Barış olacaksa neden savaş uçağı?

• Türk devleti, 10.7 milyar dolar karşılığında İngiltere’den 20 Eurofighter savaş uçağı satın alacak. İngiltere, 2017’den bu yana duran savaşı uçağı siparişini "bir nesil sonra en büyük savaş uçağı anlaşması" olarak nitelendirdi.

Türk devleti aradığı Eurofighter’lar için bu kez İngiltere’nin kapısını çaldı. İngiltere Başbakanı Keir Starmer, 27 Ekim’de Türkiye’ye yaptığı ilk ziyaretinde Türk devleti ile Eurofighter Typhoon anlaşması imzaladı. Anlaşmaya göre, İngiltere 8 milyar sterlin (yaklaşık 10.7 milyar Amerikan doları) karşılığında Türk devletine 20 savaş uçağı satacak.

Türk Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, anlaşma için düzenlenen imza töreninde yaptığı konuşmada, “Birleşik Krallık ile bu işbirliğimizin savunma sanayiinde müşterek projelere de kapı aralayacağına inanıyorum" dedi. İngiltere Savunma Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada da, Türk devletinin savaşı uçağı siparişinin "bir nesil sonra en büyük savaş uçağı anlaşması" olarak nitelendirildi.

2017'den bu yana ilk sipariş

Eurofighter savaş uçakları İngiltere, Almanya, İtalya ve İspanya ortak üretimi ve anlaşma için konsorsiyumdaki ülkelerin onayı gerekiyor. Her bir uçağın üretiminin yaklaşık yüzde 37'si İngiltere'de gerçekleşiyor ve son montajı da BAE Systems'in Warton ve Samlesbury tesislerinde yapılıyor. İngiltere hükümeti Türkiye ile yapılan anlaşmanın bu iki BAE tesisinde yaklaşık 6 bin, Bristol'daki Rolls-Royce tesisinde 1100 ve İskoçya'da 800 istihdam sağlayacağını, uzun dönemde 20 bin istihdamın bu anlaşmayla güvenceye alındığını açıkladı. Bu, 2017'den bu yana İngiltere'nin aldığı ilk Eurofighter Typhoon siparişi.

İngiltere Savunma Bakanı John Healey, "Bu ekonomimize milyarlarca sterlin kazandıracak ve İngiliz Typhoon üretim hatlarını uzun yıllar boyunca faal tutacak" derken, Starmer, gelecekte Türk devletine daha fazla uçak satabileceklerini de belirtti. 20 uçaklık anlaşma kapsamında ilk teslimatın 2030'da yapılması bekleniyor.

Türk devletinin Savunma Bakanlığı, geçen hafta yaptığı açıklamada yeni Eurofighter uçakların tedarik sürecinin İngiltere ile olumlu bir şekilde yürüdüğünü bildirmişti. Katar ve Umman’dan ikinci el uçak arayışlarını da reddetmişti. Türk Savunma Bakanı Güler de yaptığı açıklamada İngiltere'den 20, Katar ve Umman'dan 12'şer uçak olma üzere toplam 44 Eurofighter temin edileceğini bildirdi. Türkiye ve İngiltere, Almanya'nın satış şerhini kaldırmasının ardından 23 Temmuz'da Eurofighter jeti alımına dair bir mutabakat zaptı imzalamıştı.

İngiltere'de işçiler greve gidiyor

Eurofighter uçaklarının İngiltere'de son montajının yapıldığı fabrikada üretim Temmuz ayında durdu. BAE Systems'in Lancashire'daki Warton üretim tesisi, "İngiltere içinden ya da dışarıdan yeni sipariş gelmemesi" nedeniyle üretim bandını durdurdu. İşçileri temsil eden sendika Unite, tesiste çalışan yüzlerce işçinin başka üretim tesislerine ya da Kraliyet Hava Kuvvetleri üslerine gönderildiğini aktardı.

Sendika, 22 Ekim'de yaptığı açıklamada, Eurofighter ve F-35 üreten fabrikalardaki mühendis ve işçilerin, BAE Systems ile ücretlerde anlaşamamaları üzerine grev kararı aldıklarını açıkladı. Unite, üretim ve kalite kontrolün de dahil olduğu dört departmanın katılacağı grevin ilk aşamasının 5-25 Kasım arasında yapılacağını duyurdu. Sendikadan yapılan açıklamada "Bu üretimi aksatacak ve üretim tesislerini durma noktasına getirecektir" denildi. Çalışanlar BAE'in yüzde 3,6'lık zam teklifini "enflasyon oranının altında olması" nedeniyle reddetti. LONDRA