• Dersimspor’un Almanya’nın Rüsselsheim kentinde yaptığı geceye katılan Dersim Belediye Başkanı Fatih Mehmet Maçoğlu protesto edildi. Çevre gönüllüleri eko-yıkıma karşı pankart açtı bildiri dağıttı. 

Almanya’nın Rüsselsheim kentinde 28 Ocak’ta yapılan Dersimspor gecesine Tülük’te yapılmak istenen çöp toplama alanı protestoları damgasını vurdu. Dersim ve ilçe belediye başkanlarının davetli olarak katıldıkları gecede Kırmızıdağ Çevre Platformu Avrupa Aktivistleri yaşanacak doğa yıkımına dikkat çekerek, yapılacak katı atık depolama alanının seçimi ve yapımı için demokratik bir yönetemin esas alınmasını istedi. Belediye başkanı Fatih Maçoğlu’na projeden vazgeçilmesi çağrısını da içeren bildirilerin dağıtıldığı etkinlikte aktivistler organizatörlerden izin alarak platformda görüşlerini dile getiren bir konuşma da gerçekleştirdi.  

Antidemokratik proje

Dersim merkez ve çevresinde yaşanan doğa kırımına dikkat çeken 40’dan fazla gönüllü saat 16:00’da etkinliğin gerçekleştirildiği salonun dışında bir araya geldi. Aktivist ve gönüllüler “Çöp Tesisi – Antidemokratik proje ve Doğa Tahribatı” yazılı pankart açtı ve taleplerini içeren bildiriler dağıttı. Aktivistlerin çöp toplama alanı için seçilen Tüllük köyünün demokratik yöntemlerle belirlenmediği ve halk ile görüş alış verişi olmadan alınan bu kararın kabul edilemez olduğu dile getirildi. Aktivistler taleplerini içeren bildirileri geceye katılanlara dağıtırken yaşanacak olası tehlikelere dikkat çeken konuşmalar yaptı. Konuşmaların biri Kirmançki yapıldı.

Yer değiştirme önerisi reddedilmiş

Tertip komitesinin onayı ile geceye pankart, afiş ve bildirileri ile gelen çevre gönüllüleri ve aktivistler geceye katılanlara bilgilendirme konuşmaları yaptı. Belediye başkanlarından sadece Ovacık (Pulur) belediye başkanı gönüllülerin yanına gelip görüş-alış verişinde bulundu. Pulur Belediye Başkanı Mustafa Sarıgül, aktivistlere, kendisinin belediyelerin oluşturduğu Dersim Katı Atık Birliği (DER-KAB) kuruluna yerin değiştirilmesine ilişkin öneride bulunmuş olduğunu ancak önerisinin red edildiğini açıkladı.

Demokrasi kültürü vurgusu

Saat 19’da aktivistlere görüşlerini açıklamaları için sahneden konuşma izni verildi. Aktivistler adına söz alan Ercan Ayboğa bildirilerini okudu. Konuşmada 7 talepten oluşan bildiride özellikle proje yerinin iptal edilmesi ve ardından demokratik bir tartışma ve uzlaşı ile yeni yerin belirlenmesi dile getirildi. Bunun demokratik kültür ve uzlaşı açısından kritik olduğu da vurgulandı. Konuşma esnada salonda bulunan 300 kişi konuşmayı dikkatle dinledi. 5 dakik süren bilgilendirme konuşması ardından aktivistler eylemlerine son verdi.

 

Söz konusu çöp tesisi, yapılmak istendiği Tüllük köyü ve çevresinde bulunan 9 köyün eko-sistemine geri dönülmez hasarlar vereceğinden son 2 yıldan beri yoğun tepki ile karşılanıyor. Proje ile 55 bin kadar ağaç kesilecek, o habitatta yaşayan çok sayıda canlı türü yok olma tehlikesi ile karşı karşıya kalacak. Protesto ve itirazlarını yoğulaştıran çevre halkı Kırmızıdağ Çevre Platformu çatısı altında bir araya gelerek Dersim ve yurt dışında mücadele yürütüyor.

*****

Dersim’deki ÇÖP Tesisi Tüllük Köyünde yapılmamalı!!!

Sare Dewa Tüllüke ni “tesise çöp” qe newazene, cimke der u dore insonu, dar u ber, milyon heyvonu keno xırabe, kiseno.

Son iki yıldır Dersim’deki tüm belediyeler tarafından yapılmak istenen “Katı Atık Bertaraf ve Düzenli Depolanma Tesisi” büyük toplumsal tartışmalara neden olduğu için bugün burdayız!

Dersim’de ciddi bir çöp sorunu olduğunu biz de kabul ediyor ve çözüm üretilmesini istiyoruz. Ancak 12 yıl önce hazırlığı başlanan söz konusu bu proje, olduğu şekliyle kesinlikle hayata geçmemelidir. Birinci nedeni, proje ile 18,3 hektarlık alanda onbinlerce (55 bin kadar) ağacın kesilmesi ve tamamen büyük bir doğal bir coğrafyanın merkezinin yok edilmesidir. Baraj ve madenler tehdidi ile iklim krizi etkisinin altındaki Dersim’de daha fazla ekolojik tahribat olmamalıdır. Yine çöpün depolanmasıyla toplam 9 köyün yaşam ve geçim alanları da olumsuz etkilenmesi beklenmektedir. Birkaç köyün mezarlıkları da proje alanına yakın olması da ayrı bir sorundur. Bizim için çok önemli bir neden, 9 köyün halkı büyük çoğunlukla bu projeyi istememesi ve halka rağmen bu projenin uygulamak istenmesidir ki bu antidemokratik bir yaklaşımdır. Belediyeler köylülerin bir araya geldiği Kırmızıdağ Çevre Platformu ile diyaloğa girmekten kaçınmaktadır. Kendine radikal-demokrat, sosyalist, komünist veya özgürlükçü diyen parti ve gruplar böyle tarihi bir hataya düşmemelidir. 

En üst katılımcı, sosyal ve ekolojik kriterler büyük projelerin uygulanmasında geçerli olmalı, Çöp tesisinde uygulanan Türk devletin ÇED’i (Çevre Etki Değerlendirme) sağlıklı bir çerçeve değil.

Taleplerimiz:

1) Proje sürecinde belirlenen proje yeri olan Tüllük (Sütlüce) köyü Kemer mezrası, beklenen olumsuz ekolojik ve sosyal etkilerinden dolayı derhal İPTAL edilmelidir. 

2) Proje sahibi Dersim merkez ve ilçe belediyeleri ve onların oluşturdukları Dersim Katı Atık Birliği (DER-KAB) ile Dersim belediye il meclisi üyeleri ve grupları, projenin yürütmesini bir an önce durdurmak için kararlar almalıdır. Projenin neresinden dönersek dönelim kârdır!

3) Proje sahibi kurumları olan Dersim merkez ve ilçe belediyeleri, projenin yerini yeniden belirlemek için Dersim ilinde bütün sivil toplum kuruluşlarına açık olacak .- Kırmızıdağ Çevre Platformu da dahil olmalı - bir geniş tartışma sürecini başlatmalıdır. Belirlenecek yerin kriterleri, tartışma sürecinde ortak görüş temelinde – büyük çoğunlukla - somut bir ifade bulmalıdır. Hatasal yaklaşımı engellemek için aceleci hareket edilmemelidir. Yer opsiyonlarına yakın yere yakın yaşayan insanların onayı da alınmalı ve ormanlık alanları tercih edilmemelidir.

4) Dersim belediyeleri bu sürece paralel olarak, hibeyi veren ilgili AB Komisyonu yetkililerini projeye ek süre tanımak için ısrarcı ve açıklayıcı bir yaklaşım göstererek hibe hakkının kaybedilmemesi için çaba göstermelidir.

5) Dersim belediyesinin kurulmasından bugüne kadar çöp dökülen alanların, bitki örtüsüne uygun şekilde rehabilite edilmelidir. Yine proje alanına yakında olan ve çok büyük tahribata neden olan Milli köyündeki taş ocağı alanının, taş ocağını işleten şirketin tüm giderleri karşılamak üzere bir an önce en yüksek çevre standartlara göre rehabilite edilmelidir.

6) Söz konusu projenin gerçekleşmesinden bağımsız olarak Dersim’in belediyeleri evlerde çöplerin ayrıştırılması için eğitim ve altyapı çalışmasına en kısa sürede başlamalıdır. Bunu yaparken uzun vadeli hedef ise, tüketim kültürünü değiştirerek sıfır bakiye çöp olmalıdır. Dersim toplumu, çöp sorununu AB’den gelecek 16 milyon Euroluk hibeden bağımsız olarak da çözebilir, yeterli bilinç ve kapasite mevcuttur. Yeterki bunları kullanılması hedeflenmelidir.

Kırmızıdağ Çevre Platformu Avrupa Aktivistleri, email: mehdiplo@riseup.net