Suriye’de yeni dönem: Suriye fiilen bölündü mü?

Forum Haberleri —

Colani/foto:AFP

Colani/foto:AFP

  • HTŞ lideri Colani’nin oluşturduğu yeni hükümet, Suriye'nin fiilen bölünmüş olduğunu kabul etmek anlamına geliyor. Yeni Suriye, bir birleşme sürecine mi girecek yoksa daha da parçalanacak mı? Önümüzdeki günlerde bu sorunun cevabı netleşmeye başlayacak.

MELTEM OKTAY

Suriye'de Beşar Esad'ın devrilmesinin ardından yönetimi ele geçiren HTŞ lideri Colani 8 Aralık’tan bu yana yeni Suriye'yi yönetiyor. Ancak yeni yönetimin oluşumu ulusal birlikten uzak yapısı ve uluslararası dengeler açısından pek çok tartışmayı beraberinde getirdi.

HTŞ, 29 Ocak’ta Şam’da bir "zafer" konferansı düzenledi. Bu konferans sonucunda Colani kendisini geçici dönem için Suriye Devlet Başkanı ilan etti. Ancak yeni hükümetin bileşimi dikkat çekici bir tablo ortaya koydu. Kürtler, Aleviler, Dürziler ve diğer etnik-dini grupların hiçbir temsilcisi yönetimde yer almadı. Yönetimi oluşturan isimlerin çoğunluğu cihatçı grupların komutanları ve savaş suçları ile anılan kişilerden oluşuyor.

Colani'nin etrafında toplanan isimler arasında ABD’nin yaptırım listesinde yer alan savaş suçluları bulunuyor. ABD’nin yaptırım listesinde bulunan Süleyman Şah Tugayı Milisleri'nin lideri Fehim İsa, SMO içinde Kürtlere karşı yürütülen saldırılarda aktif rol oynamıştı. Özellikle Efrîn’de yağmalama, insan kaçırma, işkence ve tecavüz suçlarından sorumlu tutulan İsa, yeni yönetimde etkin bir konumda yer alıyor. Bir diğer savaş suçlusu ise Ahrar el-Şarkiya grubunun lideri Ebu Hatem Şakra. Gerçek adı Ahmed İhsan Fayyad el-Hayes olan Şakra, Kürt siyasetçi Hevrîn Xelef’in vahşice infaz edilmesi başta olmak üzere birçok sivilin katledilmesiyle suçlanıyor. Şakra, 2018’den itibaren yüzlerce tutuklunun idam edildiği Halep dışındaki Ahrar el-Şarkiya hapishanesine komuta etti. Aynı zamanda Êzîdî kadın ve çocukların kaçakçılığı ile fidye ve gasp işleriyle de bağlantılı olduğu biliniyor. Süleyman Şah Tümeni Komutanı Muhammed Cesim diğer adıyla Ebu Amşa ve Hamza Tümeni Komutanı Seyf Polat da yeni yönetimde yer alan diğer tartışmalı isimler arasında.

Colani’nin oluşturduğu hükümetin içinde Suriye Demokratik Güçleri yer almadı. Oysa SDG, ülkenin kuzey ve doğusunda geniş bir alanı kontrol ediyor ve askeri anlamda önemli bir güç konumunda. Bu durum, yeni yönetimin Suriye'nin tümünü temsil etmekten uzak olduğu anlamına geliyor. Rojava’nın statüsü ve SDG’nin yeni orduya entegre edilmesi gibi meseleler çözülmüş değil. ABD ve Batı’nın desteklediği Kürt grupların tamamen dışlanması, bölgesel gerilimleri artırabilir. Yeni yönetimin etnik ve mezhepsel açıdan dar bir kadrodan oluşması, iç savaşın derinleşmesine de yol açabilir.

HTŞ’nin oluşturduğu yeni yönetimin ardından ABD Merkez Komutanlığı (CENTCOM) 31 Ocak’ta yaptığı açıklamada, iki El Kaide üyesinin öldürüldüğünü duyurdu. CENTCOM açıklamasında; “30 Ocak'ta Suriye'nin kuzeybatısında düzenlenen bir operasyonda, El Kaide'nin Huraseddin terör örgütünün üst düzey sorumlularından Mihemed Selah El Zübeyr öldürüldü. Hurraseddin Grubu Suriye'de faaliyet gösteren, El Kaide ideolojisine dayalı radikal bir silahlı gruptur. Bu grup 2018 yılında kurulmuş olup Nusra Cephesi'nin birkaç farklı grubundan oluşmaktadır” denildi.

Colani’nin tüm savaş suçlularını ve çeteleri toplayarak kendini devlet başkanı ilan ettiği konferansın ardından gelen bu operasyon bir mesaj mı içeriyor? Bu operasyon ile ABD ve İsrail, HTŞ’nin mevcut haliyle tanınmasının mümkün olmadığını göstermek istiyor olabilir mi? Ancak operasyonla en net anlaşılan şey, ABD’nin Colani yönetimi ile çalışan isimlerin takibini sürdürüyor ve gerektiğinde müdahale edebileceğini ortaya koyuyor.

HTŞ lideri Colani’nin oluşturduğu yeni hükümet, Suriye'nin fiilen bölünmüş olduğunu kabul etmek anlamına geliyor. Çünkü bu yönetim, sadece belirli cihatçı grupları ve onların destekçilerini kapsıyor. Kürtlerin, Alevilerin ve diğer grupların dışlanması, Suriye'nin geleceğini daha da karmaşık hale getirmiş durumda. Yeni Suriye, bir birleşme sürecine mi girecek yoksa daha da parçalanacak mı? Önümüzdeki günlerde bu sorunun cevabı netleşmeye başlayacak.

paylaş

   

Yeni Özgür Politika

© Copyright 2025 Yeni Özgür Politika | Tüm Hakları Saklıdır.