Günay istifa etmeliydi

Önder'in konuşması şöyle: "Bundan 2, 3 gün önce İzmir’de Yenikapı Tiyatrosu Gogol’un Palto adlı oyununu sergilediği için vicdani retçi İnan Suver’e destek amacıyla, yargılandılar. Sanırım bundan 3 gün önce Nimet Nazlı Masatçı, tiyatronun sanat yönetmeni de dahil olmak üzere 6’şar ay hapis cezasına mahkum edildiler. Eğer ben bu ülkede Kültür Bakanı olsaydım bundan fena halde rahatsız olurdum. Çok mübalağalı bir şey söyleyeyim: İstifa ederdim. Normalde, normal bir tepki olurdu bu ama günümüzde artık mübalağalı sayılıyor.

Dostoyevski, “Hepimiz onun paltosunun altından çıkmışız” der Gogol için. Akaki Akakiyeviç’tir kahramanı, bir yoksulu anlatır. Tir tir titremektedir, parasını zor şer bütün bir ömür -Petersburg’da geçer hikaye- biriktirir ve bir palto alır. Sonra bir gece haydutlar bunu gasp ederler. Bir mühim adamın yanına gider, bunun için adam tersleyerek -bütün dünyası paltosu- başlar “Bu ne cürettir!” Oyunun en önemli repliğidir. Çünkü, o adam, önemli olduğunu düşünmektedir; onun yanına böyle paldır küldür herhangi bir dert için girilemez. Daha sonra terslenir, o kapıdan çıkar ve soğuktan donarak ölür. Akabinde memur Akaki’nin hayaleti dolaşmaya başlar ve insanların paltosunu gasp eder. Yani seyrettiğiniz bir oyunu paylaşsaydınız bundan faydalıydı. İnsanların paltosunu gasp eder ve o mühim adamın da paltosunu gasp eder. Oyun, çok kıymetli, tiyatro literatürüne geçmiş bir oyundur; yoksulun hakkın alma biçimi, mazlumun hakkını arama ve alma biçimine en şahika eserlerden birisidir. Kalinkin Köprüsü, bu anlamda, hep yoksulların geçtiği, yoksulların gezdiği ve bir gün, zenginlerin elinden o paltolarını alacağını yani mazlumun zalimden hakkını alacağı bir şeydir.
Mahkeme, bu “Palto” oyununu halkı askerlikten soğutma olarak yorumlamış. Bu da “Al sana bir kaya nerene dayarsan daya” misali yani oyunun yasaklanması ayrı bir vahamet, askerlikten soğutma gibi… Bu nasıl bir şey ki… Gören de beller bu halk can atıyor. İşte, durmadan yeni teklif getiriyorsunuz bedeli düşürsek, yaşı azaltsak, aman bak şu yoklama kaçaklarını toparlarsak diye. Bu ithamla, bir sanat eserini sergileyenlere de hapis cezası veriliyorsa ben Kültür Bakanı olsam gerçekten istifa ederdim.
KÜLTÜR VE TURİZM BAKANI ERTUÐRUL GÜNAY (İzmir) – Olamaz, bu ülkede ben  kırk yıldır izliyorum Gogol’ü, böyle bir şey olamaz.
SIRRI SÜREYYA ÖNDER (Devamla) – İşte, bakın, siz tıpkı o “Palto” hikayesindeki muktedir gibi bir tepki verdiniz şimdi. Yargılanan Gogol’dür elbette, cezayı alan bunlar. Elinizde gelse rahmetliyi de mezarından çıkıp bundan dolayı verirsiniz, bugünkü mahkemeler böyle.
Kazım Koyuncu Kültür Merkezi kapatılıyor.
İkinci şey, “Burada da yargılanan Kazım Koyuncu değil” demeyin. Niye ücretsiz orada sanat ve kültür çalışmaları yapılıyor? Efendim, burası lokal gibiymiş gerekçesiyle kapatılıyor. Sonunda bu karar durduruldu ama iki üç ay bununla cebelleşmek zorunda kaldı. Niye? Ölçüye bakar mısınız? Parasız orada çay vermeyi, dayanışmayla, imeceyle bu ülkenin en güzel, en has Laz evlatlarından birini yad etmek, şad etmek ve onun sanatını, kültürünü yaymak için uğraşan bir şeye “Siz para almıyorsunuz, bu olabilemez” diyor çünkü neoliberal sistemin dini, imanı, Allah’ı, kitabı paradır, bunun dışında başka bir şeye idraki yetmiyor, bunun parasız da olabileceğine kendisi parasız hiçbir şey yapmadığı için akıl sır erdiremiyor.
Şimdi, vaktimiz olsa kültürel kimlik hakkı konusunda Kültür Bakanlığı, Sayın Kültür Bakanı ne düşünüyor, bunları konuşmak isterdik ama partisinin ne düşündüğünü biliyoruz. Anayasada kültürel kimlik hakkını reddettiler, yeni anayasa komisyonunda.
Senede bir iki tane Kürtçe kitap yayınlayarak bu sorumluluktan kurtulmuş sayamazsınız kendinizi. Bütün bunlar bir araya geldiğinde bir tepki vermeniz bekleniyor Sayın Bakan.
Tekraren de teessüf ediyorum “Orada yargılanan Gogol değil” yaklaşımı çok vahim bir yaklaşım. Peki, tiyatrocu yargılanabilir mi? Tiyatrocu yargılanabilir mi? Gogol’ün öyle bir oyununu sergilediği için yargılanabilir mi? Sizin üstelik İzmir’de oluyor bu, bu da vehameti artıran ayrı bir olay."