Her gün iki yüz anne ölüyor

• Her yedi dakikada bir kadının doğum sırasında hayatını kaybettiği Nijerya, anne ölümlerinde dünya sıralamasında ilk sırada. 

Birleşmiş Milletler’in (BM) 2023 verilerine göre, Nijerya, doğum sırasında veya sonrasında her 100 kadından birinin hayatını kaybettiği bir ülke. Bu, dünyadaki tüm anne ölümlerinin yüzde 29’unun Nijerya’da gerçekleştiği anlamına geliyor. Ülkede doğum esnasında bir yılda yaklaşık 75 bin anne yaşamını yitiriyor. Bu, günde yaklaşık iki yüz, dakikada ise 7 annenin doğum sırasında hayatını kaybettiği anlamına geliyor. Bu oran, Nijerya’yı anne ölümlerinde dünyanın en tehlikeli ülkesi yapıyor. BBC’nin haberine göre, anne ölümlerinin başlıca nedenleri arasında doğum sonrası kanama, tıkanmış doğum, yüksek tansiyon ve güvenli olmayan kürtajlar yer alıyor. 

Sağlığa yüzde beş bütçe

UNICEF’in Nijerya ofisinden Martin Dohlsten, bu yüksek ölüm oranlarını “zayıf sağlık altyapısı, sağlık çalışanı eksikliği, yüksek maliyetli tedaviler, kültürel uygulamalar ve güvensizlik” gibi faktörlerin birleşiminden kaynaklandığını belirtiyor. Nijerya’da sağlık sistemi, anne ölümlerini önlemede yetersiz kalıyor. Federal hükümet, bütçesinin yalnızca yüzde 5’ini sağlığa ayırıyor; bu, 2001 Afrika Birliği anlaşmasında taahhüt edilen yüzde 15’lik hedefin çok altında. 2021’de 218 milyonluk nüfusa karşılık sadece 121 bin ebe bulunuyordu ve doğumların yarısından azı vasıflı sağlık çalışanları tarafından denetleniyordu. 

Hayat kurtarıcı bakım gecikiyor

WOPDF’ın (Amaçlı Kadınlar Gelişim Vakfı) ulusal koordinatörü Mabel Onwuemena, “Hiçbir kadın doğum yaparken ölmeyi hak etmez” diyerek özellikle kırsal kesimdeki kadınların hastanelere güvenmediğini ve geleneksel yöntemlere yöneldiğini belirtiyor. Bu durum, hayat kurtarıcı bakımı geciktiriyor ve ölümleri artırıyor.

Ölümleri azaltma girişimi

Nijerya hükümeti, bu krize çözüm bulmak için Kasım 2023’te Anne Ölümlerini Azaltma İnovasyon Girişimi’ni (Mamii) kurdu. Program, anne ölümlerinin yüzde 50’sinden fazlasının yaşandığı 33 eyaletteki 172 yerel yönetim bölgesini hedefliyor. Mamii, kadınları kliniklere ulaştırmak için yerel ulaşım ağlarıyla çalışmayı ve düşük maliyetli sağlık sigortasını teşvik etmeyi amaçlıyor. Ancak UNICEF’ten Martin Dohlsten, bu tür programların başarısının “sürekli finansman, etkili uygulama ve izleme”ye bağlı olduğunu vurguluyor.

2000’den bu yana küresel anne ölümleri yüzde 40 azalırken, Nijerya’da bu oran sadece yüzde 13. Sağlık hizmetlerine erişimin yaygınlaşması, dünya genelinde olumlu sonuçlar doğursa da, Nijerya’da hala ciddi eksiklikler var. Martin Dohlsten, “Daha fazla yatırım ve sistematik iyileştirmeler olmadan, her gün 200 annenin kaybı bir trajedi olarak devam edecek” diye ifade ediyor. HABER MERKEZİ