Kürt medyasında büyük kayıp: Özleyeceğiz O’nu

Kürtlerin ilk televizyon kanalı Med TV’den sonra, Medya TV, Roj TV ve Stêrk TV’de sunuculuk, programcılık ve haber editörlüğü görevlerinde bulunan Mahmut Önder, kanser tedavisi gördüğü Danimarka’nın başkenti Kopenhag’ta yaşamını yitirdi. 

1952 yılında Amed’in Ali Paşa Mahallesi’nde dünyaya gelen, 12 Eylül faşist darbesinden sonra da Avrupa’ya çıkmak zorunda kalan Önder, daha sonraki yıllarda ise 1995’te açılan Kürtlerin ilk televizyonu Med TV’nin önemli bir emekçisi ve Kürtlerin çok yakından tanıyacağı bir sima haline geldi. 

Devrimciliğe sendikacılıkla adım atan Önder, Kürtlerin başarılarını, acılarını, istemlerini, mücadelesini televizyonculuğa taşıdı. Kürtlerin büyük acı ve infial yaşadığı 15 Şubat Komplosu’nun ardından Önder, kendi kişisel acısını içine gömerek halktan telefonla aldığı görüşlerle, en karanlık dönümde bile halkına umut taşımaya çalıştı.  

 Şagirtları onu anlatıyor

Kendi deyimleriyle, televizyonculukta Önder’in şagirtları (öğrencileri), O’nun öğretme merakı, heyecanı, halkçılığı ve Kürtlüğüne özellikle vurgu yapıyor. Önder’in öğretme heyecanı, emekçiliği, halkçılığı ve Kürtlüğü harmanladığını ifade ediyorlar. 

Eğitmek doğal sorumluluğuydu

Bir dönem Belçika’da Kürt televizyonlarında çalışmalarda bulunmuş gazetemizin Kürtçe sayfaları editörlerinden Aziz Oğur, Önder’i ‘Mamoste Mehmûd’ olarak adlandırıyor ve şunları ifade ediyor: “Kürt dili ve Kürt medyasının yorulmaz emektarıydı Kekê Mehmûd. Kürt televizyonlarında yetişen herkesin üzerinde büyük emekleri vardı. İlgilenmeyi, tecrübelerini paylaşmayı doğal bir sorumluluk olarak görürdü. 2001-2009’a kadar birlikte çalıştık. Televizyonda çalışmaya başladığım dönemde hem Kürtçe habercilik, hem de sunuculuk konusunda destek verdi ve eğitti. Büyük bir alçakgönüllülük ve sabırla eğitmeye insanları geliştirmeye çalışırdı. Haber merkezinde, kafeteryada, yemekte, bir programı izlerken, bahçede otururken veya televizyon binasının yanındaki derenin kenarında yürürken eğitir, böylece doğal sorumluluğunu sürdürürdü. Büyük bir sabır, güler yüz ve mütevazilikle yapardı. Hiç bir hesabı da yoktu, bir beklenti içine de girmezdi. Ödülünü, biz şagirtları (öğrencileri) olarak ‘MAMOSTE MEHMÛD’ diyerek vermiştik O’na.” 

Hazinesinin nadide parçalarını paylaşıyor gibiydi

Oğur, Mahmut Önder’in denetiminde ilk programı hakkında ise şunlara dikkat çekiyor: “Onunla sohbet ederken, bana bir şey öğretmeye çalışan biri olarak değil de hazinesindeki en nadide parçaları benimle paylaşıyormuş hissine kapılırdım. Yaptığım ilk programda da kendisi reji odasına girmişti. Program boyunca rejisörün yanında bekleyerek arada bir kulağıma moral verici sözler söylerdi. Program bitiminde de sarılarak ve güler yüzüyle beni ilk kutlayan o oldu. Sohbet sırasında birden stran söylerdi, ya da geçmişin anılarını paylaşırdı. Kusursuz bir halk adamı ve halk sevdalısıydı. Halkçı dili en iyi kullanan oydu, halkın dilinden en iyi anlayan da. Büyük bir yurtsever ve Kürdistan’a sevdalıydı. Amed, onun en büyük sevdasıydı. Doğup, büyüdüğü o topraklardan bahsederken çocukluğuna, gençliğine dönerdi. Fiziki olarak 36 yıldır Amed’e gidememişti. Ama bence o Amed’den hiç çıkmamıştı. Çünkü gittiği her yere Amed’i de götürmüştü… Adeta koskocaman Amed’i yüreğine sığdırmıştı…”

İşini aşkla yapan bir devrimciyi kaybettik

Kürtlerin Avrupa’da büyük baskılara, kriminalizasyon politikalarına rağmen büyük bir fedakarlıklarla açtıkları ve gözleri gibi korudukları Kürt televizyonlarının tarihinde Önder önemli bir aktör. 

Medya TV ve Roj TV döneminde, Mahmut Önder ile birlikte çalışma yürüten gazetemizin editörlerinden Bircan Delal Yıldız da O’nu çevresindekilere verdiği moralle tanımlıyor. “Bulunduğu her yerin ev sahibiydi” sözleriyle de Oğur’un dediği “doğal sorumluluğa” vurgu yapıyordu. 

Bircan Delal Yıldız, Önder’i şu ifadeyle anlatıyor: “Çok üzgünüz… Kürt basın camiası için büyük bir kayıp. Mamoste -ona hitap şeklimiz böyleydi- işini aşkla yapan gerçek bir devrimciydi. Bulunduğu her yerin ev sahibiydi. Sorumluluk düzeyi yüksek ve öğretmendi. Bu yüzden Momoste dedik ona. En güzel yanı güler yüzü, sabrı ve öğrenme-öğretme arzusuydu. Mamoste, zamanın akışkanlığının en güzel örneklerindendir. Hiç durdurmadı o akışkanlığını. Bu bir devrimci için en önemli meziyettir aslında. Yaptığı her işte en basitinden en zor olanına şevkini hep korudu ve adeta moral kaynağıydı. Doğal sorumluluğu yüksekti. Bir gün “Mamoste şunu yapar mısın?” denildiğini hatırlamıyorum. Çünkü öylesi bir duruma fırsat vermeden yapılması gerekeni önce o düşünür ve hayata geçirirdi. Yaşça da tecrübe olarak da hepimizin büyüğüydü ama motivasyon ve enerjisi gençlere taş çıkartırdı. Sayısını bilemediğimiz insanda emeği vardır. Onunla aynı ortamda bulunmuş olmak, ondan zorluklarıyla birlikte işini sevmeyi öğrenmek birey olarak bir şanstı. Özleyeceğiz Mamoste’yi, çok özleyeceğiz…”

Benden daha çok mutlu olmuştu

Gazetemizin Kürtçe editörü ve yazarı Luqman Guldivê de, Önder ile Roj TV’de birlikte çalışmış.  

Guldivê, Önder’in öğrencilerinden olduğunu belirterek, O’nun eğitici, öğretici ve sonuç aldığında da duyduğu mutluluğu dile getiriyor:”Mamoste Mehmûd bu dünyada tanıdığım en sabırlı insanlardan biriydi. Tecrübe sahibi bir insandı. Biz öğrencileriyle arkadaş gibiydi, onlardan üstün görmezdi kendisini. Bizim ömrümüz kadar uzun tecrübesi olmasına rağmen, bizi dinler konuştuklarımıza büyük değer biçerdi. Roj TV’de çalışmaya başladığımda Kürtçe habercilik ve haber mantığını Mamoste Mehmûd ve Rêşad bana öğretti. Her haber ve çeviri yaptığımda onun duyduğu mutluluğu ve heyecan içinde teşvik etme çabaları gözümün önüne geliyor. İlk haber dublajı yaptığımda o kadar sevinmişti ki anlatılması zor. Benden daha çok mutlu olmuştu.” 

Mamoste Önder’i unutmayacağız

YRD Avrupa (Yekîtiya Ragehandina Demokratîk), dün sabah yaşamını yitiren gazeteci Mahmut Önder için başsağlığı mesajı yayınladı. 

YRD Avrupa’nın mesajında şunlar belirtildi:"Ömrünü Kürdistan'ın özgürlüğü, Kürtçe anadili ve özgür basın için verdiği emekle geçiren Mamoste Mehmûd Önder'in yaşamını yitirmesi özgür basın ve Kürdistan için acı bir kayıptır. Ailesinin, özgür basın camiasının ve Kürdistan halkının başısağolsun.

Yüzlerce gence anadilinde gazetecilik yapmayı öğreten, milyonlarca Kürdistanlı’ya anadilinde haberler vererek dünyayı Kürdistan'a, Kürdistan'ı dünyaya duyuran Kürdistan'ın yurtsever, emekçi değerli evladı Mehmûd Önder'in 45 yıllık mücadele emeği önünde saygıyla eğiliyoruz. Avrupa'daki bütün Kürdistanlılar ve dostlarını Önder'in cenaze törenine katılmaya, onun mücadele anılarına sahip çıkmaya çağırıyoruz. O'nu unutmayacağız."

Mahmut Önder kimdir?

1952 yılında Amed’de 8 çocuklu bir ailede dünyaya geldi.  1970'li yılların başlarında Dr. Sait Kırmızıtoprak, Ömer Ayna, Ömer Çetin gibi çok sayıda Kürt lider ve devrimci ile tanıştı. 1976'da Amed Karayolları’nda işe başladı. 1978'in sonunda Yol İş sendikasına üye oldu. 12 Eylül 1980 faşist askeri darbesi ardından gözaltına alındı. Ağır işkenceler gördü. 1982 yılının sonunda, eşi ve üç çocuğu ile birlikte Suriye üzerinden Avrupa'ya çıktı. İlk Kürt televizyonu Med TV'de çalışmaya başladı. Medya TV, Roj TV ve Stêrk TV'de de 20 yıl boyunca Kürt medyasında spikerlik, program sunuculuğu ve haber editörlüğü yaptı.

HABER MERKEZİ