• Hayatın anlamı, çağlar boyunca kültürlerin boğuştuğu bir gizem olmuştur. Gezegenin dört bir yanındaki insanlar tanrılarını onurlandırmak için mimari harikalar inşa ederken, kimileri de doğanın ihtişamına saygısını kutsal ormanlarda, kutsal dağlarda ve kutsal kayalarda anlamlı bağlantılar bularak ifade etmiştir. 

SERAP GÜNEŞ

Moğolistan'ın gizemli “Geyik Taşları”ndan, ölüleri onurlandırmak için kurulan şehirlere kadar, yaşamı, ölümü ve evreni anlamlandırmaya çalışan insanlar tarafından inşa edilen antik mekanlar, gezegenin dört bir yanına dağılmış durumda.

Hayatın anlamı, çağlar boyunca kültürlerin boğuştuğu bir gizem olmuştur. Gezegenin dört bir yanındaki insanlar tanrılarını onurlandırmak için mimari harikalar inşa ederken, kimisi de doğanın ihtişamına saygısını kutsal ormanlarda, kutsal dağlarda ve kutsal kayalarda anlamlı bağlantılar bularak ifade etmiştir. İngiltere'deki Stonehenge'in inşasından Meksika'daki Chichen Itza piramidine kadar, eski uygarlıklar gündönümlerini ve ekinoksları işaretlemek ya da atalarıyla iletişim kurmak veya ruhlara tapınmak için büyük çaba sarf etmişlerdir. Tüm bu yerlerin ortak noktası, insanların yaşamı, ölümü ve evreni anlamlandırmaya çalışması.

BBC’den Graeme Green’in haberine göre Kanadalı fotoğrafçı Chris Rainier'ın son kitabı, Sacred: In Search of Meaning’in (Kutsal: Anlam Arayışı) kalbinde bu anlam arayışı yatıyor. Kitap, dünyanın dört bir yanındaki kutsal mekanları ve manzaraları belgeliyor. Bir National Geographic araştırmacısı olan Rainier, son 40 yılını geleneksel kültürlere odaklanarak geçirdi.

"1980'lerde seyahat fotoğrafçısı olarak çalışmaya başladım ve 'kutsal'ın peşine düştüm, ruhani manzaralar ve kutsal ruhani mekanlar aradım" diyor. "Günlük varoluşun ötesinde yaşamın özüne ulaşma arzumdan kaynaklandı. Neden buradayız? Bu, insanlığın başlangıcından bu yana her toplumun ve her insanın kendine sorduğu bir sorudur."

Rainier, dünyanın dört bir yanındaki kültürlerin evrene nasıl baktığını anlamanın bizim için hayati önem taşıdığını düşünüyor. "Pek çok geleneksel kültürü ve kutsal mekânı kasıp kavuran muazzam bir modernite tsunamisi var" diyerek, bu durumun pek çok kültürde dini inançlara, folklöre ve batıl inançlara daha az yer bıraktığını belirtiyor. "Kutsal" kesinlikle baskı altında. Ancak ona internetin penceresinden baktığımız için, dünyada hala bilinmeyenler olduğunu unutma hatasına düşebiliyoruz."

Balina Kemiği Yolu

Sibirya'nın Bering Denizi'ndeki küçük bir ada olan uzak, rüzgârlı Yttygran Adası'nda, "Balina Kemiği Yolu" olarak bilinen dev balina kaburgaları ve omurlarından oluşan bir aranjman var. Okyanusun yanında yerden çıkan 550 metre uzunluğundaki geçit ürkütücü ve biraz da tüyler ürpertici bir manzara oluşturuyor.

Rainier, “Yupik adı verilen İnuit öncesi bir halk tarafından inşa edilmiş, yaklaşık 2000 yıllık olduğu düşünülen bu antik balina kemiği yapılarını bulduk" diyor. "Bu mekanların çoğunda, yakınlarda bulunan eserler vardı. Arkeolojik teori, bu mekanın insanların toplandığı bir yer olduğu yönünde. Balina kemiklerini dikmiş ve bir toplanma odası oluşturmak için yapının üstüne misk öküzü veya kutup ayısı gibi deriler koymuşlardı. İçeride kutsal toplantılar yapıyorlardı. Geriye kalan tek şey balina kemikleri oldu."

Arkeologlar Balina Kemiği Yolu ve diğer balina kemiği kalıntılarının (Rusya'nın Chukotka Yarımadası'nda çok sayıda başka böyle yer de bulunmaktadır) tapınak ve kutsal buluşma yerleri olarak inşa edildiğine inanırken, günümüzde yerel halktan bazıları bu tür yerlerin daha çok balina etini kesmek ve saklamak için kullanıldığını düşünüyor. Görünen o ki, bir kişinin kutsal mekanı bir başkasının mezbahası olabiliyor.

Hegra

Hegra, ünlü başkentleri Petra'yı bugünkü Ürdün topraklarında (500 km daha kuzeybatıda) inşa eden Nebatilerin ikinci kentiydi. Suudi Arabistan'ın AlUla bölgesinde yer alan antik taş kentin kökleri M.Ö. 1. yüzyıla kadar uzanmaktadır. Aynı zamanda ülkenin ilk Unesco Dünya Mirası Alanı olan bu mekan, kumtaşı çıkıntılarına oyulmuş özenli cepheleriyle 100'den fazla iyi korunmuş mezara ev sahipliği yapmaktadır.

Rainier, "Bunlar tıpkı Petra'da olduğu gibi kralların, kraliçelerin ve soylu insanların gömüldüğü yerler" diyor. "Tüm bu bölge eski bir kervan yolunun parçasıydı. Arap ticaret gemileri Suudi Arabistan yarımadasının en doğusunda karaya çıkar, daha sonra deve kervanlarıyla bu bölgeden geçerek Petra'ya ve Kutsal Topraklar'a varırdı. Halkı muhtemelen çok zengindi."

Ve ekliyor: "Bu bölge çok sıra dışı çünkü çölde tamamen düz bir alan ve kayalara oyulmuş mezar odalarının bulunduğu büyük kaya çıkıntıları var. Kapılar var ve naaşlar kaya mozolelerin içine yerleştirilmiş. İnsanların hazineyle birlikte gömülüp gömülmediğini bilmiyoruz ama gömüldüklerini tahmin edebiliyorum."

Gezginler, Hegra'yı keşfetmek için turlar düzenliyorlar ve bu turlar bir zamanlar Müslüman hacıları Şam'dan Mekke ve Medine'nin kutsal şehirlerine taşıyan Hicaz Demiryolu’nu da kapsıyor. Bir gemiye binebilir ya da kutsal mekanı sıcak hava balonuyla gezebilirsiniz. Rainier, bu bölgede devam eden arkeolojik kazılar olduğunu söylüyor. "Arap çölünün derinliklerindeki bu kutsal mekanın daha geniş bağlamını yeni yeni anlamaya başlıyorlar."

Anasazi el izleri

Antik kaya sanatı ABD'nin güneybatısında, özellikle Utah, New Mexico, Arizona ve Colorado'da bulunmaktadır. Bu resimlerde genellikle insan figürleri, hayvanlar, av silahları ve el izleri yer almaktadır. Bu mekanlar, onları geçmişle ve kültürel miraslarıyla değerli bağlantılar olarak gören birçok Amerikan yerlisi tarafından kutsal kabul edilmektedir.

Rainier, "Bu fotoğraf Utah'ta çekildi. Yaklaşık 4000 yıllık oldukları düşünülüyor ancak mükemmel durumdalar. Eski insanlar ellerini kırmızı duvara yapıştırıp aşı boyasına bulamış ve boyayı kayanın üzerine sürmüş. Bu el izlerinin çağlar öncesinden gelen güçlü bir yankısı var. Bir grup avcının gölgede oturduğunu ve belki de "Neden buraya imzamızı atmıyoruz?" dediğini hayal ediyorum. Benim için bu varoluşla ilgili olabilir: “Buradayız,” demenin bir yolu.

Antik geyik taşları

Rainier, "Moğolistan zengin bir tarihe sahip olağanüstü bir ülke" diyor. "Kuzey Moğolistan'ın dört bir yanına dağılmış antik mezar alanları var. Savanada ilerlerken büyük bir kaya ya da kaya yığını görebiliyorsunuz. İçlerinde çok saygın bir savaşçının gömülü olduğu bir yer olabiliyor. Kayaların arasında kılıçlar, mücevher kutuları ve bir savaşçının yaşamı boyunca toplayacağı çeşitli eşyalar gibi eserler gömülüdür."

"Geyik taşları" olarak bilinen ve genellikle granitten yapılan antik megalitler yakınlarda sıklıkla görülmektedir. "Mezar alanlarının etrafına mitolojik geyiklerin işlendiği, savaşçıların mızrak ve oklarıyla resmedildiği büyük yekpare taşlar yerleştirilmiştir. Savaşçı bir tür ruhani cennete yükselirken, silahları da geyik tarafından taşınarak onunla birlikte gitmektedir. Bu fotoğrafın çekildiği Kuzey Moğolistan/Moron yakınlarındaki Uushigiin Uvur bölgesinde Bronz Çağı'ndan kalma geyik taşları bulunmaktadır. Taşlar M.Ö. 13. ve 9. yüzyıllar arasına tarihlenmektedir."

Uushgiin Uvur'da yaklaşık 30 geyik taşının yanı sıra petroglifler, taş heykeller ve kaya mezar alanları bulunmaktadır. Khoid Tamir vadisinde 100 geyik taşının bulunduğu bir başka Tunç Çağı alanı bulunurken, Arkhangai eyaletinin Jargalantyn Am adlı bir bölgesi, birbirine yakın kümelenmiş çok sayıda geyik taşı bulunduğu için "Geyik Taşları Vadisi" olarak biliniyor.

Rainier, "Moğolların geçmişleriyle derin bir bağları var" diyor. "Geyik taşları Moğol kültüründe çok kutsal ve önemli kabul edilir."

Angkor tapınak kompleksi

Ünlü tapınak kompleksi Angkor Wat, Siem Reap'in hemen dışında 400 kilometrekarelik bir alana yayılan dünyanın en büyük dini anıtıdır. Khmer İmparatorluğu'nun başkenti olarak 12. yüzyılın başlarında inşa edilen bu Unesco Dünya Mirası alanı, aslen bir Hindu tapınağıydı, ancak yüzyılın sonunda bir Budist tapınağına dönüştürüldü ve şimdi Budistler için dünyanın en önemli hac yerlerinden biri.

Rahipler, rahibeler, yerel Kamboçyalılar ve ziyaretçi Budistler her gün dua etmek ve adak adamak için buraya gelirken, gezginler de her sabah güneşin tapınakları aydınlatmasını izlemek için bir araya geliyor - bu, birçokları için ruhani bir deneyim.

Rainier, "Angkor Wat'ta, tapınağın merkezine giden kuzey, güney, doğu ve batı olmak üzere dört büyük yol var" diyor. "Fotoğraftaki bu geçit Bayon tapınağına açılan ana kapılardan biri. Çok güçlü bir yer. Bir kutsallık ve gizem duygusu yayıyor. Çoğu insan, bazı tapınakları yaran devasa banyan ağaçları sayesinde, ormanın insanın inşa ettiklerini geri aldığı hissine kapılıyor. Bayon Tapınağı, cennete kutsal yolculuk inancı da dahil olmak üzere Hinduizm'in zengin mitolojik hikayelerinin birçoğunu çağrıştırmaktadır."

Angkor Kompleksi, 70'ten fazla tapınak ve yaklaşık 1000 yapı içermekte olup, gezginlere keşfedecekleri çok şey sunmaktadır. Budist hikayelerini anlatan sanat eserleri ve oymalarla birlikte sayısız Buda heykeli bulunmaktadır, ancak saygıdan dolayı Hindu heykelleri ve sanat eserlerinin birçoğu da korunmuştur.