68 kuşağının motosikletli devrimcisi

• “Beyaz Motosiklet, Devrimin Beyaz Küheylanı” belgeseli yapımcıları Sibel Tekin ve Aslı Esma Karaca  “Biz bir tarihi, kollektif mücadelede yer almış, gölgede kalmış, ismi çok anılmayanlarla anlattık” dedi.

68 gençlik hareketi önderleri Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu (THKO) kurucuları Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan’ın idam edildiği 6 Mayıs 1972’den bugüne 50 yıl geçti. İdamlarının 50. yıldönümünde bir 68 hikayesi olan  “Beyaz Motosiklet, Devrimin Beyaz Küheylanı” belgeselinin ilk gösterimi yapıldı. Belgesel, 1968’de üniversiteye başlayan ve öğrenci hareketlerine katılan, dönemin öğrenci liderlerinin yanında mücadele eden Tayfur Cinemre’nin motosikletiyle Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nden (ODTÜ) başlayıp, cezaevine, arkadaşlarının katledilmesine tanıklığına giden yolculuğunu anlatıyor. 

Hikayelerini takip ettim

Belgeselin yapımcılarından Aslı Esma Karaca, filmin yaklaşık 20 yıllık olduğunu 6 yıldır da üzerinde çalıştıklarını ifade etti. Karaca, “İlk gençlik yıllarımda hep bu hikayeleri duyarak büyüdüm. 80lerin terörize ortamında ve 80 darbesi sonrasında bir dedem ‘gençlere yazık oldu’ derken diğer dedem ‘iyi oldu anarşistlere’ derdi. Yetişirken etkilendim. İlk gençlik çağındaki isyan, özgürlük isteği dönemi olur. Bendeki karşılığı bu gençlerin hikayelerini takip etmek oldu” dedi.  

47’leri 68’ler yapan neydi?

Klasik 68 dönemini anlatan filmlerin dışına çıkmak istediklerini vurgulayan Karaca, “Bir yerlerde saklanmış gizlenmiş bir görüntü var mı? Bir fotoğraf var mı? Birinin kişisel arşivinden bir şey çıkar mı? Bunun peşinden çok koştuk. Çok zaman kaybettik. Sonunda Firuzan beni ikna etti. ‘Elindekilerle ne yapıyorsan yap yoksa olmayacak.’ Sonunda da elimizdekilerle bir şey yaptık. Firuzan’ın 47'lileri anlatma biçimi ve motivasyonu, o kitabın, o dehşet kitabın hikayesi, zaten filmin sonu da onla bitiyor. 47'lileri 68'liler yapan neydi sorusuyla. Yani film sonunda bunu anlatıyor. 47 kuşağını 68 kuşağı yapan neydi? Film, aslında bu sorunun cevabı” diye konuştu. 

Cinemre’yle mezarlıkta tanıştı

 Tayfur Cinemre’yle Karşıyaka Mezarlığı’nda tanıştıklarını anlatan Karaca, “Kendisini ve motosikletini anlatmak istediğimi söyledim, bir söyleşi gerçekleştirdik, ses kaydı aldım. İki sene sonra bir daha gittim yine ses kaydı aldım. O zaman Tayfur amca dedi ki ‘habire gelirler böyle ses kaydı alırlar görüntü alırlar hiç bir şey olmaz’ Ben bundan çok etkilendim. Kendi kendime, 'Ben onlardan biri değilim ben yapacağım bunu' dedim. Keşke O'na da deseydim. Ama muhtemelen o hissetti yapacağımı. Hatırla Sevgili dizisinin dizi danışmanlarından birisiymiş. Hep birileri gelirmiş anlattırmış, dinlermişler ve bitmiş. Bu sefer kalmayacağını O'na söyleyebilmiş olmayı isterdim ama söylemedim. 2017'nin 6 Mayıs'ında onlarla anmaya gidip filmi çekmeye başladık” diye belirtti. 

Görünmeyen kahramanlar konuştu

Belgeselin yapımcılarından Sibel Tekin filmi Denizlerin idamının 50. yılında göstermek istediklerini belirterek, “Türkiye sol tarihinde 68 denildiğinde belli isimler akla geliyor. Biz bu belgeselde kolektif mücadeleyi verip gölgede kalmış, ismi çok anılmayanları vermeye çalışıyoruz. Filmin parçası olmaktan mutluyum. Türkiye sol tarihine hakikatlerin çok yansımadığını da tanıklarından dinleyerek görmüş olduk, bunu da izleyenler anlayacaktır” dedi.

MA/ANKARA