Başûrê Kurdistan’ın güvenliği tehlikede

• Başûrê Kurdistan’daki petrol sahalarına Temmuz ayında 11 drone saldırısı düzenledi. Saldırılar, İran destekli Şii milislerin kontrolündeki Musul ve Kerkük çevresindeki bölgelerden yapılırken, petrol altyapıları ağır hasar aldı ve şirketler üretimlerini durdurdu.
• Saldırılar özellikle, Irak hükümetinin anlaşmalarını “yasa dışı” ilan ettiği ABD’li Western Zagros ve HKN Energy şirketleriyle imzalanan anlaşmalardan sonra yoğunlaştı. Bu da Başûrê Kurdistan ekonomisini çöküşüne ve güvenlik tehdidinin oluşmasına neden oluyor.

Başûrê Kurdistan ve Irak arasında on yılı aşkındır devam eden petrol krizinin çözümü için arayışlar sürerken, son bir haftada Başûrê Kurdistan’daki petrol sahaları üst üste dronelarla hedef alınıyor. Saldırıları herhangi bir grup veya taraf üstlenmiyor ancak İnsansız Hava Araçları (İHA), İran destekli milislerin kontrolündeki bölgelerden geliyor. Yani saldırılar Musul ve Kerkük çevresindeki bölgelerden yapılıyor. Bu durum Kürtlerin yaşadığı bölgelerin ekonomisini çökertmekle kalmıyor aynı zamanda ciddi bir güvenlik tehdidine de neden oluyor. Irak hükümeti ise failleri bulmak ve güvenliği sağlamak yerine sadece “kınama” mesajları yayımlıyor.

Başûrê Kurdistan genelinde 12 farklı sahada petrol üretimi yapılıyor ve yılda yaklaşık 350–380 milyon varil petrol çıkarılıyor. Ancak son saldırılar petrol altyapısına ciddi zararlar verdi. Bu saldırıların hedefi bu kez Duhok’un Zaxo ilçesi oldu. Dün sabah Zaxo’daki Tawke, Pêşxabur ve Şêxan petrol sahalarına 4 ayrı saldırı düzenlendi. DNO (Det Norske Oljeselskap) tarafından işletilen Pêşxabur petrol sahası, sabah saat 06.00 ve 06.15’te iki dronela hedef alınırken, saat 07.00’de Zaxo’nun Tawke köyünde yer alan ve yine DNO tarafından işletilen Tawke sahası ve saat 07.14’te ise Şêxan’daki ABD merkezli HKN Energy tarafından işletilen Hunt Oil bir dronela hedef alındı. Saldırılarda can kaybı yaşanmadı ancak tesislerde hasar büyük, üretimler durduruldu.

Hasar büyük, üretim durdu

Norveç merkezli DNO, Tawke ve Pêşxabur sahalarındaki üretimi geçici olarak durdurdu. DNO “Zarar tespit çalışmalarına başlanmıştır. Bu çalışmalar tamamlandıktan sonra üretime yeniden başlanması öngörülmektedir” dedi. 1971 kurulan ve Oslo Borsası’nda DNO ASA, Orta Doğu, Kuzey Denizi ve Batı Afrika'da faaliyet gösteren önde gelen bir Norveç petrol ve gaz operatörü.

İngiltere merkezli Gulf Keystone Petroleum (GKP) şirketi de saldırıların ardından güvenlik gerekçesiyle Şêxan’daki petrol sahasında üretimi geçici olarak durdurdu. GKP, “Son iki gün içinde şirketin Şexan sahası civarındaki bazı petrol sahalarında patlamalar yaşandığına dair raporlar tarafımızdan not edilmiştir. Bir güvenlik önlemi olarak, üretim geçici olarak durdurulmuş ve çalışanların korunması için gerekli adımlar atılmıştır. Şirket varlıkları herhangi bir zarar görmemiştir” açıklamasını yaptı.

İran-İsrail savaşında 20 saldırı

Ancak saldırılar ilk değil. Rojnews’in elde ettiği verilere göre, İran ve İsrail arasındaki 12 günlük savaş sürecinde, Başûr’a 20 drone saldırısı gerçekleşti. Ateşkesten bu yana ise 16 drone, Kurdistan Bölgesi ve tartışmalı bölgelerde (140. madde kapsamındaki alanlar) düşürüldü veya imha edildi. Sadece Temmuz ayında 11 drone saldırısı yapıldı.

Salı günü Duhok’taki Serseng petrol sahası hedef alındı; HKN Energy şirketinin faaliyetlerini durdu. Pazartesi akşamı da Xurmal sahası iki dronla hedef alındı, aynı günün sabahında Hewlêr Uluslararası Havalimanı üzerinde bir intihar dronu düşürüldü. Önceki saldırılar da Hewlêr ve Kerkük havalimanlarını hedef aldı.

Kürtler anlaştı, Irak şikayet etti

Saldırılar özellikle, ABD’li Western Zagros ve HKN Energy şirketleriyle imzalanan petrol ve gaz anlaşmalarının ardından yoğunlaştı. 19 Mayıs’ta Başûrê Kurdistan Bölgesi ile HKN Energy ve Western Zagros şirketleri arasında imzalanan iki yeni enerji anlaşması imzalandı. Anlaşmalar, Silêmanî ve Germiyan İdaresi sınırlarındaki sahaları kapsıyor. Irak Petrol Bakanlığı, anlaşmaların merkezi hükümetin bilgisi ve onayı olmadan yapıldığını belirterek bu durumun Irak yasalarına aykırı olduğunu söyledi, konuyu Bağdat’taki Kerh Ticaret Mahkemesi’ne taşıdı ve maaş kesintisi kartını oynadı. Ancak son saldırılar sadece petrol sahalarıyla sınırlı kalmayıp, havaalanları ve sivil yerleşim alanlarını da hedef aldı.

Öte yandan, HKN Energy’ Salı günü gerçekleşen saldırıdan hemen sonra Hemrin Petrol Sahası'nın geliştirilmesi için Kuzey Petrol Şirketi  (Bukur/Northern Oil Company) ile anlaşma imzaladı. Irak Petrol Bakanlığı, anlaşmanın amacının Hemrin sahasındaki günlük üretimi 60 bin varile çıkarmak ve sahada bulunan eşlikçi gazdan elektrik santralleri için faydalanmak olduğunu bildirdi. Hemrin petrol sahası, şu anda günlük 20 ila 25 bin varil üretim yapıyor.

Başûrê Kurdistan Doğal Kaynaklar Bakanlığı, Temmuz ayında gerçekleştirilen saldırıların saha altyapısına ciddi zarar verdiğini söyledi ve ekledi: “Enerji sektöründe çalışan sivil personelin güvenliğini tehlikeye atan bir tehdit olarak değerlendiriyoruz.”

Bakanlık ayrıca, Irak hükümeti ve uluslararası topluma çağrıda bulunarak, “Enerji sektöründe görev yapan personelin can güvenliğini korumak, enerji altyapısının güvenliğini sağlamak ve Kürdistan Bölgesi’nde bu tür saldırıların tekrarını önlemek için acilen harekete geçilmesi” çağrısını yaptı.

Kürdistan Petrol ve Sanayi Şirketleri Birliği (APIKUR) adına konuşan Myles Caggins, söz konusu saldırıları kınayarak, “Bu saldırıların amacı Kürdistan Bölgesi’nin ekonomik altyapısını çökertmektir. Irak hükümetinin şirketleri koruma sorumluluğu vardır” dedi. HABER MERKEZİ