100 TL’ye 12 saat çalışıyor

• Ekonomik krizin vurduğu kadınlar bir de emek sömürüsüne tabi kalıyor. Wan'da Parkomatçı olan Azime Kaya 12 saat çalışıyor aldığı para ise yalnızca 100 TL.

Her alanda hissedilen ekonomik krizin üzerine işsizlik ve bir de emek sömrüsü geldi. Kadınların talebi olan eşit işe eşit ücret sorunu ise derinleşti. Yoksulluğun büyüdüğü Bakurê Kurdistan’daki kentlerde kadınlar zor bir dönemden geçiyor. 

İş alanlarının kısıtlı olduğu bölge kentlerinde, erkeklerin birçoğu çalışmak için şehir dışına çıkarken, kadınlar ise ya evde bakım işini üstleniyor ya da düşük ve güvencesiz işlerde çalışmak durumunda bırakılıyor.

‘Parkomat Sistemi’

Bakurê Kurdistan’ın Wan (Van) kentinde yoksulluğun yanı sıra işsizlik oranlarının artması nedeniyle binlerce kadın ağır koşullarda, asgari ücretin de çok çok altında çalışıyor. 

Wan’da Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından “Araçların yolda açtığı parmaklama ve trafik sorunlarının çözümü”  Büyükşehir Belediyesine atanan kayyumun geliştirdiği “Parkomat Sistemi” ile ara sokaklarda otoparka çevirilerek yüksek miktarlarda cezalar kesiliyor. 

“Parkomat Sistemi’yle bir yandan araç sahipler mağdur ediliyor, öbür yandan öbür yandan Parkotmaçılar düşük ücret karşılığında ağır iş şartlarında çalıştırılıyor. 

Yaklaşık 7 aydır kentin birçok caddesi üzerinde Parkomatçı olarak çalışan Azime Kaya yaşadıklarını anlattı.

İş bulamadığı için Parkomatçısı olmuş

Azime Kaya, 1990’lı yıllarda devletin köy boşaltmaları sonucunda Colemêrg’in (Hakkâri) Çelê (Çukurca) İlçesi’ne bağlı Ertuş köyünden Wan’ın İpekyolu İlçesine bağlı Bostaniçi Mahallesi’ne göç etmiş. Maddi sorunların kendilerini geçinemez hale getirdiğini ve ailesinden birçok kişinin çalışmasına rağmen ihtiyaçlarını gideremediklerini söyleyen Kaya, “İş bulamadığım için yaklaşık 7 aydır Parkomatçı olarak çalışmaya başladım” dedi. 

 

12 saat çalışıyor

Parkomat çalışma koşullarını anlatan Kaya, şunları  aktardı: “Sabah saat 08.00'da işe geliyorum akşam 20.00'de çıkıyorum. 12 saat çalışıyorum. Günlük 100 TL, (5.5 Euro) en fazla 130 TL alabiliyorum. Çünkü kestiğin fişe göre ücret veriliyor. Günde sadece toplu taşımaya 12 TL veriyorum. Yemek parası maaşımızdan kesiliyor. Geriye kalan para ile kişisel ihtiyacımı dahi karşılayamıyorum. Öte yandan ayda 400 TL kredi ödüyorum.”  

Cinsiyetçi hakaretlere maruz kalıyor

Ağır iş koşulları ve düşük ücretin yanı sıra gün boyu cadde üzerinde mesai yaptığını söyleyen Azime Kaya, bu sırada hakarete ve cinsiyetçi uygulamlara maruz kaldığını da belirtiyor. Azime Kaya şöyle devam ediyor: “Yazın sıcaklığı ve kış mevsiminin soğuklarında dahi cadde üzerinde durmak zorundayım. Koşullar çok zor ancak başka yapabileceğim bir iş yok.” 

JINNEWS