Faust, Berfo ya da Recep
Goethe’nin ünlü eserinde Mefisto (şeytan) tanrıya, insanı şöyle tanımlamıştı: İnsan (göklerin nurundan ona bahşettiğin şeye) "akıl diyor ve bunu ancak bütün hayvanlardan daha hayvani olmak için kullanıyor." Sonra insan aklını çelebileceğine dair tanrıyla iddiaya giriyor. Öykünün kahramanı Dr. Faust amacına ulaşmak için ruhunu şeytana satmaktan çekinmez. Faust’la yaptığı antlaşma sonrası Mefisto şöyle der: "Tanrı ona, zapt edilemeyen, daima ileri atılmak isteyen ve pek acele bir hamleyle yeryüzü eğlencelerinin (servetlerinin) üstünden atlayan bir ruh bahşetmiş. Ben onu sefih bir hayatta, dümdüz bir değersizlik içinde süründüreceğim." Ve böyle de yapar.
Eşkıya filminde de benzer bir konu vardır aslında. Kejê, iki arkadaşın (Baran ve Berfo) sevdiği kadındır. Sevmek önemlidir, "hayatın sevda karşısında ne önemi var" der Baran. Elde etmek önemlidir Berfo için. Kejê’yi almak için gereken başlık parasını en yakın arkadaşı Eşkıya’yı jandarmaya ihbar eder ve ondan çaldığı altınlar ile sevdiği kadının bedenine sahip olur. Ve şöyle savunur hırsını: "Söyle bana, hangimizin Kejê’ye aşkı daha büyük ha? Hangimizin? Hangimiz Kejê için bu kadar günaha girmeyi göze alabildik? Bu aşk için ben cehennemde yanmaya hazırım, ya sen?"
Dr.Faust’un ve Berfo’nun iki ortak yanı vardır: İlki, engellenemez düzeyde bir hırsa sahip olmak. İkincisi, amaca ulaşabilmek için her yolu mubah görmek. Sonları da aynı oldu: Ne Faust, kazandığı büyük gücün hayrını gördü ne de güçlü Berfo sevdiğinin sevgisini kazanabildi.
***
Tayyip’i düşündükçe ruhunu iktidara, güce, paraya satan insanlar, yani Faust ya da Berfo gelir aklıma. İktidar hırsını yenemeyen Tayyip, Berfo gibi, en yakın arkadaşlarını satmakta hiç tereddüt etmedi. Yani, dünyada cenneti yaşamaya çalışırken ruhunu şeytana satmış, imanına ters düşüp "cehennemi göze alarak" her aracı kullanmıştır.
Gazeteler yazdı: "Dış borç 129.7 milyar dolardan 396.8 milyar dolara yükseldi. İç borç ise 149.9 milyar TL’den 422.6 milyar TL’ye ulaştı! Oysa vergi gelirlerini vs. bırakın; yalnızca borçlanma ve özelleştirme gelirleri hesaba katıldığında, 12 yılda AKP, 322.1 milyar dolar ve 272.7 milyar lira ek kaynak sağladı. Nereye gitti bu paralar?" Kim akladı hırsızları?
***
Bizim "Eşkiyalar" geliyor yine aklıma. Şengal’de, Kobanê’de halkların özgürlüğü için ölümü severek göğüslemiş her gerillada gördüğüm amaç-araç ilişkisinin uyumundaki moral güce tapıyorum. Özgürlüğe ulaşmak için sahip olduğu insanî değerlerden taviz vermeyen yeni yüzyılın çehresini değiştirecek olan bu büyük dönüştürücülere tapıyorum. Bir Êzîdî için can vermekten kaçınmayan bu inanca tapıyorum. İktidar ya da para için arkadaşlarını satmayı aşağılık bir davranış olarak adlandıran bu bilince tapıyorum.
***
Ne Faust’un, ruhunu satacak güçteki iktidar hırsı, ne de Berfo’nun çağımız makyevelizmini de aşan ahlak yoksunluğu Cumali’nin ölümünde Baran’ın saptadığı gerçeklikten kurtaramaz insanı: Ölüm karşısında, "korkma" der Baran. "Sadece toprağa gideceksin... Sonra toprak olacaksın... Sonra sularla birlikte bir çiçeğin bedenine yürüyeceksin... Oradan özüne ulaşacaksın... Çiçeğin özüne bir arı konacak... Belki... belki o arı ben olacam!"
Biliriz ki insan yaptıklarının özetidir. Kimisi ölür ışık olur Kobanê’de parıldar, çiçek olur kokusuyla bilinir; kimisini lağım bile kabul etmez, çocukların dillerinde yüzyıllarca sürünür.
Yaklaşan seçimleri bekliyorum, HDP’nin insan merkezli yeni yaşam projesi ile Faust ya da Berfolaşmakta olan insanın önüne özgürlük eşitlik ve adil paylaşımı koyarak ve emekle kucaklaşarak Mefisto sistemlerini alaşağı edeceği günleri sabırsızlıkla bekliyorum.
