu?' 

MEDİNE MAMEDOĞLU/AMED

Xwebûna Jin Psikoloji ve Hukuki Danışmanlık Merkezi Sur’da kadınların yaşadığı sorunları tespit ve çözüm için saha çalışması yapıyor. Merkezin Koordinatörü Azize Kaya, yaşanan derin yoksulluğa dikkat çekerken, “yoksulluk şiddeti de görünmez kılıyor” dedi. 

Güneydoğu Anadolu Belediyeler Birliği'nin (GABB) Amed’in Sur ilçesinde yaptığı Şubat ayında açıklanan yoksulluk haritası çalışmasında ortaya çıkan tabloya göre, ilçedeki kadınların yüzde 89’u herhangi bir işte çalışmıyor, yüzde 35,8’i ise okuma yazma bilmiyor. Üç ay süren çalışma sonunda elde edilen verilere göre, şiddet vakalarının da yüksek olduğu Sur’da, kadınların yüzde 52'si temel yaşam ihtiyaçlarını dahi karşılayamıyor. Maddi durumu kötü olan aileler, düşük kiralarla tuttukları evlerde yaşamlarını sürdürürken; kadınlar psikolojik, ekonomik ve sosyal anlamda ciddi sorunlar yaşıyor.

Kapatılan kurumlar açılıyor

İlçedeki sosyo-ekonomik tahribatın en büyük sebeplerinden biri olarak 8 yıllık kayyum dönemi gösteriliyor. Kayyum nedeniyle kadın ve çocuk çalışmalarının durdurulduğu ilçede, kapatılan kurumlar yerel seçimlerin ardından yeniden aktifleştirildi. Şubat ayında kadınlara psikolojik, hukuki ve sosyal anlamda destek sunması amacıyla Xwebûna Jin Psikoloji ve Hukuki Danışmanlık Merkezi açıldı. Sahaya inen kadınlar, 100 hane ile yüz yüze görüşme gerçekleştirdi. Merkezin Koordinatörü Azize Kaya, yürüttükleri saha çalışmasında kadınların ekonomik krizden yoğun şekilde etkilendiğini belirterek, ekonomik krizin kadına yönelik şiddeti görünmez kıldığını söyledi.

 

 

Kayyum tahribatı derin

İki aylık saha çalışmasını değerlendiren Azize Kaya şunları kaydetti: "Burası 25 Kasım’da fiilen çalışmaya başladı, ancak resmi açılışı Şubat ayında yaptık. 2016’daki çatışmalı sürece kadar ilçede aktif çalışmalar yürütüyorduk, ancak kayyum atamalarıyla Amida Kadın Danışmanlık Merkezi kapatıldı ve yeri dini kurumlara devredildi. 8 yıllık kayyum döneminde çok ciddi sosyolojik değişim yaşandı. Yoğun göç sonrası, ekonomik durumu kötü olan aileler zor koşullar altında yaşamlarını sürdürüyor. Kayyum tahribatının, derin yoksulluğun, göçün ve özel savaş politikalarının yoğun olduğu Sur'da bizler de kadınlar olarak saha çalışması yürütüyoruz." 

 

 

Kalıcı çözüm yok

Kadınların kendi sorunlarını dile getirmeden önce derin yoksulluğa dikkat çektiğini belirten Kaya, şunları aktardı: “Derin yoksulluğun bu şekilde artması ve önlenememesinin en büyük sebeplerinden biri kayyumlar. O dönemde ekonomik istihdama ulaşamayan aileler sosyal yardımlara bağımlı hale getirilmiş. Sadece Kızılay ya da sosyal yardımdan gelen gıdalarla çocuklarına yemek verebilen aileler var.”

Bez dahi alamıyorlar

Barınma sorununun da büyük bir problem olduğunu belirten Kaya, ilçedeki evlerin çoğunun yaşanabilir olmadığını vurguladı: “Kent merkezindeki kira fiyatları çok yüksek olduğu için aileler Sur’da, koşulları kötü olan evlerde kalmak zorunda kalıyor. Çoğu anne, bebeğine hijyenik bez dahi alamıyor. Yoksulluğun bu derece artması ve krize dönüşmesi sahadaki çalışmalarımızı da çok zorlaştırıyor.” 

 

 

Daha büyük şiddet olur mu?

Kadınların çoğunun yaşadıklarını şiddet olarak adlandırmadığına dikkat çeken Kaya, “Farkında değiller, çünkü yoksulluk şiddeti görünmez kılıyor” diyerek şöyle devam etti: “Ekonomik kriz dışındaki konular gündemlerine bile giremiyor. Fiziki şiddetin yanı sıra aile içi istismar ve psikolojik şiddet de görünmez bir hal alıyor. Kadınların tek gündemi istihdam olanağı ve barınma. Şiddet yaşanıyor mu tabii ki yaşanıyor ama bu durum kadınların önceliği olmuyor. Saha çalışmalarında kadınlara 'Şiddete uğruyor musunuz?' ya da 'Şiddete tanık oldunuz mu?' diye sorduğumuzda aldığımız yanıt çoğunlukla şu oluyor: 'Çocuğum okula aç gidiyor, bundan daha büyük şiddet olur mu?' Bu durum özel savaş politikalarının da bir sonucu."

Sur pilot bölge seçildi

Sorunların çözümü için daha kapsayıcı çalışmalara ihtiyaç olduğunu vurgulayan Kaya, sözlerini şöyle tamamladı: “STK'larla görüşmeler yaptık. GABB aracılığı ile Yoksulluk Haritası çıkarıldı. Sur pilot bölge seçildi ve bu çalışma kapsamında burada en kısa zamanda bir kreş açılacağını düşünüyoruz. Kadınlar güvenlik sorunları yaşıyor, madde bağımlılığı da ciddi bir problem. Bu nedenle sadece belediyenin çalışması yetmez. Kentteki tüm kurumların sahada olması gerekiyor. Sorunlar çok yönlü, çözümler de çok yönlü ve kalıcı olmalı. İstihdam, toplumsal huzur, şiddet alanlarında yoğun çalışmaya ihtiyaç var. Bu süreçte biz de kadınlarla birlikte sahada uzun soluklu çalışmalar yürütmeye devam edeceğiz."