Barzan’da KDP gölgesi: Cinayet mi kaza mı?

• Barzan’da iki yıl önce “trafik kazası” olarak geçen Cîhan Teha’nın ölümü, ailesi ve yakınları tarafından KDP bağlantılı bir cinayet olarak değerlendiriliyor. Cihan’ın davası hâlâ aydınlatılmayı bekliyor.
• Cihan Teha’nın kardeşi Şaxewan Teha, “Cîhan, sokaklardaki ve protestolardaki muhalif sesi susturmak için öldürüldü. İktidar, gözaltılar, işkenceler ve hapislerle bu politikasına devam ediyor” dedi.

Kürdistan Bölgesi’nde öğretmenlerin ve kadınların haklarını savunan aktivist öğretmen Cîhan Teha, 26 Ekim 2023’te Barzan ilçesinde şüpheli bir şekilde hayatını kaybetti. Resmi makamlar olayı “trafik kazası” olarak tanımlasa da, ailesi ve yakınları bunun Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) tarafından planlanmış bir cinayet olduğunu savunuyor. İkinci yıl dönümünde, Rojnews’in görüştüğü aile ve arkadaşları, muhalif kişiliğiyle tanınan Teha’nın susturulmak için öldürüldüğünü belirtiyor. Cihan’ın kardeşi Şexawan Taha, davanın peşini bırakmadığı için birçok defa saldırıya uğradığını, saldırıyı gerçekleştirenlerin aynı zamanda Amerikan vatandaşı olduğunu, davayı Amerika mahkemelerine taşıdığını, davanın burada hâlâ açık olduğunu ifade etti.

Cesur bir öğretmen

Cîhan Teha, Kürdistan Bölgesel Hükümeti’nin (KRG) politikalarına karşı açıkça eleştiriler getiren bir insan hakları savunucusuydu. Özellikle öğretmenlerin yaşadığı ekonomik zorluklar ve sözleşmeli çalışma koşulları konusundaki adaletsizliklere karşı durdu. Hewlêr’deki öğretmen protestolarında ön saflarda yer aldı, gençlerin ve kadınların haklarını savundu. Sanal medya üzerinden eleştirilerini hükümete ulaştırdı ve öğretmenlerin haklarının korunmasını talep etti.

 

 

Başka bir araçta yakıldı!

Cîhan Teha, 26 Ekim 2023 gecesi Barzan ilçesindeki bir havin yerinde (yazlık bölgede) şüpheli bir olayda hayatını kaybetti. Resmi açıklamalarda olay “trafik kazası” olarak nitelendirildi ve Cîhan’ın psikolojik durumunun kötü olduğu, bu nedenle kazada öldüğü öne sürüldü. Ancak ailesi ve yakınları, olayın bir cinayet olduğunu savunuyor.

Cîhan, ölümünden birkaç saat önce resmi Facebook hesabında, “Yolum ölüme gidiyor ve ölüm beni çağırıyor” diye yazmıştı. Bu gönderi, ailesine göre olayı kaza gibi göstermek için kurgulanmış bir senaryonun parçasıydı. Olay, Barzan’ın tenha bir bölgesinde gerçekleşti ve aile, Cîhan’ın kaçırıldığını, başka bir araçta yakıldığını ve öldürüldüğünü gösteren belgeler sundu. Aile, bu cinayetin arkasında KDP’nin olduğunu ifade ediyor.

KDP tarafından susturuldu

Olayın ardından aile ve arkadaşları, Cîhan Teha’nın KDP tarafından susturulduğunu dile getirerek çok sayıda belge ve detay açıkladı. Aile, gerçeğin ortaya çıkması ve adaletin sağlanması için çeşitli eylemler düzenledi. İkinci yıl dönümünde, Rojnews ajansı Cîhan’ın kardeşi Şaxewan Teha ve arkadaşı Perî Tahir ile görüştü.

Şaxewan Teha, “Cîhan, sokaklardaki ve protestolardaki muhalif sesi susturmak için öldürüldü. İktidar, gözaltılar, işkenceler ve hapislerle bu politikasına devam ediyor” dedi. Aile, olayın uluslararası platformlara taşınmasını ve dosyanın aydınlatılmasını talep ediyor.

Şaxewan Teha, hükümete sert eleştiriler yöneltti, “Adil bir yargılama olana kadar mahkemelerde olacağız ve susmayacağız” dedi.

 

 

Amerika’da da dava açıldı

Kız kardeşi Cîhan Teha’nın haklarını savunduğu için iktidar destekçileri tarafından birçok kez saldırıya uğradığını belirten Şaxewan Teha, Cîhan Teha’nın öldürülmesiyle ilgili davanın Amerika’daki mahkemelerde hâlâ açık olduğunu ifade etti: “Davayı Amerika’daki senatörlere ve Kongre’ye ulaştıracağız. Kürdistan Bölgesi’ndeki kurumlar iktidarın kontrolü altında olduğu için Cîhan’ı koruyamıyor. Cîhan Teha’nın öldürülmesinin arkasındaki kişiler, iktidarın en üst düzeyinde yer alıyor ve Amerikan vatandaşlıkları da var.”

Barzaniler olayı gizleyemedi

Cîhan Teha’nın arkadaşı Perî Tahîr de arkadaşının öldürülmesi hakkında konuştu ve şunları söyledi: “Öğretmenlerin temsilcisi olarak sokaklara çıktı ve hükümet ile Eğitim Bakanlığına eleştiriler yöneltti. Korkusuzca hükümeti eleştirdi. Öğretmenlerin ve gençlerin haklarını savunduğu için öldürüldü.”

Perî Tahîr, Barzani ailesini eleştirdi ve şöyle devam etti: “Barzani ailesi aşiretçi bir ailedir ve kadınların gücüne inanmıyor. Bu yüzden toplumsal senaryoları öğretmen Cihan’ın üzerine yıktılar ve bunu toplumsal bir sorun gibi gösterdiler. Bu, yapılan açıklamalarla kadınların gücüne saygısızlık yapıyor, ancak olayın gerçeğini gizleyemedi.”

 

 

Amacı kadınları uyandırmaktı

Perî Tahîr, erkek egemen otoritenin hakimiyeti nedeniyle erkeklerle ilgili dosyaların daha fazla önemsenildiğini belirtti ve şunları söyledi: “Çünkü kadınlar hâlâ gerektiği kadar işlere dahil edilmiyor. İktidar hüküm sürdükçe, hiçbir örgüt özgürce çalışamaz, tavır koyamaz. Çünkü Güney Kürdistan fikir özgürlüğü açısından hâlâ tehlikeli.”

Son olarak Perî Tahîr, öğretmen Cihan’ın amacının, Kürdistan’ın diğer bölgelerinde olduğu gibi kadınların çalıştığı ve siyasette yer almadığı yerlerde kadınları uyandırmak olduğunu ifade etti.

Cîhan Teha kimdir?

Cîhan Teha, 1988’de Hewlêr (Erbil) vilayetinde dünyaya geldi. Güzel Sanatlar Enstitüsü ve Salahaddin Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Sinema Bölümü’nde eğitim aldı. 2014’de eğitimini tamamladı ve yaklaşık 9 yıl boyunca sözleşmeli öğretmen olarak çalıştı. Cîhan, Baran ile Bîrhat adında iki çocuk annesiydi. Cîhan Teha, yalnızca bir öğretmen değil, aynı zamanda Kürdistan Bölgesi’ndeki sosyal ve siyasi adaletsizliklere karşı cesurca mücadele eden bir aktivistti. Bölgedeki ekonomik krizler nedeniyle öğretmen ve memurların maaşları üç ayda bir ödeniyor, mezunlar iş bulamıyor ya da düşük ücretlerle sözleşmeli çalıştırılıyordu. Cîhan, bu adaletsizliklere karşı sesini yükselterek umutsuz öğretmenlerin sözcüsü oldu. HABER MERKEZİ