• “Vergi Usul Kanunu”nun adaletsizliği gidermeye yönelik olmadığını söyleyen HDP Grup Başkanvekili Saruhan Oluç, Türkiye’nin vahim bir tabloyla karşı karşıya olduğunu belirtti. 

Halkların Demokratik Partisi (HDP) Grup Başkanvekili Saruhan Oluç, Meclis’te düzenlediği basın toplantısıyla Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verileri ve Genel Kurul’da görüşülecek olan “Vergi Usul Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi” ile ilgili değerlendirmelerde bulundu.

Üç kişiden biri işsiz

Dün açıklanan işsizlik rakamları ve cari açık verilerine değinerek sözlerine başlayan Oluç, TÜİK’e göre işsizliğin Ağustos’ta yüzde 12,1’e yükseldiği ve işsiz sayısının 3 milyon 965 bin olduğunu hatırlattı. Oluç, geniş tanımlı gerçek işsizliğin ise yüzde 22 olduğunu söyledi. İşgücündeki düşüş, istihdam ve eğitimde yer almayanlar, yani umudunu kesmiş olanların eklenmesiyle birlikte her üç kişiden birinin işsiz olduğunu ifade eden Oluç, “Çok vahim bir tabloyla karşı karşıyayız. Üstelik bu ekonomik ve sosyal kriz ortamında iş bulma şansını yakalayanların çoğu asgari ücretli, yani yoksulluk ve açlık sınırının altında çalışmak durumunda kalıyor. Bürokrasi uyduruk verilerle -ki TÜİK bunun başında gelmektedir- toplumu aldatmaya ve Erdoğan rejiminin gönlünü hoş etmeye devam ediyor” dedi.

189 bin kişiye ne oldu?

 Hizmet sektöründe Temmuz için 454 bin artış var demişti, Ağustos ayını açıklamışlar, bunun 341’ini azılmış” diyen Oluç, Temmuz’da nasıl arttığının, Ağustos’ta nasıl azaldığının belli olmadığını söyledi. TÜİK’e göre Ağustos 2021 işsiz sayısının bir önceki aya göre sadece 11 bin artmış göründüğünü ama İŞKUR’a göre bu sayının 200 bin olduğuna dikkat çeken Oluç, aradaki 189 bin kişinin akıbetinin belli olmadığını vurguladı.

Türkiye OECD birincisi

Ekonomik Kalkınma ve İş Birliği Örgütü’nün (OECD) açıkladığı ülkelerdeki gıda fiyatlarına işaret eden Oluç, Türkiye’nin yüzde 29,5 ile birinci sırada yer aldığını; OECD ortalamasının ise 3,6 olduğunu kaydetti.

Cari açığın maliyeti

 Cari açık verilerinin de açıkladığını belirten Oluç, Merkez Bankası’nın, ödemeler dengesi verilerine göre Ağustos’ta 528 milyon dolarlık fazla oluştuğunu; 12 aylığını ise 23 milyar 33 milyon dolar olduğunu iddia ettiğini söyledi. Cari fazlayı bir avuç ihracatçının aldığını, yüksek olan cari açığın maliyetinin ise topluma yansıtıldığını vurgulayan Oluç, böyle bir ortamda Meclis’e gelen 65 maddelik vergi paketi geldiğini kaydetti.

Vergi adaletsizliği

Vergi düzeninin büyük adaletsizlik yarattığını ifade eden Oluç, 2020 yılında merkezi yönetim vergi gelirlerinden örnek verdi:2020’de merkezi yönetim yaklaşık 833 milyon lira vergi toplamış, yaklaşık 159 milyon lirası gelir vergisi. Buna karşılık 2020’de 105 milyon lira kurumlar vergisi toplanmış. Kurumlar vergisi ile gelir vergisi arasındaki farka bakın. Vergi adaletsizliği, dolaylı vergilerin oranında görünüyor. Dolaylı vergi Türkiye’de yüzde 60-65 oranında gerçekleşiyor. İşçilerin, emekçilerin, emeklilerin, yoksulların gündelik alışverişlerinden çıkan dolaylı vergilerin oranıdır bu.

Gelişmiş ülkelerde ise tam tersi; dolaysız vergiler yüzde 60-65 oranındadır. Vergi kanunu teklifinde olması gereken bunun giderilmesidir. Teklif geldi, Plan Ve Bütçe Komisyonu’nu geçti, bu hafta Genel Kurul’a gelecek. Vergi adaletsizliğini gideren bir paketle karşı karşıya değiliz.”

Asgari ücretten 500 TL

Oluç, vergi adaletsizliğinin en çarpıcı örneklerinden birinin asgari ücrette yaşandığını belirterek, şöyle devam etti: ”Asgari ücret 2 bin 825 TL’dir, buradan 465 TL gelir vergisi ile 27 TL damga vergisi alınıyor, neredeyse 500 TL vergi kesiliyor asgari ücrette.

En bozuk devlet

Türkiye, OECD ülkeleri arasında vergi adaleti en bozuk ülkelerden biridir. Bu nedenle vergi adaletini sağlamak gerekirken, tam tersi yapılmaktadır.

Pandora’nın Türkleri

 Vergi paketinin geldiği günlerden önce pandoranın kutusu açıldı. 200’ü aşkın isim var. Vergi ödememek için elde ettikleri servetleri birtakım yerlere kaçırmışlar. Bunlar iktidarla içli dışlı olan, devletten aldığı kıyak ihalelerle semirtilen, vergi borçları silinen, her türlü istisna uygulanan ve kamu bankalarından faizsiz milyonlarca dolar kredi alan gruplardır. Rönenans, Demirören, Çalık, Cengiz, saymakla bitmez. 200’ü aşkın isim var. Daha önce açıklanan paradise ve panama belgelerinden sonra şimdi de pandoranın kutusu. Türkiye 3 P ülkesi haline getirildi.

Suç endeksinin birinci ligi

 Büyük vergi adaletsizliği ve gelir dağılımı adaletsizliği böyle olunca, yolsuzluk ve usulsüzlük, her türlü kirli, mafyatik ilişkiler ülkenin olağanı hale geliyor. İşviçre’de bulunan Küresel Girişim 2021’in suç endeksini yayınladı. Bunun içinde insan hakları ihlallerinden uyuşturucu trafiğine, insan kaçakçılığından askeri suçlara kadar çok geniş bir çerçevede sonuçlar çıkarılıyor. Türkiye, 193 ülke arasında 12. sıraya girmiş durumda. Uluslararası suç endeksinde Türkiye oldukça önemli bir pozisyon elde etmiş. Bravo diyoruz. Asya ülkeleri arasında 5’inci sıraya girmiş. Avrupa’da pek çok suç konusunda birinci sıraya girmiş durumda. İktidarın yarattığı Türkiye tablosu budur. İşte vergi adaletsizliği gelir dağılımı adaletsizliği ve suç listelerinde birinci sıraya girmiş durumda.”  ANKARA

 

HDP’nin önerileri

İktidarın vergi adaletini sağlamak, gelir adaletsizliğini düzeltmek gibi bir derdinin olmadığını söyleyen Oluç, hangi anlayışla vergi reformu yapılması gerektiğine dair HDP’nin önerilerinden bazılarını şöyle sıraladı:

*  Ücretli çalışanlardan alınan yüksek vergiler mutlaka düşürülmelidir.

*  Gelir dağılımında adaleti sağlayacak iktisadi ve vergileme politikaları uygulanmalı, emekçi ve yoksul halk üzerindeki vergi yükü azaltılmalıdır.

* Vergi harcayandan değil kazanandan alınmalıdır.

*  Asgari ücretten alınan vergiler alınmamalıdır.

* Vergi sistemindeki dolaylı vergilerin ağırlığı değiştirilmelidir, üst gelir gruplarıyla alt gelir grubu arasındaki adaletsizlik giderilmelidir.

 

SADAT’a ilişkin önerge

Oluç, basın toplantısı ardından gazetecilerin sorularını yanıtladı. “15 Temmuz sonrası Kara Harp Okulları’nın mülakatları 3 yıl SADAT’ın yaptığı ortaya çıktı. Nasıl değerlendiriyorsunuz?” sorusuna Oluç, şöyle yanıt verdi: “Yani haber doğruysa durum vahim. SADAT isimli kuruluşun nasıl çalıştığı, hangi kaynaklardan beslendiği, hangi eğitimler verdiği, içinde suikast eğitimler olmak üzere ağır eğitimler veriyor. Bunun araştırılması için biz de muhalefet partileri de önergeler verdi. SADAT isimli kuruluş hakkında ağır iddialar var, araştırılmasını istedik. AKP ve MHP oylarıyla araştırma komisyonu kurulması talebimiz reddedildi. Bu bir kez daha ne kadar haklı olduğumuzu gösteriyor. Bu kuruluş denetlenmiyor, büyük maddi yardımlar alınıyor, bu yardımları nereden aldığı belli değildir. Hangi eğitimleri verdiği ve kime verildiği belli değildir. Bu kişilerin nerede görevlendirildiği belli değildir. Ülke içinde mi, dışında mı, Suriye’de mi, Irak’ta mı beli değildir. Bu konudaki önergemizi yenileyeceğiz. Bir kez daha araştırılması için önerge indireceğiz. Bir suç örgütü müdür SADAT? Bu araştırılmalıdır, bunu araştıracak asıl yer Meclis olmalıdır.”