FİRAZ BARAN Sanatçı Kawa şu ana kadar "Ava Evînê, Taya Dila, Ez û Tu, Şeng, Feryad, Rojava ve Veger" isimli 7 albüm çıkardı. Albümlerinde öne çıkan tema ise; mücadele, Newroz, ülke ve şehitler. Bu yazıda Kawa'nın şehitler üzerine seslendirdiği eserlerini anlatacağız. Söz ve müziği Kawa'ya ait olan ve albümlerde okunan eserleri hikayeleriyle birlikte sizlerle paylaşacağız. İlk albümde 3 eser Kawa, ilk albümü Ava Evînê'de Sê Bira, Şevekê Tarî ve Gaziya Îsmaîl adlı eserlerle şehitleri anlattı. Sê Bira: Değişik dönemlerde yaşamını yitiren üç kardeş gerillayı anlatıyor. Bu eser hakkında önce gazetemizde bir yazımız yayınlandı. Şevekê Tarî: Bu eserde Stuttgart Stammheim Cezaevi'nde bedenini ateşe veren Berzan Öztürk (Murat) anlatılıyor. Berzan Öztürk, 15 Mayıs 1975 günü Tutak'ın Mirzabeg köyünde doğuyor. 1991 yılında PKK'ye katılan Öztürk sonraki yıllarda Almanya'da tutuklanıyor ve izolasyonu ile tanınan Stammheim Cezaevi'ne konuluyor. Kürt Halk Önderi Abdullah Öcalan üzerindeki uluslararası komployu protesto etmek için 1 Kasım 1998 günü bir mektup bırakarak bedenini ateşe veren Berzan Öztürk, 4 Ocak 1999’da Koblenz Askeri Hastanesi'nde yaşamını yitiriyor. Kawa, Berzan Öztürk ile Marsilya'da tanışıyor. Avrupa'da gençlik çalışmaları yürüten Öztürk ile günlerce birlikte dolaşıyor. Öztürk'ün şahadetinden çok etkilenen sanatçı duygularını şöyle ifade ediyor: “Berzan arkadaş sessiz gitti. Bence o bir efsaneydi. Nasıl yaparız da onunla gezeriz, oturup bir çay içeriz, 3-5 dakika dinleriz dediğimiz bir arkadaştı. Onun duruşunu, devrimci imajını, birikimini anlatamadık. Yoldaşlığına ve arkadaşlığına hayran kaldığım bir arkadaştı.” Berzan Öztürk'ü daha yakından tanımak için 2001 yılında yayınlanan Fedai Şehitler Albümü'ne bakınız. Serxwebûn Yayınevi: Özel Sayı 26, Sayfa 53-57. Söz ve müziği sanatça Kawa’ya ait Şevekê Tarî eserinin sözleri ise şöyle: Şevekê tarî bi berf û baran Dilê min dinale hey dixwaze derman Dilê melûl dinale dixwaze îsyan Pêtekî agir bû li cerga dilan Destê min bilind bû hey agiran dadan Hoy dil hoy dil hoy dilo dilo dil Pîr bûm dil pîr nabe evdalo dil Hoy dil hoy dil hoy dilo dilo dil Kal bûm dil kal nabe rebeno dil Şevekê tarî zehmet û gîran Agirek dibînim hey min dibe mêvan Agirek vêdixim hey ji xwe dikim mêvan Şev hat nîvê şevê li min hawar bû Ketim govenda agir hey li min dereng bû Ketim dîlana agir hey li min dereng bû Gaziya Îsmaîl: Bu eserde, Tekmanlı gerilla İsmail Sever (Welat) anlatılıyor. Kawa, Kürdistan dağlarında tanıştığı Sever’i “Serhad bölgesinde 1992-93'te iki defa görüştük. Fransa'dan katılmıştı. Ben Muş'ta cezaevindeyken şehit düştü. Bambaşka bir arkadaştı" diye anlatıyor. Gaziya Îsmaîl isimli eserin sözleri ise şöyle: Meke birê min meke Meke çavê min meke Destê bêbextiyê kine Dijminê me yeke Tu serê xwe ji xeva şîrin rake Wiy de menal menal Heval Îsmaîl menal Kesekî xêrxwazê xêra tune li gaziya te be Ax bike qêrîn û hewar û hewar Çilê zivistanê seat yekê şevê Heyran min dît cotê şeran serî avêtin xevê Canê delal hîştin li hêviya bêbext xwediyê malê Ez nemînim bejna zirav dan ber gûleyan sor kirin bi xwînê Avêtin ber sur û seqema zivistanê Kesekî xêrxwezê xêra tune cawebekî bide kuliya şewitî Bila werin canazê bavê Sefqan ax hilînin ji erdê lo lo lo Wîy de menal menal heval Îsmaîl menal Kesekî xêrxazê xêra tune li gaziya tê bê Ax bike qêrîn û hawar û hawa Taya Dila’daki eserler Kawa ikinci albümü Taya Dila'da ise şu eserlerle şehitleri anlatıyor: Hozanê Dil: Şehit Hamza Yavuz (Vasfi) anlatılıyor. Bilbil: Bu eserde Erzurum Xinislı şehit kardeşler Erdal (Piling) ve Serdal (Berxwedan) Gültekin anlatılıyor. Lorî Lorî: Şehit Engin Sincer (Erdal) üzerine yazılmış. Hozanê Dil Hamza Yavuz (Vasfi) 1963 yılında Gercüş'ün Derîkfan köyünde doğuyor. Ailesi Midyat'a taşınıyor ve orada büyüyor. Liseye giderken ulusal kurtuluş düşüncesiyle tanışıyor ve mücadeleye katılıyor. Uzun yıllar zindanda ve Kürdistan dağlarında mücadele yürütüyor. Tedavisi için Almanya'ya gelen Yavuz, 20 Ağustos 2000 günü Saarbrücken kentinde yaşamını yitiriyor. Kürdistan özgürlük hareketi içinde şiirleri ile tanınan Hamza Yavuz'un bir kitabı Mezopotamya Yayınlarından çıktı. Hamza Yavuz’u kuzeni tiyatrocu Remo Can'ın anlatımlarıyla tanıyan, kitabını da okuyunca çok etkilenen Kawa, hicaz makamında söylediği Hozanê Dil isimli eseri yazıyor. Bu eserin klibi 16 yıldır Kürt televizyonlarında yayınlanıyor. Hozanê Dil'ın sözleri şöyle: Piştî çend salan min te dî Ne xewn bû min bi çave xwe dî Pir şa bûm bi dîtina te Helbesta bi dengê nave te Helbesta jînê nivîsand bi xwînê Bilbilê gulan ji derya evînê Pirtûka dilan nivîsand bi xwînê Hemze şehîd bû bazê Merdînê Çave xwe veke hozanê dila Bi ciwanî keta reza nemira Can bi gorî oxir be ji te ra Awaza şalûl bilbila Dema xatir xwest û diçû Şirin û rûşemal ronahiya li rû Ji me dûr ket qet naye çû Helbesta jînê hozane dil tu Şehitler üzerine diğer eserleri Bu eserler dışında Kawa'nın şehitler üzerine olan eserleri ise şunlar: Amara: Ez û Tu albümünde yer alan eserde şehit Amara (Ekin Ceren Doğruak) anlatılıyor. 31 Mayıs 2005 günü Güney Kürdistan'da gerçekleşen trafik kazasında Doğruak ve Uta Schneiderbanger (Nûdem) yaşamını yitirdi. Mordem: Şeng albümünde yer alan eserde Vartolu dört şehit kardeş anlatılmaktadır. Kaya ailesinin üyeleri olan Mordem, Hawar, Sertaç ve Cevahir kardeşler... Feryad: İran'da idam edilen Kürdistanlı devrimcilere adanan bu eser Feryad albümünde yer aldı. Eserde şehitler Ferzad Kemanger şahsında anlatılıyor. Gülçin: Feryad albümünde yer alan bu eserde de şehit Gülçin Doğan (Mizgîn Hêvî) annesinin gözünden anlatılıyor. Şehit sanatçılara adadı Rojava isimli altıncı albümünde ise sanatçı üç eserde şehitleri anlattı. Bu eserleri ise şunlar: Sê Jinên Azad: Sakine Cansız, Fidan Doğan ve Leyla Şaylemez anlatılıyor. Hunermend: Kawa bu eseri şehit sanatçılara adıyor. Eserde Mizgîn, Ali Temel, Delîla, Sefkan, Serhad gibi şehit sanatçılar için okuyor. Gûlên Ber bi Roj: Leyla Altan (Arjîn Xerzan) 14 arkadaşıyla birlikte şehit düşmüş ve o dönem Kürdistan'da büyük bir üzüntüye yol açmıştı. Arjîn Xerzan'ı yakından tanıyan Kawa, bu eserle şehitleri yad ediyor. Şehit annelerini anlattı Kawa, yedinci albümde de Dayê eseriyle şehit annelerini anlatırken, Arîn eseriyle de şehid Arîn Mîrkan'ı anlattı. Bunun dışında Kawa, Önder Deniz'in albümü için de Silav isimli bir eser yazdı ve müziğini yaptı. Önder ile birlikte düet yaparak eseri albümde okudu. Sanatçı Kawa, Koma Berxwedan'ın son albümünde de söz ve müziği kendisine ait olan şehitler üzerine yazdığı Nirx û Hebûn ve Gerîlla isimli eserlerleriyle yer aldı.

Hozan Kawa Kimdir?

Muş'un Palas köyünde doğdu. Kürtçe şarkılar söylediği için 90'lı yıllarda tutuklandı ve Muş E Tipi Cezaevi'nde yattı. 1995 yılında Fransa'ya gelen Kawa, 2000 yılında Koma Berxwedan'a üye oldu. Heliyam ve Sê Bira gibi eserlerle sevilen Kawa solo olarak yedi albüm çıkardı. Ayrıca Koma Berxwedan'ın son albümü ile Stranên Dilê Me ve Şevbêrka Dengbêjan isimli Ozan Şemdîn tarafından hazırlanan albümlerde de yer aldı. https://ozgurpolitika.com/se-biranin-ardindan/