Sonucu elenenler belirleyecek
Dünya Haberleri —
- Fransa'da cumhurbaşkanlığı seçimi beklendiği ikinci tura kaldı. Macron ve Le Pen 24 Nisan'da yarışacak. İlk turda elenen adayların olası desteği ise seçimin kaderini belirleyecek. Aşırı sağcı Zemmour ikinci turda Le Pen’i işaret ederken, solcu Melenchon ise “Tek oyumuz Le Pen’e gitmeyecek” dedi.
SELMA AKKAYA / PARİS
Fransa’da cumhurbaşkanlığı seçimleri için yarışan 12 adaydan Macron yüzde 28, aşırı sağcı Le Pen ise yüzde 23 oy ile ikinci tura kalmayı başardı. Boyun Eğmeyen Hareketi’nin lideri Melenchon yüzde 20 oy alsa da parçalı duruş sola kaybettirdi.
Fransa'da cumhurbaşkanlığı seçiminin ilk turu için seçmenler Pazar günü sandık başına gitti. Yüzde 74 oranında katılımın olduğu seçimlerde 4’ü kadın 12 aday yarıştı. Adaylar şunlardı: Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, aşırı sağcı Ulusal Birlik Partisi'nin (RN) lideri Marine Le Pen, solcu ittifakın adayı Boyun Eğmeyen Fransa Hareketi'nin (LFİ) lideri Jean Luc Melenchon, aşırı sağcı ve nefret söylemleriyle gündemde olan Yeniden Fetih Partisi lideri Eric Zemmour, Yeşiller Partisi'nin (EELV) Genel Sekreteri Yannick Jadot, merkez sağ Cumhuriyetçiler Partisi'nden (LR) Paris’in de içinde bulunduğu İle-de-France bölgesinin Başkanı Valerie Pecresse, Sosyalist Partisi'nden (PS) Paris Belediye Başkanı Anne Hidalgo, Komünist Partisi'nin (PCF) Genel Sekreteri Fabien Roussel, Yeni Antikapitalist Partisi (NPA) Sözcüsü Philippe Poutou, Resistance Partisi’sinden Jean Lassalle ve İşçi Mücadelesi (Lutte Ouvriere) Partisi'nden Nathalie Arthaud ve Milletvekili Nicolas Dupont-Aıgnan.
Sonuç şaşırtıcı olmadı
Resmi sonuçların yarın açıklanması beklenirken, ortaya çıkan tablo pek de şaşırtıcı olmadı. Özellikle son bir haftadır yapılan anket sonuçları mevcut sonucu gözler önüne seriyordu.
Sandık çıkışı anketlerine göre, hiçbir adayın cumhurbaşkanı seçilebilmek için ilk turda gerekli yüzde 50 salt çoğunluğu elde edemediği seçimde Emmauel Macron yüzde 28 ve aşırı sağcı Marie Le Pen ise yüzde 23 oy oranı ile 24 Nisan’da yapılacak ikinci tura geçmeyi başardı.
Pecresse hezimete uğradı
Seçimde en büyük hezimeti Cumhuriyetçilerin adayı Valerie Pecresse yaşadı. Adaylığını ilk açıkladığında Macron ve Le Pen’i geride bırakması beklenen Pecresse’nin oyu yüzde 5’te kaldı. Sarkozy’nin yolsuzlukları, yine bir önceki seçimlerde Cumhuriyetçiler için yarışan Fillon’un karıştığı skandalların halkta yarattığı güvensizlik Pecresse’in kaderini belirledi.
Sağın oyları Le Pen’e aktı
Seçim sürecinin başında oyu yükseliş eğiliminde olan aşırı sağcı Yeniden Fetih Partisi lideri Eric Zemmour’a akan oyların ise son dakikada yeniden Marine Le Pen’e döndüğü görülüyor. Le Pen ikinci tura yükselirken, Zemmour ise sadece yüzde 7,2 oy aldı.
Parçalı duruş sola kaybettirdi
6-7 ay önce sahnelere çıkan sağcı Zemmour’un dördüncü sıraya yükseldiği ülkede solun parçalı duruşu ise ikinci turda yarışmalarının önünü kesti. Boyun Eğmeyen Hareketi’nin lideri Jean Luc Melenchon yüzde 20 oy ile önemli bir yükseliş göstererek seçimde üçüncü sıraya yerleşse de parçalı duruş sola kaybettirdi. Yeşiller, Komünist Partisi, Sosyalist Parti, Anti-Kapitalist Parti ve İşçi Mücadelesi adlı hareketin farklı adaylar gösterdiği seçimde, toplamda yüzde 30 civarındaki sol oy, yüzde 20 Melenchon, yüzde 10 oranında diğer adaylar arasında bölündü. Aşırı sağcı Zemmour kadar dahi oy alamayan Sosyalist Parti, Komünist Parti ve Yeşiller gibi köklü partiler, Haziran’da yapılacak parlamento seçimleri için de gelecek vaat etmiyor. Meclis’te sandalye alıp almayacakları da belirsiz.
Macron savaş kartını kullandı
Fransa’da 2017 yılında yapılan seçimlerde Macron yüzde 24 ile iktidara taşınırken, Marine Le Pen ise yüzde 21 oy almıştı. Pazar günkü seçimlerde ise Macron yüzde 4, Le Pen’in ise yüzde 2 oranında oylarını arttırmış oldu. Bu tablo, Macron’un Ukrayna’da kısa bir süre önce patlak veren savaş süreci ve yaşanan krizle birlikte istikrar arayışında olan Fransız seçmenin kaygılarına yanıt olduğu biçiminde yorumlanıyor. Son ana kadar adaylığını açıklamayan, savaş ve yaşanan benzin zamları, gıda krizine yoğunlaşan Macron, seçimden çok halkını gelişmeler konusunda bilgilendiren bir lider imajı çizdi.
Savaşın sonuçlarını ensesinde hisseden ve yaşanan zamlar karşısında kuru gıda reyonlarını boşaltan Fransız halkının kaygıları seçimde etkili olurken, solun güven vermeyen politikaları da seçimin kaderini belirledi. Söz konusu savaş kartının etkisi ile yaşanan krizin içerisinden ilk turu Macron önde bitirdi. Diğer taraftan yılların köklü aşırı sağcı ekolünün temsilcisi Marine Le Pen karşısına çıkan ve tabanından oy çalan Zemmour’u ekarte ederek ikinci turda yarışmaya aday oldu.
Sağın tabanı büyüyor
Fransa'da Macron ve Le Pen’in yarışacağı ikinci tur ise 24 Nisan'da yapılacak. İpi göğüslemeyen adayların aldığı oylar ise Macron ve Le Pen’in kaderini belirleyecek. Yüzde 7 oy alan aşırı sağcı Zemmour ve Le Pen’i destekleyen genç kuşaklar ise ayrıca değerlendirilmesi gereken bir konu. Fransa’da artık yüzde 30 aşırı sağcı bir tabandan bahsedebiliriz. Bunların büyük yüzdesinin genç kuşaklar oluştururken, Fransa’da bugüne kadar yüzde 20’leri aşmayan aşırı sağcı tabanının giderek büyüdüğünü gösteriyor.
Melenchon: Le Pen’e oy yok
Seçim sonuçlarının ardından ekranlar karşısına geçen Zemmour, ikinci turda aşırı sağcı Le Pen’i destekleyeceklerini duyurdu. Solcu Melenchon ise seçmelerine seslenerek, “Kime asla oy vermeyeceğimizi biliyoruz. Le Pen'e tek bir oy bile vermemelisiniz” dedi.
Tarih tekerrür mü edecek?
5 yıl önceki seçimlerde solun oyu Macron’u ikinci turda cumhurbaşkanı yapmıştı şimdi de tarih tekerrür edecekmiş gibi gözüküyor. Macron seçilirse, ülkesinde 20 yıldır üst üste cumhurbaşkanlığı seçimini kazanan ilk siyasetçi olacak.