İnternetin 'Tolaz'ları: Prêze hayat doxrî yaşanmaz
Tolaz, daha önce "Zaytung" sitesiyle ünlenen "mizahi asparagas haber" formatını, kendi deyimiyle "Kurdewar" bir tarzda yeniden üretiyor. Bu formatta "bile bile asparagas", etkili bir eleştiri yöntemine dönüşüyor. Yaptıkları haberlere ise Kürtçe argosunda "yalan" demek olan "prêze" diyorlar. Sloganları da Adorno'nun "Yanlış hayat doğru yaşanmaz" sözünden esinle, "Prêze hayat doxrî yaşanmaz."
Hem saf, hem kurnaz
Tolaz'ın bir de dillere destan olmuş kahramanı var: Şoreş Tolaz. Haberlerin(daha doğrusu prêze'lerin) önemli kısmının başkahramanı... Kimi zaman bir yerin belediye başkanlığına aday oluyor; kimi zaman yediği aşırı biber gazından yanan gözleri ve diliyle basına demeç veriyor; kimi zaman "Barış süreci sonunda PKK'lilerin Avustralya'ya gönderileceğini" duyup dağın yolunu tutuyor. Şoreş Tolaz, bir süper kahraman değil. Kürt'ün saf, masum hali kadar Doğan Güzel'in Qirix'ında da göze çarpan kurnaz yanını da taşıyor. Bu "hem saf hem kurnaz" hal ise sağlam bir mizah deposuna dönüşüyor.
Baydemir'in veliahtı: Şoreş Tolaz
Şoreş Tolaz'ın iyiden iyiye meşhur olmasıysa, Osman Baydemir'in koltuğuna talip olmasıyla başladı. Selahattin Demirtaş'ın sosyal medyayı da dahil eden bir televizyon programına konuk olmasını fırsat bilen Tolazcılar, Twitter'dan soru yağmuru başlattı: "Şoreş Tolaz'ın Baydemir yerine Amed Büyükşehir Belediyesi'ne düşünüldüğü söyleniyor, doğru mu?" Sunucu bunun gerçek bir isim olduğunu zannedip soruyu Demirtaş'a yöneltince ise "iş patladı"! Şoreş Tolaz bir anda Kürdistan'ın her yanında konuşulan, meşhur mu meşhur bir karaktere dönüştü.
Tolaz'ın bir başka özelliği ise mizahını sadece devlet erkine yöneltmemesi... Büyük bir erdem olarak kabul edilen "Kendiyle dalga geçme" mefhumunun da Kürtlerdeki hayata geçmiş hali adeta. BDP'li siyasetçiler veya Kürt hareketinin tarihinden bugüne gelişen refleksleri, davranış kalıpları, Tolaz'ın sıklıkla konusu oluyor.
En büyük rakibimize haber olduk
Grup, kurulduğu günlerde Milliyet Gazetesi'ne de haber olmuştu. Gazetenin "Kürtçe Zaytung 'Tolaz'" başlıklı haberine Tolaz'ın yanıtı ise şöyle olmuştu: "En büyük rakibimize haber olduk!"
Ruh sömürgesinden kurtulmak istiyoruz
Gazetemize proje hakkında bilgi veren ve 'Şoreş Tolaz' olarak anılmak isteyen ekip üyesi, projelerini şöyle anlatıyor: "Bu sadece mizahı bir çıta olarak yükselten ve özünde tek amacı direniş olan bir proje. Elbet önemini de amacından alıyor. Güzel bir Kürt atasözü var: 'Brîndar bi birîna xwe zane' (Yaralı yarasını bilir) Hawar ekolü manifestosunun da girişi bu 'bilinç' algısı üzerine kurulu ve haliyle müthiş bir mirastır. Steve Biko'nun efsanevi tespiti "Hem kıçımıza tekme vuruyorlar hem de ne yapmamız gerektiğini söylüyorlar'daki açık, net ruh sömürgesinden kurtulmak istiyoruz."
İdeolojik bir iş yapıyoruz
Tolaz'ın en çok Kürt hareketinin legal damarını eleştirdiğini, Kürdün sosyolojik dünyasıyla ilgilendiğini belirten Şoreş Tolaz, şöyle devam ediyor: "Tolaz Kürt, Kürdewar, Kürdocul bir kolektif çalışma. Güç dengesinde terazi, Amed'in Bağlar sokaklarına düşüyor. Kürdün kendine dönük, savaştığı ve bazen altında ezildiği olguların yapı-sökümsel haline denk geliyor yaptığımız. Siyaset, spor ve günlük yaşamın Kürdi ruhuna ironi yoluyla ulaşırken merkez medyanın, sömürgesel dil yarasının-lanetinin görsel-işitsel haline de Kürt mahallesinden yaklaşarak dalgasını geçer. Tolaz ayrıca bir dildir. Kendimizi anlamanın bir başka dili diyelim. Bir mecra açtık buradan, çünkü ortada cinnetsel bir hal var ve bazen ne deseniz eksik kalıyor. Korkunun hakim olduğu ortama Kürdün mizahı çok iyi cevaptır. Siyasetten bile etkilidir. Gerçekmiş gibi görünen maskeyi delip geçer, nefes aldırır. Bu bağlamda biz ideolojik bir iş yapıyoruz. Çünkü vicdana dayalı bir iş. Misyon ve vizyonumuz yok; sadece derdimiz var. Kürt hareketinin benimsediği ideolojiyi ve çizgiyi baz almış bireyleriz. Üretimlerimiz de bundan bağımsız değil."
Tolaz, Twitter'da "@tolazorg" adresinden, Facebook'ta ise "Tolaz" grubundan takip edilebilir.
İşte Tolaz'ın prêze'lerinden bazıları:
* Yemek için gittiği lokantada garsonun "Ne istersiniz?" sorusuna "barış" cevabı veren Sırrı Sakık, garsonun kızgın bakışlarına anlam veremedi.
* Amed 1 Eylül mitinginde gözaltına aldığı Şoreş'e (16) bir suç bulamayan Emniyet iddianamesinde, böbreğindeki taşı delil olarak gösterdi.
* Osman Baydemir'in Urfa'da girdiği berberde müşteriyi tıraş etmeye çalışmasının ardından hastaneleri ziyaret edip ameliyatlara girmesinden korkuluyor.
* "Kanton ne demek" diye başlayan tartışmada yaralılar var. Orta yoğunluklu çatışmalar sürüyor.
* Hasip Kaplan, bugün kabul edilen Rojava Anayasası'nın iç tüzüğe uygun olduğunu bildirdi.
* BDP, Meclis'te çıkan her kavgada kendilerine engel olan HDP'nin özeleştirisini istedi.
* Kürdistanlı bilim insanları, atılan biber gazları nedeniyle Cizre üzerinde oluşan yeni katmana "Îsotosfer" ismini verdiklerini açıkladı.
* Dîjle TV ve MMC'nin kapatılmasından dolayı klipleri ekranlarda dönmeyen bir grup hozan, Muş-Ağrı yolunu bir süre trafiğe kapattı.
* Ayrılmak isteyen sevgilisine özerklik veya federasyon öneren Şoreş, sevgilisinin bağımsızlık talebinin müzakere sürecini tıkadığını belirtti.
* 9 yıldır Avrupa'da sürgün yaşamasına rağmen hala bir şiir kitabı bile çıkaramamış olan Şoreş, evlatlıktan atılma ile yüz yüze.
* Sırrı Süreyya Önder'in Anayasa Komisyonu'nda ortamı esprilerle yumuşatıp Demokratik Özerkliği çaktırmadan geçirme girişimi bugün de tutmadı.
OSMAN OÐUZ
