Emek çok, kazanç yok 

• Derik ilçesinden Kulp ilçesine mangal kömürü üretimi için gelen mevsimlik işçiler, günde 17 saat çalışıyor. 

MEHMET GÜLEŞ-MA/AMED

Sabahın erken saatlerinde iş başı yapan işçiler, ilk olarak, eşit parçalara böldükleri meşe ağaçlarını üst üstte yığıp, ardından yığdıkları odunların üstünü saman ya da ot çöpleriyle kapatıp, odunları hava almayacak şekilde üstlerin toprakla kapatıyor. Her bir odun yığını için yaklaşık bir ay beklemek zorunda kalan aileler, bu süreçte de, her gün odunları köz ateşinde yakıyor. 15 gün ile bir ay süren bu işlemi tekrarlayan işçiler, odunlardan oluşan mangal kömürlerini tırmık ya da küreklerle çıkartıp, torbalara dolduruyor. Burada bir ay içinde 5 ila 10 ton arasında üretilen kömürün tonu bin 600 TL’ye satılıyor. 

8 ay çalışıyoruz 

Derik ilçesinden 22’si çocuk 30 nüfuslu dört aile olarak Kulp’a geldiklerini ifade Adem Aryaj, yıllardır mangal kömürü üretim işinde çalıştığını söyledi. Aryaj, “Çok zahmetli bir iş yapıyoruz. Sabahtan akşama kadar durmadan çalışıyoruz. Yaklaşık sekiz yetişkin kişi ile gece gündüz nöbetleşe şeklinde çalışıyoruz” dedi. 

Ekonomik kriz kaynaklı emeklerinin de boşa gittiğini söyleyen Aryaj, şunları söyledi: “Krizden dolayı her şey çok pahalandı. Eskiden daha az çalışıp, daha fazla kazanç elde ediyorduk. Ancak günümüzde çok emek var ama kazanç yok. Sadece geçimimiz sağlayabiliyoruz.” 

İşçilerden İsmail Durmaz ise, kömür işinin sağlık açısında da risk teşkil ettiğini söyledi. Durmaz, “Sürekli dumana maruz kaldığımız için, ileride nefes darlığı gibi hastalıklara sebep oluyor. Başka bir iş olsaydı, bu işi yapmazdım. Çocuklarımıza bakmak zorunda kaldığımız için, bu işle uğraşıyoruz.” dedi.