2 bin yıllık manastır restore edilecek

• Sêrt’te bulunan ve uzun yıllardır bakımsızlıktan kaynaklı büyük zarar gören tarihi Deyr Mor Yakup Manastırı (Deyr Mir Yakup Manastırı) restore edilecek. Manastırın üzerinde bulunduğu arsanın sahibi Emin Evin, "Burası tarihi bir yer, burası kaybolmamalı" dedi. 

Evin, 1978 yılında 110 yaşındayken kaybettiği babaannesi Nesro Evin'den manastıra dair dinlediklerini paylaştı. Evin, babaannesi ile manastırın son Başpiskoposu olan Addey Şêr’in birbirlerini yakından tanıdığını, babaannesinin sık sık Şêr'in yaptığı yardımlardan söz ettiğini anlattı. Evin, babaannesinin anlatımlarına işaret ederek, "Yaklaşık 40 kilise buraya bağlıymış. Ninemlerin arazisi de buraya yakın olduğu için iletişimleri çok güçlüydü" dedi. 

1915 Ermeni Soykırımı sonrasındaki 15 yıllık süreçte de manastırın sağlam olduğunu söyleyen Evin, katliam sonrası manastırın sahipsiz kaldığı ve kaderine terk edildiğini ifade etti. Manastırın halen önemli bir tarihi ibadet merkezi olduğuna dikkati çeken Evin, halen birçok kişinin engelli çocuklarını manastıra getirerek "şifa" aradığını kaydetti.

Keldani Vakfı’na hibe etti

Babaannesinin vefatının ardından 1978-80 yıllarında amcalarıyla birlikte yaklaşık 2 bin koyun satarak, manastırın içinde bulunduğu arsayı satın aldıklarını aktaran Evin, yüksek paralar teklif edilmesine rağmen definecilerin eline düşmemesi için araziyi satmadığını belirtti. Tapunun hala kendi üzerinde olduğunu ancak restore edilmesi için manastırı Keldani Vakfı’na hibe etti. 

Babaannesinin manastıra büyük bir önem verdiğini dile getiren Evin, "Bana burası için para teklif ettiklerinde nenemin hayallerine ihanet etmek istemedim. O kadar onları seviyordu ki... Papaza, ‘Eğer siz de burayı yapmazsanız kabul etmem’ dedim. Tek hayalim buranın yeniden inşa olması. Nenemin hayalini çocuklarının, torunlarının görmesi bize yeter” diye kaydetti.

Restorasyona başlayacağız

Keldani Vakfi yetkilileri, yaklaşık 3-4 ay önce restorasyon için Kültür ve Turizm Bakanlığı ile görüştüklerini ve görüşmenin olumlu geçtiğini aktardı. Yetkililer, en yakın zamanda projelerini bakanlığa sunarak, restorasyona başlayacaklarını aktardı. 

Yetkililer, “Bizim herhangi bir beklentimiz ya da işletme gibi bir düşüncemiz yok. Sadece bu tarih yaşasın istiyoruz. Sêrtlilerin, dini turistlik yerleri olsun” diye kaydetti. 

Manastırın başpiskoposu katledildi 

Tarihi manastır, Deyr (Doğan) mevkiinde ve Botan Çayı’na hakim bir tepe üzerine inşa edilmiş. Ermeni Soykırımı sonrası yaşanan tahribat ve kütüphanedeki kitapların yakılması nedeniyle manastırın tam olarak hangi tarihte inşa edildiği bilinmiyor. Bazı kaynaklara göre manastır 16-17’inci yüzyıllarda inşa edildi. Manastırın duvarlarında bulunan Sümer yazıları nedeniyle manastırın en az 2 bin yıllık bir geçmişi olduğu belirtiliyor. Asuri, Süryani, Keldani ve Ermeniler tarafından kullanılan manastırın Başpiskoposu Addey Şér'in Sêrt'in Dihê (Eruh) ilçe kırsalında soykırım döneminde katledildiği belirtiliyor.

RUKİYE ADIGÜZEL - MA/SİİRT