Bê ziman jiyan nabe
Daha büyük ayrımcılık olur mu?
Amed merkez ve ilçelerinde boykota katılım yüksekti. Amed merkezde Koşuyolu Parkı'nda bir araya gelen binlerce kişi Ofis semtinde bulunan AZC Plaza'ya yürüdü. İnsan Hakları Anıtı önünde başlayan yürüyüşte, korteşin önünde yer alan çocukların "Be ziman jiyan na be" yazılı pankartı açması ve "Direne direne kazanacağız" sloganı atması dikkat çekti. Yürüyüş boyunca kadınların attığı zılgıtlar da hiç dinmedi. Kitleyi ablukaya alarak yürüyüşü engellemek isteyen polise BDP'li yetkililer tepki gösterdi. Engellemeye rağmen yürüyüş tamamlandı. BDP Eşbaşkanı Gültan Kışanak yaptığı konuşmada, Türkiye'de en büyük ayrımcılığın eğitim alanında olduğuna vurgu yaparak; anadili Türkçe olan çocukların Türkçe eğitim veren okullara gittiğini, Kürt çocuklarının ise Kürtçe eğitim veren okullardan mahrum kaldığını belirterek, "Bundan daha büyük ayrımcılık olabilir mi?" diye sordu. Polis ablukasına tepki gösteren Kışanak, "Burada ibretlik bir tabloyu hep beraber izliyoruz. İnsanlar, anadilde eğitim hakkını savunmak ve bu konuda demokratik görüşlerini ifade etmek için bir açıklama organize ediyorlar; ama bu sokağın dört bir yanı polisler, polis araçlarıyla çevrilmiş durumdadır" dedi. Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç'a da tepki gösteren Kışanak, şöyle konuştu: "Anadilde eğitim isteyenlere 'Kuzey Irak'a gitsin' diyen Bülent Arınç, buraya gelsin. Bugün burada dört bir yanımızı polisler çevirmişse, bunun sebebi hükümetin, Başbakan'ın, Bülent Arınç'ın anadil ile ilgili sarf ettiği sözlerdir. Kürtçe anadilde eğitim hakkını savunanlara ve anadilde eğitim almak isteyenlere 'Kuzey Irak'a gitsin' demek kimsenin haddi değil. Bu topraklar Kürtlerin kadim, anayurdudur. Bin yıllardan beri böyledir ve böyle kalmaya da devam edecektir. Biz kendi kentimizde, köyümüzde, ata topraklarımızda, anavatanımızda kendi anadilimizle eğitim hakkına mutlaka kavuşacağız. Bu sizin icazetinize bağlı değildir. Bir yere de gitmiyoruz, buradayız. Kendi topraklarımızda özgür bir yaşamı, demokratik yaşamı inşa edinceye kadar burada kalacağız ve direneceğiz. Biz burada kendi anavatanımızda Kürdistan'da Kürt olarak yaşayacağız, Kürtçe konuşacağız, Kürtçe eğitim göreceğiz."
Valilik engelleyemedi
Polis, Valilik kararıyla okul önlerini zırhlı araçlarla abluka altına alsa da boykota katılımı ve okul önlerinde yapılan açıklamaları engelleyemedi. Merkez Bağlar İlçesi'nde 5 Nisan Mahallesi'ndeki Hürriyet İlköğretim Okulu önünde Eğitim Sen Diyarbakır Şubesi üyeleri, veliler ve öğrencilerin katılımıyla basın açıklaması yapıldı. Veli Ahmet Çağdaş, Kürt dili üzerindeki baskılara dikkat çekerek, "Bir hafta boyunca çocuklarımızı okula göndermeyeceğiz" dedi. Eğitim Sen Diyarbakır Şubesi Yönetim Kurulu üyesi Mehmet Atlıhan, anadilde eğitimin en doğal insani hak olduğunu belirterek, çözüm sürecinin barışla sonuçlanması için anadilde eğitimin olmazsa olmaz olduğunu söyledi. Şeyhşamil Mahallesi'nde Vali Ünal Erkan İlköğretim Okulu önünde yapılmak istenen açıklama polis tarafından 'valilik kararı' gerekçe gösterilerek engellenmek istendi. Bunun üzerine açıklama okul bahçesi bitişiğinde yapıldı. "Zimane me rumateye" ve "Be ziman jiyan na be" yazılı dövizler taşınan eylemde öğrenciler "Be ziman jiyan na be" sloganı attı. Fatih Mahallesi'nde bulunan Hüseyin Uluğ İlköğretim Okulu'nda yapılan açıklamada da Kürt halkının tekçi politikaları kabul etmeyeceği belirterek, "Buna karşı mücadelemizi sürdüreceğiz" denildi.
İnsanlık suçudur
Yenişehir İlçesi'ne bağlı Turgut Özalp İlköğretim Okulu önünde yapılan açıklamaya, Eğitim Sen Amed Şube Başkanı Kasım Birtek, BDP Amed İl Örgütü Başkanı Zübeyde Zümrüt, Yenişehir Belediye Başkanı Selim Kurbanoğlu da destek verdi. "Dilimiz onurumuzdur" ve "Zimane me rumeta me ye" dövizleri açılan eylemde, "Be ziman jiyan na be" sloganları atıldı. Eğitim Sen Şube Başkanı Birtek, Kürt halkının dilini tartışma konusu yapmaya kimsenin hakkı olmadığını dile getirerek, "Kürtlerin Kürt çocuklarına her sabah kendi varlıklarını Türk varlığına armağan etmeleri dayatılması insanlık suçudur. Bu insanlık suçuna ortak olmayacağız" diye konuştu. Yenişehir'de bulunan bazı okullarda basın mensuplarının görüntü alması ise polis ve okul yönetimi tarafından 'valilik kararı' gerekçe gösterilerek engellendi.
Yasakçı zihniyeti reddediyoruz
Kayapınar'da Huzurevleri İlköğretim Okulu önüne yürüyüş yapıldı. Huzurevleri Özgür Yurttaş Derneği Başkanı Ejder Şingez yaptığı açıklamada, "Bu ülkede yaşayan milyonlarca Kürt çocuğu, 90 yıldır bu temel ve evrensel haktan yoksun bırakılıyor. İnsan Hakları Evrensel bildirgesinde 'her anne babanın çocuklarının eğitiminin şekli ve yöntemini belirleme temel hakkıdır' maddesi belirtmektedir. Çocuklarımıza anadilde eğitimi yasaklayan zihniyeti reddediyoruz" dedi. Açıklama ardından okul önünde oturma eylemi yapıldı.
Dil halkın kimliğidir
Amed'in Silvan İlçesi'nde "Em bi zimanê zikmakî perwerde dixwazin" yazılı pankart, "Varlığım Türk varlığına armağan değildir", "Zimanê me rûmeta me ye", "Bê ziman jiyan nabe", "Jiyan bi Kurdî xweşe" dövizleriyle yürüyüş yapıldı. Polis kordonu eşliğinde Hükümet Konağı önüne kadar yapılan yürüyüş ardından açıklama yapan BDP yöneticisi Ercan Aşıcı, "Dil halkın kimliğidir. Hiçbir halk dilsiz yaşam sürdüremez. Dil insanlar için su ve hava gibi bir ihtiyaçtır. Kimliği, değeri ve kişiliği için dil yolunda ne gerekirse yapılır. Halkımız da diline sahip çıkıyor" dedi. Ayrıca Çınar'da Mehmet Akif Ersoy İlköğretim Okulu'na Bismil'de ise Cumhuriyet İlköğretim Okulu'na yürüyüş gerçekleştirildi.
Hakkari'de tam destek
Hakkari merkez ve ilçelerinde boykota tam destek verildi.
Yaklaşık 75 bin öğrencinin bulunduğu Hakkari'de boykot nedeniyle okullar boş kaldı. Sabahın erken saatlerinde öğretmenler okullarını açıp öğrenci beklerken, kent merkezinde binlerce öğrencisi bulunan ilköğretim ve ortaöğretim kurumlarına uğrayan öğrencilerin sayısı 100'ü geçmedi. İlçelerde de durum merkezden farksız oldu. Yüksekova'da tüm okullar boş kaldı. Okullar, sadece görevli personel ve bazı öğretmenlerin gittiği görüldü. Yüksekova'nın Esendere ve Büyükçiftlik beldelerinde de öğrenciler okulları boykot etti. Şemdinli İlçesi'nde de okullar boştu. İlçenin tüm okullarında sınıfların boş olduğu görülürken, okullara öğretmenler dışında giden olmadı. Bir hafta sürecek boykota köy okullarının tamamına yakınının da katıldığı öğrenildi.
23 bin dilekçe teslim edildi
Yüksekova'da 10 gün içinde 23 bin imza da kitlesel bir yürüyüş ardından bir heyet tarafından İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü'ne teslim edildi. Görüşmeye katılan Arife Kutlar, "Halkımız dilini resmiyette ve eğitim alanında istemekte ısrarcıdır. Biz de halkımızın sözcüleri olarak imzaları teslim ediyoruz. Hükümet ne derse desin, talebimizde ısrarcı olacağız ve bu hakkı yasalara koyacağız" dedi. Kitle oturma eylemi ardından çarşı merkezine yapılan yürüyüşle dağıldı.
Konteynır kent boş kaldı
Van merkezde de boykota katılım yüksek oldu. Van'da da Amed'de olduğu gibi okul önlerinde zırhlı araçların yoğunluğu dikkat çekti. Depremden sonra konteyner kentte öğrenim gören Erek Lisesi öğrencilerin de tamamı okulu boykot etti. Binlerce öğrencisi olan Süphan İlköğretim Okulu'na sadece birkaç öğrenci giderken, Hacıbekir (Xaçort) Mahallesi'ndeki okullar da boş kaldı. Hacıbekir Mahallesi'ndeki Dumlupınar İlköğretim Okulu, Vangölü İlköğretim Okulu, Kinyas Kartal İlköğretim Okulu ve Cumhuriyet Lisesi'nde sınıfların boş olduğu görüldü.
Anadile yasal güvence
Feqiyê Teyran Parkı’nda okul boykotuna ilişkin kitlesel bir açıklama yapıldı. Bostaniçi Belediye Başkanı Ergüneş, devletin dayatmacı zihniyetinin devam ettiğini belirterek, "Anadilde eğitim özellikle de seçmeli ders olarak dayatılmaya çalışılıyor” dedi. Anasınıfından üniversiteye kadar tüm eğitimlerin anadilde olması gerektiğine vurgu yapan Ergüneş, Kürtler ve diğer tüm halkların kendi dilinde eğitim görmesi gerektiğini ifade etti. Artık çocukların “Türküm doğruyum çalışkanım” ya da “Varlığım Türk varlığına armağan olsun” gibi şoven yaklaşımlara tabi tutulmaması gerektiğini ifade eden Ergüneş, bir an önce anadillerin anayasada güvence altına alınması gerektiğini söyledi.
Van'ın Erciş İlçesi'nde de anadilde eğitim hakkı önündeki yasakları protesto için Zilan Parkı’nda basın açıklaması yapıldı. Ehmedê Xanî ve Celadet Elî Bedirxan’ın fotoğrafı ile birlikte, “Em dixwazin ji pêş dibistana heta zaningeha bi zimanê xwyê dayikî perwerde bibinînin” pankartı taşındı.
Ders yerine tadilat yapıldı
Şırnak'ın ilçelerinde boykota katılım yüksekti. Özellikle de Cizre'de boykota destek tam oldu. Boykot nedeniyle okullar boş kalırken, birçok okulda tadilat yapılması dikkat çekti. Okulu boykot eden öğrenciler derse girmek yerine okul bahçesinde top oynamayı tercih etti. KURDİ-DER Cizre Şubesinden çoğunluğunu çocuk ve kadınların oluşturduğu kalabalık bir kitle Cizre Merkez Anadolu Lisesi'ne yürüdü. "Em perwerdaya bi zimanê zikmakî dixwazin" ve "Ziman xerca civakê ye" pankartları taşıyan kitle Mem u Zin Kültür ve Sanat Merkezi Arabane grubu eşliğinde sık sık "Bê ziman jiyan nabe" ve "Biji Serok Apo" sloganları attı. Okul önünde konuşan KURDİ-DER Cizre Şube yöneticisi Abdullselam Durmuş, "Anadilde eğitim dünyadaki bütün halklar için en temel haklardan biridir. Bu ülkede yaşayan milyonlarca Kürt çocuğu bu haktan mahrum bırakılmıştır. Dünyanın hiçbir yerinde böylesi bir uygulama yoktur. Bu politikalarla Kürtlerin yok edilmek istendiği açıktır" dedi. Ardından lise önünde açılan imza standında anadilde eğitim için imza toplandı.
Hükümet kulak vermeli
KURDİ-DER Silopi Şubesi önünde yapılan açıklamada "Em dixwazin zimanê Kurdî bibe zimanê fermî" yazılı pankartı açıldı. Şube yönetici Aydın Deniz, "Bugün Kürt halkı dilinin eğitim dili olmasını talep ediyor. Devletin ve hükümetin buna kulak vermesi ve Kürt halkının dilinin eğitim dili olması için önündeki bütün engellerin kaldırılması gerekiyor. Aksi takdirde Kürt halkı direnişini yükselterek devam ettirecektir" dedi. Eylem, "Bê ziman jiyan nabe" sloganıyla sona erdi.
Barikat aşıldı
Şırnak'ın İdil (Hezex) İlçesi'nde de polis ablukası altındaki okullar boş kaldı. Kürt kurumları öncülüğünde Aşîtî Parkı'ndan Cumhuriyet İlkokulu yürüyüş gerçekleştirdi. Panzerlerle barikat kuran polis kitleyi engellemeye çalışsa da barikat aşıldı ve okul önünde açıklama yapıldı. Oturma eylemi ardından Feqiyê Teyran Eğitim Destekevi öğretmenlerinden Hüseyin Hezer, kitleye Kürtçe ders verdi.
6 bin imza daha verildi
Batman'da BDP, KURDİ-DER ve Eğitim Sen öncülüğünde aralarında BDP Batman Milletvekili Ayla Akat Ata, Belediye Başkan Vekili Serhat Temel'in de bulunduğu çoğunluğu kadın ve çocuk yüzlerce kişi BDP binasından Batman İl Milli Eğitim Müdürlüğü'ne yürüdü. Müdürlük önünde Kürtçe ve Türkçe açıklamalar yapıldı. Açıklamalardan ardından toplanan 6 imza daha İl Milli Eğitim Müdürlüğü'ne teslim edildi.
Muş'un Bulanık, Ardahan'ın Göle, Ağrı'nın Diyadin ilçelerinde anadilde eğitim talebiyle eylemler yapıldı. n HABER MERKEZİ
Üniversiteler de katıldı
Boykot kararı İstanbul, Mersin, Adana gibi Kürtlerin yoğun yaşadığı iller de de etkili oldu. İstanbul'un birçok ilçesinde okul boykotları yapıldı. Öğrenciler velileriyle birlikte okul önlerinde açıklama yaptı. Şişli'de okul boykotunun adresi Okmeydanı Fuat Soylu İlköğretim Okulu önü; Ataşehir'de Necati Bey İlköğretim Okulu; Fatih'te Katip Kasım İlköğretim Okulu; Bağcılar'da Malazgirt İlköğretim Okulu; Eyüp'te Ş. Kubilay İlköğretim Okulu önü oldu.
Üniversite öğrencileri de boykota destek verdi. İstanbul Üniversitesi Beyazıt Kampüsü ana kapı önünde Kürtçe ders verildi. Marmara Üniversitesi (MÜ) Göztepe Kampüsü'nde de boykota destek amacıyla anadil etkinlikleri gerçekleştirildi. Ankara Üniversitesi Cebeci Kampüsü'nde öğrenciler yaptıkları açıklamayla boykota destek verdi.
Mersin'de toplanan imzalar İl Milli Eğitim Müdürlüğü'ne teslim edildi. Adana'nın Ceyhan İlçesi'nde de 60. Yıl Manas İlköğretim Okulu'na yürüyüş yapıldı.
