• Kremlin, Ukrayna'da 30 günlük bir ateşkes önerisi hakkında Washington'dan ayrıntı bekliyor. ABD Dışişleri Bakanı, temasların sürdüğünü, topun artık Rusya'nın sahasında olduğunu söyledi.

Suudi Arabistan’ın Cidde kentinde Salı günü gerçekleşen ABD-Ukrayna görüşmeleri, Ukrayna’nın ABD’nin önerdiği 30 günlük acil ateşkesi kabul etmeye hazır olduğunu belirten ortak bir açıklamayla sona erdi. ABD, askıya aldıkları Ukrayna'ya istihbarat paylaşımı ve güvenlik yardımını derhal yeniden başlatacağını duyurdu.

Rus güçlerinin 2024'te ilerleme kaydetmesinin ardından ABD Başkanı Donald Trump, savaşa ilişkin ABD politikasını tersine çevirerek Moskova ile ikili görüşmeler başlattı ve Ukrayna'ya askeri yardımı askıya alarak, çatışmayı sona erdirmek için adım atmasını talep etti.

Ukrayna, ABD ile yapılan görüşmelerde, hemen devreye girecek şekilde 30 günlük bir ateşkesi kabul etmeye hazır olduğunu açıkladı. ABD heyetine başkanlık eden Dışişleri Bakanı Marco Rubio bu gelişme sonrası "topun Rusya'da olduğunu" söyledi. Donald Trump, bu gelişme sonrası Zelenskiy'i tekrar Beyaz Saray'a davet etmeye açık olduğunu söyledi. Trump sözlerinin devamında "Umarım Başkan Putin de (ateşkesi) kabul edecek" dedi. Taraflar, Suudi Arabistan'ın başkenti Cidde'de süren 8 saatlik bir görüşme maratonu sonrası bu noktaya ulaştı. Buna göre Ukrayna, Rusya'nın da kabulü halinde, ABD'nin 30 günlük ateşkes teklifini kabul edeceğini taahhüt etti.

Gelişme sonrası konuşan Dışişleri Bakanı Rubio, Rusların da ateşkes teklifini kabul etmelerini umduğunu söyledi. Marco Rubio, Moskova'nın ateşkesi kabul etmemesi olasılığına ilişkin soruya, "Maalesef burada barışa engel olan şeyin ne olduğunu öğreneceğiz" yanıtını verdi. 

Suudi Arabistan'da bulunan, ancak ABD'li yetkililerle yapılan bu toplantıya katılmayan Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, Washington'ın ateşkes önerisini "olumlu bir teklif" olarak tanımladı. Ukraynalı yetkililer daha önce sadece havadan ve denizden yapılan saldırıların durdurulmasını kapsayan bir ateşkese ikna olmuştu. Kiev, ABD Başkanı Donald Trump'ın danışmanlarının baskısı sonucu cephe hattını da kapsayan, tam bir ateşkes fikrini benimsedi.

Kiev'in olumlu yanıtı üzerine, Trump yönetimi de Kiev'e yönelik askeri yardımı yeniden başlatma kararı aldı. ABD ayrıca Kiev yönetimiyle yeniden istihbarat paylaşmaya da yeniden. başladı. ABD'nin yeni Başkanı Trump göreve geldikten sonra her iki uygulamayı da askıya almıştı.

Hayati önem taşıyor

Ukrayna ve Polonya dışişleri bakanları, Çarşamba günü yaptıkları açıklamada, Ukrayna'ya silah teslimatlarının Polonya lojistik merkezi aracılığıyla yeniden başladığını duyurdu. Teslimatlar, yaklaşık 70 kilometre (45 mil) uzaklıktaki komşu Ukrayna'ya Batı silahlarını taşımak için kullanılan Polonya şehri Rzeszow'daki bir NATO ve ABD merkezinden yapılıyor. Amerikan askeri yardımı, Rusya'nın daha büyük askeri gücünü kontrol altında tutmakta zorlanan Ukrayna'nın eksik ve yorgun ordusu için hayati önem taşıyor. 

Moskova'dan net yanıt yok

ABD'nin ateşkes önerisine dün itibarıyla Moskova'dan net bir yanıt gelmedi. Moskova, önerilen ateşkesin Rusya açısından kabul edilebilir olup olmadığına dair yorum yapmadan önce Suudi Arabistan'daki görüşmelerin sonucu konusunda ABD tarafından bilgilendirilmeyi bekliyor.

Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov, gazetecilere yaptığı açıklamada, "Dışişleri Bakanı Marco  Rubio ve Danışman Mike Waltz'in gerçekleşen müzakereler ve varılan mutabakatlar konunusunda bizi önümüzdeki günlerde çeşitli kanallar aracılığıyla bilgilendireceğini varsayıyoruz" dedi.

Sözcü Peskov, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve ABD'li mevkidaşı Trump arasında bu konuya ilişkin bir telefon görüşmesi gerçekleştirilebileceğini de paylaştı. Peskov, gerektiği takdirde böyle bir görüşmenin hızla organize edilebileceğini belirtti.

Rusya Parlamentosu'nun üst kanadı Federasyon Konseyi Uluslararası İlişkiler Komitesi Başkanı Konstantin Kosaçev, Telegram'da yaptığı açıklamada, Rusya'nın Ukrayna'da kaydettiği ilerlemenin dikkate alınması gerektiğini söyledi.

Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria Zaharova ise bu konuyla ilgili olarak "Rusya Federasyonu'nun pozisyonu, yurt dışındaki bazı anlaşmalara ya da bazı tarafların çabalarına göre şekil almaz. Rusya Federasyonu'nun duruşu, Rusya Federasyonu'nun içinde oluşur" açıklamasında bulunmuştu.

Putin, defalarca Moskova'nın geçici bir ateşkes yerine kapsamlı bir çözüm istediğini açıklamıştı. Rus lider, Ukrayna'nın NATO'ya katılma talebinden vazgeçmesini istiyor ve toprak konusunda taviz vermeyeceklerini belirtiyor. Putin, Rusya'nın hak iddia ettiği ve savaşta kısmen kontrol altına aldığı dört Ukrayna bölgesindeki tüm Ukraynalı güçlerin tamamen çekilmesinin şart olduğunu söylemişti. Reuters'a konuşan üst düzey bir Rus kaynak, Putin'in şartları görüşüp bir takım garantiler almadan ateşkes fikrini kabul etmesinin zor olacağını söyledi.

Rubio: Bilmek istiyoruz

ABD Dışişleri Bakanı Rubio, ABD'nin olumlu bir yanıt beklediğini, yanıtın "hayır" olması durumunda bunun Washington'a Kremlin'in gerçek niyetleri hakkında çok şey anlatacağını söyledi. Moskova ile temaslarda bulunulacağını, Ukrayna'ya yönelik herhangi bir güvenlik garantisinde Avrupa'nın da yer alması gerektiğini, Avrupa'nın uyguladığı yaptırımların da masada olacağını söyleyen Rubio, Rusya'nın ateşkesi koşulsuz kabul edip edemeyeceği sorusuna, "Bizim bilmek istediğimiz bu; bunu koşulsuz kabul etmeye hazır olup olmadıkları" yanıtını verdi. Rubio, Kanada'da G7'nin önde gelen sanayileşmiş ülkeleriyle yapacağı görüşmelere gitmek üzere İrlanda'nın Shannon kentinde yakıt ikmali sırasında yaptığı açıklamada, "Top gerçekten onların sahasında" diye tekrarladı. Rubio, ilk adım olarak Rusya'nın önümüzdeki birkaç gün içinde Ukrayna'ya yönelik saldırılarını durdurmasını umduğunu söyledi. Rubio, "Bugün burada durup Rusya hayır derse ne yapacağımızı söylemenin yapıcı olduğunu düşünmüyoruz" dedi ve Rusya hakkında "herhangi bir şekilde aşındırıcı" ifadelerden kaçınmak istediğini sözlerine ekledi.

Saldırılar da sürüyor

Bu arada saldırılar da sürüyor. Başbakan Yardımcısı Oleksiy Kuleba, Rusya'nın Cezayir'e giden bir kargo gemisine saldırması sonucu liman kenti Odesa'da da Suriye vatandaşı olduğu düşünülen dört kişinin öldüğünü söyledi. Harkiv ve Dnipropetrovsk bölgesinde de aralarında evlerin de bulunduğu çok sayıda bina hasar gördü.

Ukrayna'nın beşte biri

Savaşa ilişkin açık kaynaklı haritalara göre; Rusya, Ukrayna topraklarının yaklaşık beşte birini, yani yaklaşık 113 bin kilometrekarelik (44.000 mil kare) bir alanı kontrol ediyor ve Ukrayna'nın batı Rusya'daki küçük toprakları neredeyse yok oldu. Rusya'nın tahminlerine göre; Donetsk, Zaporijya ve Herson bölgelerinin yüzde 75'i, Luhansk bölgesinin ise yüzde 99'undan fazlası Rusya'nın kontrolünde. Rusya, söz konusu dört bölgenin artık yasal olarak Rusya'nın bir parçası olduğunu ve Ukrayna'ya asla iade edilmeyeceğini söylüyor. Ukrayna ise bu bölgelerin yasa dışı olarak ilhak edildiğini ve Rusya'nın bu bölgeler üzerindeki egemenliğini asla tanımayacağını savunuyor. HABER MERKEZİ

 

* * *

G7 dışişleri bakanları toplandı

Önde gelen sanayileşmiş ülkelerin oluşturduğu G7 grubunun dışişleri bakanları, Kanada'nın Quebec kentinde biraraya geldi.

G7 toplantısı, ABD ve Ukraynalı üst düzey yetkililerin Suudi Arabistan'ın Cidde kentinde bir araya gelmesinin ardından ABD'nin Ukrayna'ya istihbarat paylaşımı ve güvenlik yardımını yeniden başlatma kararının ardından yapıldı. G7 ülkeleri ABD, Japonya, Kanada, Almanya, Fransa, İtalya ve İngiltere’den oluşuyor.

NATO Genel Sekreteri Mark Rutte de Perşembe günü Beyaz Saray'ı ziyaret edecek.