AKP ‘yasal çerçeve’ye girdi
Türk Hükümeti’nin ‘çözüm süreci’ni yürüten Başbakan Yardımcısı Beşir Atalay, “Çözüm süreci için çerçeve yasa tasarısı hazır. Bakanlar Kurulu’nda imzası tamamlandı. Tasarı, 1-2 gün içinde Meclis’e gelecek” dedi. Düzenlemeyle ilgili 24 Haziran Salı akşamı Romanya’nın başkenti Bükreş‘te konuşan Atalay, çözüm süreciyle ilgili yasanın çıkarılması için yapılan çalışmaların tamamlandığını belirtti. 19 Mayıs’ta Türk Başbakan Recep T. Erdoğan başkanlığında gerçekleşen Bakanlar Kurulu’nu hatırlatan Atalay, saatler süren toplantının tek gündeminin ‘çözüm süreci’ olduğunu, geldiği yer, bundan sonra ne yapılmalı konularının tartışıldığını belirtti ve ekledi: “Orada bize, bu işi yönetenlere ‘somut yol haritasının ve çözüm sürecinin çerçeve yasasının çıkarılması‘ görevi verildi. Biz o çalışmayı şu anda tamamladık. Bakanların imzasına açıldı. Son Bakanlar Kurulu’nda da sunumumu yaptım, karar verildi ve önümüzdeki 1-2 gün içinde biz onu Meclis’e tasarı olarak sevk edeceğiz” dedi.
Ala: Çözüm iradesidir
İçişleri Bakanı Efkan Ala da dün yaptığı açıklamada çerçeve yasasının tamamlandığını belirtti. Ala, “Türkiye’nin bu sorunu, çözüm süreci olarak tanımladığı, adını çözüm süreci olarak koyduğu sorunu çözme noktasında devlet görevlilerinin aldığı inisiyatifin Meclis’te adının konulması ve bunun yasal zemine kavuşturulması sürecidir. Bugün yarın Meclis’e sunulacak” dedi. Söz konusu çalışmanın eve dönüşleri kapsayıp kapsamadığının sorulması üzerine Ala, “Burada her şeyin detaylandırıldığı bir düzenleme değil. Bu düzenleme bu sorunu çözme iradesini ortaya koyan bir düzenlemedir. Bu düzenlemeyle ‘bu sorunu biz çözeceğiz’ iradesi Meclis tarafından da inşallah yasallaştırılarak tamamen ortaya konulmuş olacak” yanıtını verdi.
Karar verecek siyasi irade
Ala, eve dönüşlerin sağlanması için etkin pişmanlıkla ilgili yasanın değiştirileceğini yönündeki bir soruya ise, “Bu bir süreç, daha sonra o gündeme geldiğinde de onun üzerinde detaylı çalışmalar yapılır ve paylaşılır” dedi. Ala, bölgedeki askerlerin görev alanını nasıl etkileyeceği yönündeki soruya ise şu yanıtı verdi: “Biz devleti, Meclis’i ve milli iradeyi merkeze alacak şekilde tanımlıyoruz. Burada karar verecek olan siyasi iradedir. Uygulayacak olan da devletin mekanizmalarıdır. Bu ayrım Türkiye’de yeterince anlaşılmıştır. Bu ayrımın yapılmadığı zamanlarda milletimizin hangi maliyetleri verdiği de çok açıktır. Biz siyasi irade olarak kararımızı veririz, devlet kurumları da bunu uygular.”
Ciddi bir sorunu, ciddi bir şekilde çözmeye çalıştıklarını vurgulayan Ala, “Bunun için gereken kararları alıyoruz ve süreci yönetiyoruz. Hangi aşamada ne yapmamız gerekiyorsa onu da milletimizle paylaşarak yapıyoruz. Burada kırmızı çizgilerimiz de, kararımızın nereye gideceği de belli” diye konuştu.
Beklenen 3 temel adım
Bir buçuk yıldır devam eden sürecin çerçeve yasasına kavuşması Kürt Halk Önderi Abdullah Öcalan ve KCK yetkililerinin talepleri arasında birincil sırada. Son olarak Halk Savunma Merkezi Komutanı Murat Karayılan geçtiğimiz hafta yaptığı açıklamada, sürecin yasal zemine kavuşmasının önemi ve aciliyetine bir kez daha dikkat çekerek, sürecin renginin önümüzdeki 1-2 haftada netleşeceğini belirtmiş, “Süreç bir çözme doğru evrilecek ve çözüm yolunda ilerleme mi kaydedecek, yoksa bu süreç tümüyle son bulup yeni, farklı ve kapsamlı bir direniş süreci mi başlayacak” noktasında bir netleşmenin yaşanacağı günler içinde olunduğunu kaydetmişti.
“Yasanın çıkarılması, gelinen noktada olmazsa olmaz bir gerekliliktir” diyen Karayılan, ayrıca Öcalan’ın başmüzakereci olduğunun altını çizerek “müzakere koşullarının düzeltilmesi” ve sürecinin sağlıklı yürümesi için tarafsız, gözlemci bir heyetin, İzleme Kurulu’nun da oluşturulması gerektiğini ifade etmişti. İçeriği henüz netleşmeyen hükümet tasarısının beklenti ve taleplerin ne kadarını karşılayacağı ise merak konusu.
Heyet bugün İmralı’ya gidiyor
HDP heyeti ise hükümetin çerçeve yasa tasarısını görüşmek için bugün İmralı‘ya gidiyor. 1 ve 9 Haziran tarihlerinde İmralı’ya giden heyet, 15 Haziran’da da Kandil ile görüşme gerçekleştirmişti. Bu arada da hükümet yetkilileriyle görüşmelerde bulunan İmralı heyetinin bugünkü ziyareti bir ay içinde yapılan 3’üncü ziyaret olacak.
Al Jazeera’ya konuşan HDP Grup Başkanvekili Pervin Buldan, görüşmenin kendi talepleri doğrultusunda gerçekleşeceğini ifade ederek, Başbakan Yardımcısı Beşir Atalay’ın açıkladığı çözüm süreci çerçeve yasası taslağını konuşacaklarını dile getirdi.
Tasarıyla Ada’ya gidecekler
Buldan, “Yasanın olduğunu biliyoruz. Yarın (bugün) İmralı Adası’na gidiyoruz. Muhtemelen bu yasa tasarısını da götürüp gösterebiliriz. Henüz elimizde değil. İçeriğine dair bir bilgi veremeyeceğim” dedi.
Çözümü ilerletecek yasa
Çözüm süreci çerçeve yasa tasarısının hükümet tarafından açıklanmasının, çözüm süreci açısından önemli bir gelişme olduğunu vurgulayan Buldan, şöyle konuştu: “Başından beri sürecin çerçeve yasasının çıkarılması gerektiğini söylüyorduk. Muhtemelen böyle bir yasadır. Bir buçuk yıl sonra çıktı ama yine de... Süreci ilerletecek bir yasa olduğunu düşünüyorum. Çözümü ilerletecek bir yasa olmasa Bakanlar bunu açıklamazlardı diye düşünüyorum. Sürecin gelişmesi açısından önemli bir adım. Yasayı incelediğimizde nelerin olduğunu göreceğiz. Başından beri hem hükümet hem de bizim cepheden bir kararlılık var. Bu yasa da olumlu bir adım. Yasayla hükümetin bu konuda kararlı olduğunu görmüş oluyoruz. Ama dediğim gibi net konuşabilmek için yasanın içeriğini bilmemiz gerekiyor.”
Baluken: Süreci garantiye alacak
DİHA’ya konuşan HDP Grup Başkanvekili İdris Baluken ise, çerçeve yasa tasarısıyla sürecin devlet tarafından yasal güvenceye alınacağını belirtti. Meclis tatile girmeden yasallaşması gerektiğini kendilerinin de ifade ettiğini hatırlatan Baluken, “Bunun taraflar arasındaki güveni arttıracağını ve süreci rahatlatacağını söylemiştik. Hükümet ile yaptığımız görüşmelerde de bu çerçeve üzerinden bir tartışma yürütüldü. Heyet de aynı düşüncedeydi ama zaman zaman AKP grubuna mensup farklı yetkililerin açıklamaları kuşkular getirdi. Beşir Bey’in yaptığı açıklama önemlidir” diye konuştu.
CHP destek vermeli
Baluken, paketin hızla Meclis’e sevk edilmesi, komisyon aşamasında ise muhalefetin önerileri ile zenginleştirilmesini beklediklerini söyledi. CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun da yasal statüye ilişkin açıklamaları olduğunu hatırlatan Baluken, “Gerek komisyon, gerekse Genel Kurul aşamasında CHP’nin de bu tasarıyı destekleyeceğini düşünüyoruz” dedi.
‘Etkin pişmanlık’ tepkisi
Pakette, ‘etkin pişmanlık’ tarzı maddelerin de yer alacağına ilişkin haberleri değerlendiren Baluken, ‘etkin pişmanlık’ ve müzakere ile çözümün birbirine uymayan kavramlar olduğunu belirterek, bu tarz haberlere tepki gösterdi. Baluken, “Bir sorunu müzakere ile çözmek istiyorsanız karşı tarafa pişmanlık dayatmaktan vazgeçmişsiniz demektir. Bu tarz haberler tamamen manipülatif haberlerdir. Kürt halkının kafasında soru işaretleri yaratmaya yönelik bilinçli haberlerdir. Bunlara itibar edilmemeli” dedi.
Sürece devlet güvencesi
Baluken, çerçeve yasa tasarısının ise şunu öngördüğünü belirtti: “Müzakere yasası, başladığı günden silahların bırakıldığı güne kadar bütün çalışmaların devlet tarafından yasal güvenceye alınmasını öngörür. Devlet bütün güvenceleri taahhüt eder ve sürecin taraflarının yürüttüğü çalışmaları suç kapsamından çıkarır. Nihai hedefi barış olan sürecin bütün aşamalarında devletin sorumluluğunu taahhüt altına alan düzenlemeyi de beraberinde getirecektir.”
İktidar değişse de süreç sürer
Sürecin tarafların iradesi ile başladığını ancak bugüne kadar tek taraflı ilerlediğinin altını çizen Baluken, çerçeve yasa tasarısının önemini ise şöyle özetledi: “Süreç, devlet veya hükümet tarafından Başbakan’ın iki dudağı arasından çıkan cümlelere göre ne olacağı belli olmayan mecrada seyretti. Yasal zemine kavuşması, bundan sonraki dönemde bu sürecin tamamen yasalar üzerinden işleyeceğini ve bu çalışmaların devlet tarafından güvenceye alındığının bir göstergesidir. Hükümetteki veya Başbakan’daki fikir değişikliği ile olası hükümet değişikliği olsa bile süreçle ilgili çalışmaların bozulmasına karşın adeta garanti oluşturuyor. Bunu önemsemek gerekiyor. Kapıyı aralayan bir yasadır.
Yasal değişikler de olmalı
Önümüzdeki günlerde hızla TMK’nin kaldırılması, KCK’lilerin tahliyesi ile ilgili bazı düzenlemelerin yapılması, Hazine yardımından, seçim barajına kadar anti demokratik uygulamaların devreden çıkarılması da gerekmektedir. Çerçeve yasası bu başlıklarla ilgili tarafların rahat çalışmasını sağlayacak. Devletin görev ve sorumluluklarını yasal bir bağlayıcılıkla ortaya koyacak.”
Hasta tutsakların durumu
Taslakta düzenleme yapılacağı belirtilen hasta tutsakların durumuna ilişkin ise Baluken, “Başından beri olması gereken bir durum. Mevcut yasalar içinde genelge veya yönetmelik ile bu tahliyelerin yapılacağını düşünüyoruz. İlla yasa çıksın diye bir şey doğru bir beklenti değildir. Yasayı bundan sonraki durumlarda işleyişi garanti altına almak için öneriyoruz. Adalet Bakanlığı’nın birkaç mekanizmayı devreye koyması ve direnç gösteren mekanizmayı devreden çıkarması ile birlikte bu tahliyeler gelişir. Görüşmemizde daha çok niyet temennisinde belirtilen tahliyelerle ilgili hususları somut olarak ortaya koyup pratikte somut adımlar atılması gerektiğini ifade edeceğiz” diye belirtti.
Pakette ne var?
Taraflardan paketin içeriğine ilişkin net açıklamalar yapılmazken Türk basınına yansıyan haberlere göre paket 7 maddelik ve Meclis kapanmadan yasallaşacak. Buna göre;
* Çözüm sürecinde görev alan kamu görevlilerine “yasal güvence” getiriliyor.
* İçişleri Bakanlığı’nın hazırladığı pakete göre, sürecin aktörlerinin ilerde suçlanması engellenecek. Siyasetçi, bürokrat ve askerlerin bu süreçte gerçekleştirdikleri görevin tanımı da yapıldı.
* Eve dönüş hükümleri olacak. Dağdan inen PKK’lilerden örgüt yöneticisi olmayanlara rehabilitasyon olanakları sağlanacak.
* Silahlı çatışmaya katılmayan gençlerin eve dönmesi ve sorumlu tutulmamalarıyla ilgili hükümler yer alacak.
* Hasta mahkumlarla ilgili olarak ise Adli Tıp Kurumu sürecinin hızlandırılması gibi maddelerin de pakette yer alacağı belirtiliyor.
Tüm enstrümanlar gündemde!
AKP Grup Başkanvekili Mahir Ünal ise eve dönüşlerin bu aşamada gündemde olmadığının altını çizerek, “Tasarı bu hafta içinde Meclis’e sevk edilecek. Yapılan düzenleme daha çok ‘terörü’ sonlandırmak için devletin tüm enstrümanları mekanizmaları kullanması için yapılan bir düzenleme” dedi.
Tatil ertelenebilir
Meclis’in resmi olarak 1 Temmuz’da tatile girmesi gerekiyordu. Ancak çözüm sürecine ilişkin yasal düzenlemenin Meclis’ten çıkarılması isteği, tatilin ertelenmesini zorunlu kıldı. Bu nedenle Meclis, torba tasarı ve çözüm süreci paketi yasalaşıncaya kadar çalışmalarına devam edecek. Bunun da temmuz ortasını bulması bekleniyor.
HABER MERKEZİ
