Müzakerede koşullar eşitlenmeli

• Tarihçi ve ilahiyatçı Dünyaser Dunayserî, İslam inancına göre müzakere koşullarının eşit olması gerektiğini söyledi.

MA'ya konuşan Demokratik İslam Kongresi (DİK) üyesi tarihçi ve ilahiyatçı Mele Dünyaser Dunayserî, İslam'ın ilk dönemlerinde Mekke'de direniş ayetlerinin indiğini, Medine'ye gidildiğinde ise yeni kabile ve inançlarla bir araya gelindiğinde hak ve hukuk tanımı üzerinden "medeni" denilen ayetler geldiğini kaydetti. Ayetlerden örnekler veren Dunayserî, "Allah barışı emretmiştir. Taraflardan birinin barışı kabul etmemesi durumunda ise onlara karşı direnin ve mücadele edin, der" dedi. Barışın kuru bir söz olarak yer almadığına da dikkat çeken Dunayserî, "Barışı, iki taraf arasında adaletle sağlamayı emreder. Adaletin tanımı da yarısı vicdan, geri kalan yarısı da hak ve hukuk demektir. İki tarafı eşitleyiniz, birbirinizi inkar etmeyin anlamındadır" diye konuştu.  

Eşitlik konusunda müzakere eden tarafların da eşitliğinin sağlanması gerektiğini kaydeden Dunayserî, Rêber Apo'nun koşullarının da bu nedenle devlet adına süreci yürütenlerle eşit hale getirilmesi gerektiğini söyledi. Dunayserî, şöyle devam etti:"Müzakerelerde karşılıklı irade beyanı esastır. Müzakerelerde eşitlik şarttır. Ne taban olacak ne de tavan. Bunun dinsel arka planı da var. Bütün mabetlerde de bu böyledir. Mesela Göbeklitepe (Girê Miraza) ovaldir. Burada da eşitliği baz almışlardır. Kainatın ana ekseni budur. Ovallik eşitlikten gelir. Siz bir müzakere yürütüyorsunuz, bir güçsünüz ama diğer taraftan dört duvar arasında müzakere yürüten bir taraf var. Bu şartlara müzakere denmez. Siz dışardasınız, herkesle iletişim kanalları var. Fikirlerin toplandığı havuzlar var. Değerlendirmeler var. Analizler var ama diğer tarafta dört duvar arasında, bir irade beyanı var. Buna eşitlik denmez. Adalet de bu şekilde olmaz. Bunu ayeti kerimede olduğu şekilde Müslüman kesim de idrak etmek zorundadır. Eğer Müslüman iki topluluk arasında bir barış sağlayacaksak, ayeti kerimede belirtildiği şekilde her türlü şartları eşitlemek zorundayız. İrade beyanı ve müzakere koşullarını eşitlemek zorundasınız ki, Allah'ın barışı ihya olsun." MÊRDÎN