Özgür Qadın Hereketi

ÇIQMAZ KÛÇE

Özgür qadın, özgürlük hereketınin en büyük zaferidır. Kurdistan yüz yıllardır işgal altında, Kürt qadıni da işgal altındaki Kürt erkeğinin zulmi altındaydi. Fiziki olaraq köle statüsünde, fikri olaraq iradesizleştirılmiş bi haldeydi.

Özgürlük hereketi en başta bu soruna el atti. Özgürlüğün ancaq kendi iradesıne sahip çıqanlarla elde êdelecağıni ilke olaraq benımsedi.

***

Doqsanların ortasi. Gerilla direnişi her yere yayılmiş. Şehirler hergün serhıldanda. Yaşanılan ama pek de farqına warılmayan siyasal we sosyal dewrım sürecindeyız. Bêle bi dönem.

Bigün sur dibindeki Hewsel qehwesındeyem, bi arqaaş geldi dêdi Reco heval saan not war. Noti açtım oqudum diyi çalışmalar gelen arqaaşa gerekli desteği sunmani we emnıyetıni sağlamanı istiyıx, serkeftın. Dêdım kim geldi? Dêdi beni taqip êt. Eski sebze halının ordan şehitlığa indıx, ordan Ben u Sen'e, sonra Suriçi'ne girip Hewsel qehwesıne 100 metre ötedeki soqağa girdıx. Dêdım heval o qadar niye dolaştıq yaw, 5 daqqada direkt buraya gelseydıx, 2 saattır dolandirdın bızi. Baan baxti dêdi stajyer mılis olduğun belli, eger taqip altındaysaq düşmani atlatmax için yoli uzattıx.

Diyarbaqır'ın en üst düzey ana milisi

O esnada baxtım bi ana, yanında da elınde biber, domates olan 25 yaşlarında bi qız geldi. Teyze yanımıza gelır gelmez yüksek sesle dêdi nêrde qaldın, gidisen arqaaşlarına taxılisan bızi bu soqaxlarda perişan êttın. Arqaaş yawaşça dêdi Reco heval bundan sonrasi senın görevın, wedalaşıp ayrıldi. Teyze yanındaki genç qıza sarıldi u dêdi qızım anana söle teyzemın çoq selami war. Baan da dêdi oxlım qız qardeşının elındekileri al, hade ana heyran ewe gidin. Ben hêç bişi anlamadım. Geldi yanaqlarımi awucuna aldi qafamın sağ we sol tarafıni öperken dêdi heval diqqatli olın, serkeftın.

Niye dêmisız Diyarbaqır'ın en üst düzey ana milis qadrosiymiş. Tam bi profesyonel.

Arqaaşi aldım Sur'un o labirentli dar soqaxlarında ilerliyıx. Ona ne soracağımi bılmiyem, beynim donmiş. Yolda yürürken dêdi heval beni ewdekilere HADEP qadın qomisyoni üyesi olaraq tanıtırsan tamam? Dêdım temam. Dêdi ben Dicle. Dêdım ben de Reco. Dewam êttım dêdım heval yalnız bişiyi paylaşmaq durumundayam, babam qarşi dewrımci degıl hema dewrımci de degıl, hatta ne oldugunu da bılmiyem, seni görse ters tepki vêrebılır yanlış anlama. Dêdi bişi olmaz heval, herşey yolında gitse bızım buralarda ne işimız wardi, bızım esas görevımız hem qadınlari hem de baban gibi olan erkekleri bilinçlendırmax.

‘İşi yoq gitmiş bide qız qaçırmiş!’

Neyse, Dicle hevalle birlikte doğrica bızım ewe gittıx. Hem hêcanliyam hem de qorxiyam. Qapiyi çaldım anam açti baan baxti Dicle hevale baxti elımızdeki domates bibere baxti dêdi Reco xêrdır? Dêdım ana hele sen al bu poşetleri, içeri girax anlatıram. Babam da geldi o da bêle beloq olmiş gözlerle bıze baxti anama baxti kitlendi. Dicle hevalle salona gêçtıx babamın sesi geli diyi kim baan nıfir êtti de Allah bu çocuği bize gönderdi, hele bax işi yoq gitmiş bi de qız qaçırmiş. Dicle heval güldi, ben utancımdan önüme baxiyam. Anamla babam ikisi de birlikte içeri girdi. Anam dêdi qızım ma hadê Reco düşünemi sen de düşünmedın, ma êle olır? Ben hemen müdahale êttim dêdım ana Dicle heval HADEP qadın qomisyonındandır bi süre misafirımızdır. Anam dêdi ne? HADEP? Qadın qomisyoni? 2 saniye sonra baxtım Dicle heval anamın qollarında. Babami daha büyük bi telaş sardi êle zor duyulan bi sesle dêdi xoş gelmişsen.

***

Anam çağlari zıplayaraq atli adeta

Qısa sürede Dicle hevalle anam müthiş bi örgütleme aği qurdilar. Hergün farqli bi ewde qadınların toplantisi war. Toplantilarına erkekler qatılamadıği için ne qonıştıqlarıni bilmiyem hema anam çağlari zıplayaraq atli adeta. Bi gün diyi bızim 5 bin yıllıq erkek egemen sistemle sorınımız war, diger gün diyi çözümledığımız an degil tarih birey degıl toplumdur. Benle babam hêç bişi anlamiyıx. Aşıri bilinçlenme psiqolojik üstünlüx da sağli. Babam ondan su isteyemi mesela. Yemek dese, anam awcilıx toplayicılıxtan başli anlatmaya. Sırf yemek istememax için babamın günlerce aç qaldiğıni biliyem.

Babam dêdi Reco gel maqarna yapax

Bigün anam gine Dicle hevalle toplantiya gitmiş. Babam dêdi Reco gel maqarna yapax, yoqsa ben açlıxtan öliyem. Quşxaneye suyi qoydım, babamın elınde maqarna poşeti dêdi su qaynadıxtan sonra maqarnayi quşxaneye atiyıx yoqsa başta? Dêdım ortalarda bi yerde. O esnada qapi çaldi baxtım xalê Meheme Nuri, elınde bi tasla. Babam dêdi Meheme Nuri gel içeri. Dêdi yoq walla çocuqlar toplantiya gitmiş dêdım bulğur pilawi yapayım hele sızde bulğur warsa biraz alayım? Babama baxti elınde maqarna poşeti dêdi sen ne yapisan? Babam dêdi ben de maqarna yapayım dêdım dün tırşık yaptım dibi yandi. Bulgur vêrdım gitti. Babama dêdım görisen Dicle heval sayesınde bütün qadınlar nasıl örgütleniler, erkekler de bu sayede yemek filan ögreniler, walla helal olsun özgür qadın hereketıne. Babam bi yanda quşxanedeki maqarnayi qarıştıri diger yanda diyi Reco buralar artıq temamdır, ben sölesem olmaz hema sen söle Dicle heval yanına anani da alsın Rojava'ya gêçsın. Dêdım niye Rojava yaw? Dêdi gitsınler orda qadın dewrımi yapsınlar, biz bu qadar ilerledıx onlar geride qalmasın

***

Anam dêdi geleneksel qıyefet  yoqsa gerilla elbisemi giyem?

Aradan 1 ay gêçti. 8 Mart güni. Dicle hevalle qısa bi toplanti yaptıx. Dêdi Reco heval bunca çalışmanın meyvesini bugün toplayacagız, qadın yoldaşlar öz güçleriyle eylem yapacaq. Dêdım ya erkekler? Dêdi sen de o qonuyla ilgilen, saldırilara qarşi etkinliğın güvenlığıni alırsız.

Salona gêçtım baxtım anam kesk sor zer puşi bağlamiş, geneleksel qiyafetler filan. Baan baxti dêdi Reco sence bunlar iyidır yoqsa gerilla elbisemi giyeyim? Babam dêdi e artıq ordan ewe gelme, direkt keleşi al u git, benim başımi belaya soqma, bax saqın yasaq sloganlar atmayasan, polêsle çatışmaya girmeyesen. Anam oni taxmadi bile. Dêdım ana bêle daha iyi, diqqat çekmezsen. Babama dêdim sen de arqaaşlarına söyle etkinlıx alanında olsunlar, eylemın güvenlıği bızde. Anam dêdi sızın qorumalıgınıza ihtiyacımız yoq, jin jiyan azadî. Dicle hevalin talimatidır deyınce mecbur o da qabul etti

Öğlene doğri birçoq qoldan qadınlar yürüyüşe gecti. Dagqapi meydani buluşma yeridır. Soqaxlar rengarenk. Kitle gittıxça qalabalıqlaşti. Qadınlar polêsın önüngen geçerken parmaqlarıni onların gözüne soqarcasına zafer işareti yapilar. Miting başladi. Qonışma yapan diyi biz burda hem ülkemizi işgal êden dewlete hem de irademizi esir alan erkege isyan êdiyıx, berxwedan jiyane. Alqışlar, tilililer.

Sawunma pozisyoni alacagız dêdim bunların ödi qopti

Bu arada ben de etrafi qolaçan êdiyem. Olasi saldırilara qarşi taktiksel geri çekilme we stratejik saldıri noqtalarıni tespit êdiyem. Hema gözüm Dicle hevalin üzerinde, onun güvenliğinden sorımliyam. Bi ara göz göze geldıx baan işaret etti. Yanına gittım Dicle heval dêdi Reco heval belli ki düşman saldıri xazırlıği yapi, erkekler mitingin etrafında sawunma çemberi oluştursun, saldıri durumunda sawunmaya gêçın, bız de qadınlari Suricine yönlendırırız. Dêdım heval temam.

Babamların cami cemaati grubunun yanın agittım dêdim halu mesele bêle, düşman saldırabilir sawunma pozisyoni alacagız. Bunların ödi qopti. Babam dêdi walla ögle namazi waqtidır, bız camiye gidecağız. Bi başqasi dêdi özgür qadın hereketi kendini sawunabilecax yetkinlıxtadır onlara güvenim tamdır. Bi digeri dêdi ben zaten eşımden we qızlarımdan fedai eylem bekliyem. Baxtım olacaq gibi degil dêdim namazi qazaya bıraxın, quranıma bi tanesıne bişi olsa ARGK we ERNK bunun hesabıni sizden sorar, de hadê gidin. Buni deyince hepsi mecbur qaxtilar miting alanına yaqlaştilar. Qaşo sawunma güci olduqlarıni çaqtırmamaq için bi de panqart almişlar. Babamın elındekinde yazmiş "Benim kararım benim bedenım". Xalê Meheme Nuri'nin elindekinde "Sen evde ütü yap, benim söyleyecek sözüm var bu sisteme" yazmiş.

Babamda molotof valizi war, düşünün artıq!

Neyse, etraftaki tüm erkeklere bêle xeber vêrdıx, hemen sawunma çemberi oluşturduq. Bati cephesınde polêsler toplanmiş saldıriyi ordan bekliyix. Ona göre düzenleme yaptıx, gençlıği oraya qaydırdıq, lojistiği filan doğu cephesindeki (Sur tarafi) xaloların yanına bıraxtıq. Babamın yanında molotof valizi war, düşünün artıq.

Dicle hevalle yaptıgımız planlamaya göre qademeli geri çekilme yapacagız. Gençlıx direnışe geçınce, qadınlar Surici mahallesıne aqtarılacaq, xalolar gençlere taş we molotof taqwiyesi yapacaq

Niye dêmisız polês esas taqwiyesini Balıqçilar başi tarafına yapmiş. Yani doğu cephesıne. Haliyle en önde babamların camii cemaati war.

Wula bari bu monoqoteyler nasıl atili oni ögret!

Aniden ordan saldıri başladi. Kimse ne olduğuni anlayamadi. Qadınlar slogan atilar, halaya dewam êdiler. Xalolar hemen mewzerini terkedıp miting alanına girmeye calıştilar hema qadınlar izin  ermedi. Hepsi diyi gücünüz ewde bi tek bıze yeti degıl, gidin direnın! Babam baan dedi Reco gençlıga söyle buraya gelsınler. Dêdim bu qoşullarda düzenleme yapamam, öz gücünüzle sawunun, yoqsa yaqalansanız müebbet kesindir idam da alabılırsız. Dêdi wula bari bu monoqoteyler nasıl atili oni ögret bıze. Bunlara hemen bi molotof kokteyl yaqtım dêdım bu şekilde yaqisız u atisız. Babam dêdi Reco benım qolım ağıri hele xêrıne sen atisan? Dêdim ben gidiyem anamlari alandan çıxaracağız. Baan dedi sen direniş cephesini bıraxan bi ajansan, qaç git itirafçi ol, ananlar da polêsi tahriq êden provaqatörlerdır zaten. Dêdim baan baxın, eger düşmani qorqutmax istisenizse yüzünüzi bayraqlarlan qapatın o zaman yaşli oldugunuzi anlamazlar. Xalê Meheme Nuri dêdi mantıqli. Baxtım genclığın onlara bıraxtıği çantalari actilar. Herkes bi bayraq aldi. Babama ARGK sancagi qaldi. O da mecbur onınla yüzüni örtti. Babam xalê Mehme Nuri'ye dêdi sen monoqoteyli panzêre at ben de üstüne tiner doli şiseyi atayım ki düşman quwweti yaqlaşamasın bıze u bız de ilk firsatta qaçax. Xalê Meheme Nuri dêdi temam, ondan sonra da gomelerle saldırax ki ilerleyebilelim. Bi başqasi dêdi heci Balıqçilara qadar düşürsax Melikahmet tarafında düşman quwwetleri direnemez aqşama doğri buğday silolari bizde.

Onların yanından ayrıldım Dicle hevalin yanına gittim dêdim heval saldiri dogu cephesınden geldi, düşman zayıf yere saldırdi hema önlem aldıx. Dêdi Reco heval helal olsın saan oraya fedai gençlıx gücuni qisa sürede yığmişsan. Dêdım görevımiz heval. Qadın arqaaşlari güneydoğu cephesinden Suriçine aqtardıx.

Polês: İntihar qomandosu çabuq çekilin!

Oradan ayrıldım dêdım ben de polêslerın olduğu bati cephesıne çaqtırmadan gidip onların arasından olaylarla alaqam yoqmiş gibi alandan çıqayım. Oraya doğri gittım baxtım telsızden anons geli diyi Balıqçilar qaraqoluna yoğun molotof saldırisi war, hepsinin yüzünde ERNK bayraği sarıli hema en arqada bekleyen birininkinde ARGK war, kesin elebaşlari odur, heliqopter destegi istiyıx. Qomiser talimat verdi dedi onlar kesin intihar qomandosudur çabuq çekilin, kesin talimattır.

Polêsın çekilmesiyle Ulucamiye gittim baxtım bızım xalolar hepsi awlida dinleniler. Hala yüzleri qapali, yanlarında molotof şiseleri war. Dêdım öncelıxla hepınızi tebrik êdiyem, yüzünızi açın we hêç bişi olmamiş gibi dawranın yoqsa idamlıxsız, sızin için Elazığ'dan taqwiye istendi.

Babami aldım ewe gittıx anam hala o coşqiyla sloğan ati, babama diyi senın gibi qorxup camiye saqlanmadım alanda polêsın gözüne soqarcasına zafer işareti yaptım u bijî Serok Apo dêdım. Babam dêdi senin mücadelene saygi duyiyam bence buni bi üst ewreye taşi u qatılım sağla. 

Dicle heval geldi dêdi Reco heval eylemi başariyla gerçekleştırdıx, bunda senın qatqin coq büyükti eger ki dogu cephesindeki direniş için qararli fedai qadrolari eyarlamasaydın coq büyük darbe alırdıx. Babam baan baxti tam qonısacaxti dêdim o fedai grup zaten en qisa zamanda qatilim saglamali yoqsa yaqalansalar idam alırlar. Qorxidan susti.

/**/

Kitlesel 8 Mart qutlamalari o tarihi serhildan qutlamasından sonra yaygınlaşti.

Karikatür: İlhami ERDOÐAN