Irak’a İran freni

• Yemen’deki Husileri ve Lübnan Hizbullahı’nı terör listesine alıp, mal varlıklarını donduran Irak, İran’ın yoğun baskısı sonucu kararını iptal ederek, isimlerin listeye “sehven” eklendiğini duyurdu. İran, Bağdat’ı bölgesel müttefikleri hedef alma ve Tahran'la karşı karşıya gelmek riski ile suçladı.

ABD’nin İran’ın Irak ve Ortadoğu’daki etkisini azaltmak için eş zamanlı politikalarını sürdüğü bir dönemde, Bağdat, “Direniş Ekseni” adı altındaki grupların işlevsizleştirilmesine yönelik tartışılan bir karara imza attı.

Irak hükümeti, İran yanlısı iki silahlı grup olan Yemen’deki Husiler ve Lübnan Hizbullahı’nın terör listesine alındığını ve mal varlıklarının dondurulduğunu duyurdu. Ancak hemen ardından bir açıklama yayınlayarak kararın, “incelenmeden önce yapılan bir hata” olduğunu iddia etti. 

Resmi gazete El-Vekai El-Irakıyye’de 17 Kasım'da yayımlanan ilk kararda, Husiler (Enserullah) ve Hizbullah’ın terör eylemlerine katıldıklarına dikkat çekilerek, mal varlıkları dondurulan 24 örgüt arasında yer aldığı belirtildi. Irak, kararın duyurulması üzerinden bir gün bile geçmeden, İran’ın baskısı üzerine geri adım attı.

Irak Merkez Bankası Terörist Varlıklarını Dondurma Komitesi Başkanı Ammar Hamad Halef, Bakanlar Kurulu Genel Sekreterliği'ne gönderdiği "gizli ve çok ivedi" ibareli yazıda, Resmi Gazete'nin 4848 sayılı nüshasında yer alan kararın 18 ve 19. maddelerinin (Hizbullah ve Husiler) iptal edilmesini istedi.

Yazıda, "Komitemiz bu oluşumların (Hizbullah ve Husiler) mal varlıklarının dondurulmasına onay vermemiştir. İsimlerin taslak metinde sehven yayımlandığı anlaşılmaktadır" ifadeleri yer aldı. Yapılan açıklamada, "Liste, DAİŞ ve El Kaide ile bağlantılı kişi ve kuruluşları kapsamaktadır. Diğer isimlerin listeye girmesi, metnin incelenmeden yayımlanmasından kaynaklanmıştır. Hata düzeltilecek ve bu iki oluşum listeden çıkarılacaktır" denildi. Söz konusu kararın Malezya'nın talebi ve BM Güvenlik Konseyi'nin 1373 sayılı kararı (2001) çerçevesinde alındığı belirtildi. Başbakan Muhammed Şii es-Sudani, hatanın araştırılmasını söyledi.

Bağdat denge kurmada zorlanıyor

Bağdat, komşu ülkelere de sıçrayabilecek yeni bir İsrail-İran savaşı endişesiyle Washington ve Tahran ile ilişkilerini dengelemekte zorlanıyor. Associated Press’e (AP) konuya ilişkin bilgi veren Iraklı iki yetkili, İran yanlısı siyasi ve silahlı grupların baskısı sonucu Bağdat’ın kararı geçtiğini vurguladı. Yetkililer, bu grupların merkezi hükümeti bölgesel müttefikleri hedef alma ve Tahran'la karşı karşıya gelmek riski ile suçladığını aktardı. Reuters'a konuşan Irak Merkez Bankası’ndan kaynaklar ise yetkililerin kendilerine yazı göndererek söz konusu grupların isimlerinin 18 ve 19. maddeden kaldırmasını istediğini vurguladı.

Reuters ayrıca Perşembe günü yayımladığı raporunda, “İran yanlısı milislerin fonlarını dondurma kararı, uzun süredir İran'ın Irak ve Ortadoğu'daki etkisini azaltmaya çalışan Washington tarafından muhtemelen memnuniyetle karşılanacaktır” denildi.

İran yanlıları tepkili

Bağdat kararı iptal etmiş olsa da İran yanlısı gruplardan tepki gösterdi. Haşdi Şabi'ye yakınlığıyla bilinen milletvekili Mustafa Sanad, kararı "utanç verici" olarak nitelendirdi. "Maalesef Irak, Husileri ve Hizbullah'ı terör örgütü olarak sınıflandırırken, Başbakan Sudani (ABD Başkanı) Trump'ı Nobel Barış Ödülü'ne aday gösteriyor. Bu sizin için bir utançtır. Birçok Arap ülkesi bile böyle bir şey yapmadı" dedi.

Siyasetçi Raad Muhammed, kararın açıklanmasından önce, "Bu adil ve doğru bir karar değil. İslam'a aykırı olarak görüyoruz" derken,  siyasi analist Enver el-Musavi, Bağdat'ın ABD baskısı ile bölgesel ittifaklar arasında zor bir konumda kaldığını söyledi,  "Husiler veya Lübnan Hizbullahı ile işbirliğinin uzun yıllar Irak politikasının bir parçası" olduğunu ekledi.

Irak'taki Kataib Hizbullah'a bağlı bir bloğu temsil eden milletvekili Hüseyin Muannes ise hükümetin “sorumsuzca” davrandığını belirtti. Hükümeti, "halkını temsil etme veya Irak'ın egemenliğini savunma onurundan yoksun, ikincil bir otorite" olmakla suçladı.

Gelişmeler, ABD Başkanı Donald Trump'ın Sudani tarafından Nobel Barış Ödülü'ne aday gösterildiğini açıklamasının hemen ardından yaşanması, Irak siyasetinde dış baskı söylemlerini arttırdı.

Washington, Bağdat'a Kataib Hizbullah gibi İran destekli milislerin rolünü sınırlamak için daha fazla çaba göstermesi konusunda baskı uyguluyor. Bu milisler, Halk Seferberlik Güçleri'nin bir parçası ve aslında hükümetin resmi paramiliter güçleri. Resmi güç olmalarına rağmen “yasa dışı” hareket ediyorlar.  ABD, en büyük milis ağı olan Badr hariç, çoğu milis grubunu terörist grup olarak yaptırım uyguladı. HABER MERKEZİ