‘Hebûn’ benim hikayem

• İngiltere’de yaşayan sanatçı Zeyno Durar'ın “Benim hikayem” dediği ilk albümü “Hebûn”  25 Haziran’da dijital platformlarda yayınlandı.  Durar, "Bir halkın varlığı sanatla yeşerir ve kalıcı olur" diyor. 

DİREN DİCLE ERDEN/LONDRA

Hayalini “Hebûn” albümü ile gerçekleştirdiğini söyleyen Zeyno Durar, anadilinde sanat yapmanın önemini, "Bir halkın varlığı sanatla yeşerir ve kalıcı olur. Dünya çok renkli bir yer ve Kürtçe de bu güzel renklerden biri” sözleriyle açıklıyor.

İngiltere’de yaşayan Amedli sanatçı Zeyno Durar’ın 3 parçadan oluşan ilk albümü 'Hebûn', 25 Haziran’da dijital platformlarda yayınlandı. Albümde yer alan “Dilşikestî” ve “Rosîda” parçalarının söz ve müziği sanatçının manevi abim dediği Veysel Algür’e ait. “Govend e” parçası ise daha önce Eyaz Yusif’ın seslendirdiği Zaxo yöresine ait anonim bir eser olarak albümde yerini aldı.

Müziğe olan tutku

Kürt göçmenlerin memleketi olarak anılan Adana’da 1986’da dünyaya gelen Durar’ın, çocukluğu ve gençliği Adana’da geçti. Müziğe, birçok sanatçı gibi henüz küçük yaşlarda ilgi duymaya başlamış. Durar müzikle iç içe geçen hayat serüvenini, “Dengbêj (Hesenê Gozê) bir dede, stranbej ve temburvan bir babanın kilamları ile büyüdüm. Dedemle dengbêjlik hakkında hasbıhal yaptığımız zamanlar bana; ‘Çêlikê mar, bê jehr nabe. (Yılanın yavrusu zehirsiz olmaz) Sen de o zehirden faydalanmışsın’ derdi. 1990’lı yıllarda çocukluğumda Kürtçe kasetlerin gizlice ve kısık sesle dinlendiği zamanlarda, o ezgiler ve tınılar müziğe olan tutkumu körükledi. Mayamızda var olan sanat, böyle yoğruldu” diyerek anlatıyor.

 

 

Müziğe on yıl ara 

Henüz 16 yaşındayken Adana’da belediye konservatuarında müzik eğitimine başlayan Durar, aynı zamanda Mezopotamya Kültür Merkezi’nin(MKM) çalışmaları içinde yerini alır. Belediye konserlerinde, festivallerde ve düğünlerde sahne alan Durar, 20 yaşında İngiltere’ye göç edince müzik çalışmalarına 10 yıl ara vermek zorunda kalır. Yeni bir ülkenin diline, kültürüne ve yaşam tarzına alışmanın ve ayrıca göçmen bir anne olmanın onu çok zorladığını söylüyor Durar ve ekliyor: “2017 yılında değerli Kürt sanatçı Cewad Merwanî’nin ‘Aheng’ albümünde iki şarkıya düet yaptım. Bu benim için keyifli bir çalışma oldu. İlk single şarkım olan ‘Lorî Dayîkam’ı, yıllarca Hesenê Cizrawî’den ‘Nînna’ olarak dinleyenler farklı yorum ve sözler ile benden de dinlemeye başladı.”

Bir halkın varlığı sanatla kalıcı olur

Müziğin evrenselliğine inandığını ve bu yüzden her tarz ve dilde şarkılar söylemeyi sevdiğini söyleyen Durar, “Geleneksel, etnik, pop-fantezi, folk aslında ses rengime uygun her tarzda söylüyorum. Hatta caz denemelerim de var. Kurmancî, Türkçe, Ermenice, Arapça dillerinde ve Kirmanckî, Soranî lehçelerinde şarkılar söylüyorum. Hint müziklerine ayrı bir hayranlığım var. Ama özellikle Kürtçe söylemeyi tercih ediyorum. Çünkü bir halkın varlığı sanatla, müzikle yeşerir ve kalıcı olur. Dünya çok renkli bir yer ve Kürtçe de bu güzel renklerden biri” diyor.

 

 

‘Hebûn’ ile var oldum

Çıkardığı 3 eserlik “Hebûn” albümünün hikayesini anlatan Durar, şöyle devam ediyor: “Hebûn benim hikayem. Çocukluğumdan beri kronik hastalıklar ile mücadele ediyorum. Pandemi döneminde çok zor bir hastalık geçirdim ve ölümden döndüm. Yeniden doğdum, ağır bir uykudan uyandım. Kendimdeki gücü gördüm ve ona hiç olmadığı kadar sıkıca sarıldım. Hayalim olan albüm projemi gerçekleştirmek için değerli arkadaşım ve aranjörüm Şervan Ayaz ile beraber yola koyuldum. Hebûn albümümde 2 beste ve 1 tane de anonim eser var. ‘Dilşikestî’ ve ‘Rosîda’ eserlerinin söz ve müziği manevi abim Veysel Algür’e ait. ‘Govend e’ eseri de Zaxo yöresine ait Eyaz Yusîf’den dinlediğim anonim bir eserdir." 

Hayalim gerçekleşti

“Herkesin single yaptığı bu dönemde 10 şarkılık bir albüm yapmak biraz riskli olacaktı” diyen Durar, “Dijital platformlardaki çalma listesi mantığı, pazarlama ve müzik endüstrisinin hızla değişmesi son dönemlerde müzisyenleri single yapmaya zorluyor. Albüm yapmak çok zor. Hem pahalı, hem de geri dönüşü yok. Ama hayalim olduğu için 3 şarkılık da olsa albümümün olmasını istedim. Eskiden sanatçılar 6-7 şarkılık albüm yapıp yıllarca program yaparlardı. Ama şimdi her ay yeni bir şarkı ve üretim bekleniyor. Ben de hayalim olan albüm çalışmasını 3 şarkı ile sınırlı tuttum” diyor.

 

 

Ruhum halaya durdu

Albümdeki şarkıları seçerken biraz duygusal davrandığını anlatan Durar, Dilşikestî şarkısının melodisine hayran kaldığını belirterek, “Albüm yapmaya karar verince şarkının söz ve müziğini yapan manevi ağabeyim Veysel Algür ile iletişime geçtim. Dilşikestî ile Rosîda şarkısını bana verdi. ‘Govend e’ şarkısını da dediğim gibi anonim ve Eyaz Yusif’den dinledim. O güzel sesinden duyduğum anda ruhum halay çekmeye başladı ve iliklerime kadar hissettim o duyguyu diyebilirim” diye ifade ediyor.

Rengin Kadın Korosu 

İngiltere ve dışında yer aldığı çalışmalardan söz eden Durar, “Cewad Merwanî ile düetimden sonra Belçika, Fransa, Almanya ve İsveç gibi birçok Avrupa ülkesinde programlara katıldım. Pandemi dönemi sanatçılar için çok zordu. Konserler, çalışmalar ve programlar iptal oldu. Evlere hapsolduk. Bir sanatçı, kadın ve anne olarak bu dönemde çok yıprandım. Londra’da birkaç arkadaşımla beraber online toplantılar yapıp, şarkılar söylerdik. Müziğin iyileştirici gücü ile birbirine destek olan kadınlar online olarak başladığımız süreci büyük bir koro olarak sürdürdük. Kız kardeşliğin ve kadın dayanışmasının simgesi olan ‘Rengîn Kadın Korosu’nu oluşturduk. Rengîn, hem korist hem de yönetimde yer aldığım en büyük çalışmalarımdan biridir. Rengîn’in güzel renklerinden biri olmaktan çok mutluyum” diyor. 

Çalışmalara devam 

Albümden sonra geçtiğimiz günlerde, single olarak yayınlanan 'Ronahî' parçasının oluşum sürecinin biraz sancılı geçtiğini belirten Durar, "Kürtler var olduklarından beri hep acı ve zulüm altındalar. Umutsuz ve üzgün olduğum bir dönemde içimde yanan özgürlük ateşi, umut ile yazdım bu bestemi. Bundan sonraki çalışmalarıma da single olarak devam edeceğim ve halihazırda birkaç projem daha var. Kimi çalışmalarım da bitmek üzere” diyerek çalışmalarının devam edeceğini belirtti.