Kürdistan'da 2 bin 926 gün yasak ilan edildi

• Göç İzleme Derneği'nin hazırladığı rapora göre Amed, Batman, Bingöl, Bitlis, Elazığ, Hakkâri, Mardin, Siirt, Dersim ve Muş'ta 5 yıl boyunca 2 bin 926 gün sokağa çıkma yasağı ilan edildi.

Göç İzleme Derneği, 2015/2020 Dönemi Sokağa Çıkma Yasakları; Veri Derleme ve Medya İzleme Raporu'nu yayımladı.

Rapor, sokağa çıkma yasakları ve geçici özel güvenlikli bölgelerin ilan edilmesi sonucu oluşan hak ihlallerinin medyadaki yansımaları taranarak hazırlandı. Rapor, Diyarbakır, Batman, Bingöl, Bitlis, Elazığ, Hakkâri, Mardin, Siirt, Dersim ve Muş ilerinde başlayan ve hala devam eden sokağa çıkma yasakları ve yerinden edilme verilerini kapsıyor. 

11 kent, 52 ilçe 534 mahalle, 426 köy

Raporda, 11 ilin 52 ilçesinde 534 mahallesinde 426 köyünde 347 mezrasında 240 bölgesinde 439 kez 2926 gün boyunca sokağa çıkma yasağı ilan edildiği belirtildi. Sokağa çıkma yasakları ve sonrasında yaşanan ağır insan hakkı ihlalleri yaşayan, risk altında bulunan bireylerin; hak arama çabalarına yer verildi.

Batman’ın Sason, Hasankeyf ve Kozluk ilçesinde 2015 ile 2020 tarihleri arasında; 1 Merkez ilçede 3 mahallede 17 köyde, 5 mezrada 7 kez 14 gün süreyle sokağa çıkma yasağı ilan edildi. Bu üç ilçede yaklaşık 100 bin insan yasaklardan etkilendi.

Bingöl’ün Genç ilçesinde 10 mahallede 54 köyde 7 kez 37 gün süreyle sokağa çıkma yasağı ilan edilmiştir. Bunun dışında; Geçici Özel Güvenlik Bölgesi ilanı ile yasaklar sürdü. 2019 tibariyle nüfusu; 34.181 olan genç ilçesi bu yasaklardan doğrudan etkilendi.

Bitlis'in 5 il ve ilçede 22 mahalle 160 köy ve 65 mezrada toplam 60 kez 938 gün sokağa çıkma yasağı ilan edildi.

Elâzığ’ın Karakoçan ve Arıcak merkez ilçelerinde 2 köyde 4 mezralarda 4 olmak üzere 2 kez 7 gün sokağa çıkma ilan edildi. Ayrıca 4 kez de özel güvenlik bölgesi ilan edilerek yasaklamalara devam edildi.

Hakkâri’nin 3 merkez ilçesin 7 mahallesinde 37 köyünde 10 mezrasında 149 bölgesinde 40 kez ve 189 gün boyunca sokağa çıkma yasağı ilan edildi. Sokağa çıkma yasakları dışında 2015/2020 yılları boyunca Özel güvenlikli bölge ilanlarıyla yasaklar sürdürüldü.

Hakari’de sokağa çıkma yasakları ve geçici askeri güvenlik bölgeleri İlanlarıyla; 2019 itibariyle Nüfusu 118.915 Yüksekova, 43.886 Şemdinli ve 16.141 Çukurca ilçeleri uygulanan sokağa çıkma yasaklarından doğrudan etkilendi.

Siirt ve merkez ilçelerinde 12 mahallede 91 köyde 2 bölgede 14 kez ve 21 gün süren sokağa çıkma yasağı ilan edildi. Yasağın ilan edildiği yerlerde nüfus artış hızı azalmıştır.

Şırnak merkezde 2015/2020 yılları arasında 246 gün süren sokağa çıkma yasağının ardından yıkılan mahallelerin uydu görüntülerinde kentin yüzde 70’ine yakın bir bölümünün yok olduğu görüldü. Ayrıca birçok evin tank ve top atışları ile yıkıldığı görüldü.

Sokağa çıkma yasakları haricinde Şırnak ve ilçelerinde geçici özel güvenlikli bölgeler ilan edilerek bu durum 2020’ye kadar sürdürüldü. Cizre’deki yasak döneminde mahsur kaldıkları bodrumlarda öldürülen 34 kişiyle ilgili tek tek yapılan suç duyuruları, “Olayda hukuka uygun gerekçeler mevcut” denilerek takipsizlikle sonuçlandı.

Şırnak’ta 2015/2020 yılları arasında 1 il merkezi olmak üzere 5 ilçede 15 kez il ve ilçe merkezlerinde 8 kez mahallelerde 11 kez köylerde 4 kez olmak üzere toplamda 444 gün boyunca sokağa çıkma yasağı ilan edildi. Ayrıca en az 4 kez 58 bölgede güvenlikli bölge ilan edilerek yasaklar devam ettirilmiştir.

Mardin'in 8 ilçesinde ilçe merkezlerinde 4 mahallelerinde 122 mezralarında 4 olmak üzere 67 kez 424 gün sokağa çıkma yasağı ilan edildi.

Muş merkez ve ilçelerinde 1 merkezde 26 mahallede 15 köyde ve 15 mezrada 7 kez ve 6 gün süreyle sokağa çıkma yasağı ilan edildi.

Dersim merkez ve ilçelerinde; 1 ilçe merkezinde 5 mahallede 44 köyde 7 kez 9 gün boyunca sokağa çıkma yasağı ilan edildi.

Diyarbakır’ın 11 ilçesinde 3’ü şehir merkezinde olmak üzere 318 mahallede 244 mezrada 213 kez, 837 gün boyunca sokağa çıkma yasağı ilan edildi.  İSTANBUL