İki ‘Vatansız’ gazeteci

• 2 Mart 1971 askeri darbesi sonrası Türkiye'yi terk etmek zorunda kalan ve 12 Eylül sonrasında Türk vatandaşlığından çıkarılan iki gazeteci: Doğan Özgüden ve İnci Tuğsavul Özgüden.

 

Esra Yıldız, iki gazetecinin Türkiye'den ayrılışlarının 50. yılında onları ve göçtükleri Belçika'da hayata geçirdikleri Güneş Atölyelerini "Vatansız" belgeselinde beyazperdeye taşıdı.

İlk kez Antalya Film festivali'nde izleyiciyle buluşan belgesel, Özgüden'lerin, 1974'ten beri sürgünde yaşadıkları Brüksel'de, çok kültürlü eğitim merkezi Güneş Atölyeleri'nde sürdürmelerini anlatıyor.

Belgesel, iki gazetecinin sosyalist hareketin önemli yayını Akşam gazetesi, sonrasında Ant dergisi ve o dönemde verdikleri mücadeleleri ve sonrasını bugüne taşıyor. Ayrıca yönetmen, ülkelerini terk etmek zorunda kalmış insanların bugün ne yaptıkları sorusunun cevabını da arıyor bu filmle.

Bianet'e konuşan Esra Yıldız, "İnci Tuğsavul ve Doğan Özgüden'in 50 sene sonra bir filmle Türkiye'ye dönmeleri ve filmin izleyiciyle buluşması benim için çok değerliydi. Bu da sanatın/sinemanın, politikanın ötesindeki gücünü gösteriyor" dedi.

 

Belgesel fikri nasıl çıktı?

İnci Tuğsavul ve Doğan Özgüden hakkında bir belgesel yapma fikrinin nasıl doğduğunu Yıldız şöyle anlattı:

“Doğan Bey çok iyi bir hatip, yazar; geçmişe dair her şeyi çok net hatırlaması beni hep etkilemiştir. Farklı kişilere de ilham veren çok iyi bir gazeteci olmasının ve örgütlü mücadeleden gelmesinin de rolü büyük. Diğer taraftan İnci Özgüden'i filmde konuşması, görünmesi için ikna ettim. 1960'ların sol hareketi içinde kadınların az yazılan, belgelenen hikâyesini gündeme getirmek de benim için önemliydi. Ve yine 1960'ların, 1970'lerin mücadelesinden sonra Avrupa'daki sürgünlerin durumlarını ve bugün ne yaptıklarını hatırlatmanın, yazgıları kesişen insanların buluştuğu ütopik bir yer olan Güneş Atölyeleri'nin kurucuları olarak buranın hikâyesini, ortamını da filme katmanın gerekliliğine onları inandırmam da önemliydi. Beraber konuşarak ilerlediğimiz yanları da oldu filmin.’’

İSTANBUL