‘Tek başıma da kalsam mücadele edeceğim’

Kadın Haberleri —

Yadê Esmer

Yadê Esmer

  • Tek başıma da kalsam Kurdistan için mücadele edeceğim’ diyen Yadê Esmer, sürgün yaşadığı İzmir’de en az 50 eyleme katıldı. 69 yaşında geçirdiği kalp krizi sonucu yaşamını yitiren ve şehit oğlunun yanına gömülen Yadê Esmer, milisi olarak başladığı mücadelede hiçbir görevden kaçınmadı. 

FİRAZ BARAN

Kurdistan Özgürlük Mücadelesi içinde yaşamıyla örnek olan çok sayıda anne var. Bunlardan biri Yadê Esmer'di. Evi yakıldı, oğlu katledildi ve en az 50 kez gözaltına alındı. Hayatını özgür Kurdistan idealine adayan Yadê Esmer, İzmir'de yaşamını yitirdi ve Cizîr'de şehit oğlunun yanında sonsuzluğa uğurlandı.

Yadê Esmer (Pehruze Ergin), 1954 yılında Silopî'nin Bedrû köyünde doğdu ama Cizîr'ın Rêwînî köyünde büyüdü. Rêwînî, Rojava-Bakûr sınırının sıfır noktasında yer alan bir köylü. Sınırı belirleyen Dicle nehridir. Dicle'nin bir tarafı Rojava, diğer tarafı Bakûr toprağı. 30 hanelik bir köy olan Rêwînî aynı zamanda efsanevi Cûdî Dağı’na da yakındı. 

Ûsivê Kurdo’nun ömrü dağlarda geçti

Sınırın sıfır noktasındaki bu köyde büyüyen Yadê Esmer'in babası Ûsivê Kurdo tanınan bir peşmerge komutanıydı. 1961'de başlayan PDK-Irak savaşında peşmerge saflarına katıldı ve uzun yıllar PDK'nin Botan askeri sorumluluğunu üstlendi. Botan'da peşmergenin üslenmesinde, PDK'nin örgütlenmesinde, ulusal bilincin örgütlü bir şekilde organize olmasında belirleyici rol oynadı. Ûsivê Kurdo uzun yıllar dağlarda yaşadığı için ciğerleri hasar gördü ve 1980'den itibaren yatağa düştü. 90'ların başında 65 yaşında yaşamını yitirdi.

Kurdistani bilincini babasından aldı

Ûsivê Kurdo hayatını kaybetmeden önce PKK gerillaları ile de tanıştı. PKK gerillaları 1981'den itibaren ve özellikle 1982'den sonra Botan'ı adım adım dolaşarak gerilla savaşının alt yapısını hazırladı. Bu süreçte Ûsivê Kurdo uzun yıllara dayanan tecrübesiyle bilgilerini gerillalarla paylaştı. Özellikle sınır geçişleri konusunda verdiği bilgilerden gerillalar oldukça yararlandı. Yadê Esmer, "Ben yurtseverlik duygularımı ve Kurdistani bilincimi babamdan aldım. PKK içinde yoğruldum ve bu mücadelenin mütevazi bir neferi olmaya çalışıyorum" diyordu.

1990’lı yıllarda milislik yaptı

Erken yaşta evlendirilen Yadê Esmer’in altı çocuğu oldu. Eşi çocuklarının büyüdüğünü göremeden yaşamını yitirdi. Yadê Esmer çocuklarını kendisi büyüttü. 

Botan coğrafyasını iyi bilen Yadê Esmer, 1990 yılında PKK'nin cephe çalışmalarına katılarak milis oldu. 1990-1993 arasında Kurdistan Ulusal Kurtuluş Cephesi (ERNK) üyesi olarak köyde gerillaların sınır geçişlerini organize etti. Sayısız kez bu geçişlere yardımcı oldu. 

Rojava'dan gelen gerilla grupları Dicle nehrini aşarak Rêwînî kırsalına ulaşıyor ve Cûdî Dağı’na gidiyordu. Rêwînî köyünde bir sömürgeci karakol vardı. Karakolun hareketlerini Yadê gözetliyor ve gerilla ile kendi aralarında belirledikleri işaretler üzerinden geçişleri güvenli bir şekilde sağlıyordu. Ardından gerillaların ayak izlerini yok etmek için de oğlu Nusret ve arkadaşları devreye giriyordu.

Köyün gençleri işkenceden geçirildi

Bir grup gerilla 27 Ekim 1993'te Rojava'dan Bakûr'a geçerken çevrede dolaşan askeri araçlar ile karşılaştılar, çatışma çıktı, askerler ağır kayıp verdi. Gerillalar Cûdî Dağı’na geçerken, Yadê ve beraberindeki köylüler onların ayak izlerini yok etti. Sömürgeciler gerillaya dair herhangi bir ize rastlamayınca, "Mutlaka bu köyden birileri yardım ediyor" diyerek, 28 Ekim günü yüzlerce Özel Tim ve askerle 30 hanelik Rewînî köyünün etrafını kuşattı ve köydeki 26 genci gözaltına aldı. Gençler, Cizîr'deki askeri merkezde üç gün boyunca ağır işkencelere maruz kaldı. 

Oğlu katledildi

Gençlerden bilgi alamayan sömürgeciler üçüncü gün tüm gençleri panzerle köyün yakınlarına getirdi. "Sizi bırakıyoruz. Gidin" dedikleri gençleri ardlarından silahla taradı. Yadê'nin oğlu Nusret Ergin, Tacettin Mendi, Ahmet Sula ve Haci Kayasız katledilirken, 22 köylü de yaralandı. Her şehidin vücudunda 60-70 arasında kurşun izi vardı. Katledilenler 18-21 yaşları arasındaydı ve Haci Kayasız gözaltına alınmadan iki gün önce evlenmişti.

Köyü yakıldı

Gençlerin katledilmesi ardından devlet güçleri Rewînî köyündeki evleri ateşe verdi. Yadê Esmer, kısa bir süre Cizîr'de kaldıktan sonra İzmir'e yerleşti. Burada da tüm hayatını siyasi çalışmalara göre organize etti. 

Sürgünde de mücadeleye devam etti 

1993 yılından yaşamını yitirdiği güne kadar HADEP, Tutuklu ve Hükümlü Aileleriyle Dayanışma Derneği, Dayîkên Windahiyan başta olmak üzere çok sayıda farklı çalışmanın içinde yer aldı. Kurdistan ve Türkiye'de yapılan sayısız sivil eyleme katıldı. 

Geçtiğimiz günlerde İzmir'de kalp krizi sonucu yaşamını yitiren Yadê Esmer 69 yaşındaydı. İzmir'deki yaşadığın sürece en az 50 kez gözaltına alınan Yadê Esmer, baskı ve işkencelerden ötürü sol gözünü kaybetmişti. Mücadelesinden dolayı İzmir'deki bütün polisler ve bütün yurtseverler onu tanıyordu.

‘Daha fazla çaba gösterin’

Her zaman "An Kurdistan an Kurdistan. Tek başıma da kalsam Kurdistan için mücadele edeceğim" diyen Yadê Esmer, genç yoldaşlarına şu vasiyeti yapıyordu: "Yükümü azaltın ve çalışmayı güçlendirin. Her zaman daha fazla çaba gösterin."

Cizîr’de şehit oğlunun yanında sonsuzluğa uğurlanan Yadê Esmer için Almanya'nın Mönchengladbach kentindeki Kürt derneğinde de geçtiğimiz günlerde kitlesel bir anma yapıldı. 

paylaş

   

Yeni Özgür Politika

© Copyright 2024 Yeni Özgür Politika | Tüm Hakları Saklıdır.