•  AKP-MHP'nin kontrolündeki TÜİK bile yıllık enflasyonu 80'in üzerinde göstermek zorunda kaldı. ENAG'e göre ise yüzde 181'i geçti.

 

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Ağustos'a ilişkin tüketici ve üretici fiyat endekslerini yayımladı. Veriler tüketici enflasyonunun yüzde 80'i aştığını gösterdi. Böylelikle tüketici enflasyonunda 1998'den beri en yüksek seviye kaydedildi. Üretici enflasyonu ise yıllık olarak yüzde 143,75 oldu. DİSK-AR tarafından yapılan hesaplamaya göre; en yoksul yüzde 20’lik gelir grubunun gıda enflasyonu, yüzde 133,2 olarak gerçekleşti.

Türkiye İstatistik Kurumu'na (TÜİK) göre Ağustos'ta tüketici fiyatları, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 80,21 artış kaydetti. Aylık bazda yükseliş yüzde 1,46 olarak gerçekleşti. Yıllık çekirdek enflasyon yüzde 66,08 oldu.

En yüksek artış ulaştırmada

Ana harcama grupları bakımından Ağustos'ta en yüksek yıllık artış yüzde 116,87 ile ulaştırmada yaşandı. Ulaştırma grubunu yüzde 92,02 ile ev eşyası, yüzde 90,25 ile gıda ve alkolsüz içecekler takip etti. Aylık bazda en yüksek artış yüzde 7,01 ile sağlık, yüzde 6,55 ile eğitim ve yüzde 3,86 ile çeşitli mal ve hizmetler grubunda yaşandı.

Üretici enflasyonu 143'ü aştı

Üretici fiyatlarında ise bir önceki aya göre yüzde 2,41 artış izlendi. Yıllık bazda bakıldığında üretici enflasyonu yüzde 143,75 olarak kaydedildi. Üretici fiyatlarında ana gruplarda yine enerjiyle ilişkili grupların öne çıktığı görüldü. Buna göre üretici fiyatları içinde yıllık bazda en hızlı artış yüzde 348,39 ile elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirmede gerçekleşti. Bu grubu yüzde 239,24 ile ham petrol ve doğalgaz, yüzde 233,94 ile kok ve rafine petrol ürünleri izledi.

Politika faizi ile enflasyon arasındaki makas, Ağustos itibarıyla 67,2 puana yükseldi.

İTO'ya göre yüzde 100

İstanbul Ticaret Odası (İTO) verilerine göre, Ağustos'ta İstanbul’da perakende fiyat hareketlerinin göstergesi olan İstanbul Ücretliler Geçinme İndeksi aylık yüzde 2,29, yıllık yüzde 99,91’lik artış göstermişti. TÜİK enflasyonu ile İTO enflasyonu arasındaki fark da 20 puana yaklaştı.

ENAG'a göre yüzde 181,37

Akademisyenlerden oluşan Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) ise Ağustos ayı itibarıyla yıllık enflasyon oranını yüzde 181,37 olarak açıkladı. ENAG'a göre Ağustos ayında Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) yüzde 5,86 arttı. 2022'nin başından bu yana ise bu oran yüzde 91,62 oldu.

Emekçinin gıdası yüzde 133'e kadar

TÜİK tarafından yayımlanan resmi enflasyon oranları farklı gelir gruplarını yansıtmıyor. Resmi enflasyon oranları düşük gelirlilerin, emekçilerin günlük yaşamda karşılaştığı ve hissettiği oranlar olmadığı için DİSK-AR, TÜİK’in ham verilerinden yararlanarak emeklilerin, dar gelirlilerin, düşük gelirlilerin hissettiği enflasyonu yeniden hesaplıyor. DİSK-AR'ın dün yaptığı yaptığımız hesaplamaya göre; gıda enflasyonu ortalama yüzde 90,3 olarak gerçekleşti. Emeklilerde gıda enflasyonu yüzde 115 oldu. Üçüncü yüzde 20’lik gelir grubunun gıda enflasyonu yüzde 98,1 olurken, düşük gelirli ikinci yüzde 20’lik grubun gıda enflasyonu yüzde 116,3, en yoksul yüzde 20’lik gelir grubun gıda enflasyonu ise yüzde 133,2 olarak gerçekleşti. Dördüncü yüzde 20’lik gelir grubunun gıda enflasyonu yüzde 89,4 olurken, en yüksek gelir grubunun gıda enflasyonu ise yüzde 66,4 oldu. Böylece en yoksul gelir grubu yüzde 133,2 oranında gıda enflasyonu hissederken, en yüksek gelir grubu ise yüzde 66,4 oranında gıda enflasyonu hissetmiş oldu. 

AKP hükümeti döneminde, 2003 ve 2022 Ağustos arası dönemde tüketici fiyatları ve gıda fiyatları 10 ila 14 kat arttı. Ağustos 2003'te 100 olan TÜFE, Ağustos 2022'de 1.016 olurken Ağustos 2003'te 98 olan gıda fiyatları endeksi, Ağustos 2022'de 1.347 oldu. 2003 ve 2013 arasında birbirine yakın seyreden endeksin arasındaki makas, 2014 itibarıyla açılmaya başladı. Ağustos 2022'de iki endeks arasındaki fark 331 puana yükseldi. Son yıllarda gıda enflasyonu ile genel enflasyon arasındaki fark açılmaya başladı. 2003 bazlı TÜFE ve gıda enflasyonu endeksleri, Ağustos 2022'de sırasıyla 1016 ve 1347 oldu. Böylece gıda enflasyonu endeksi ile TÜFE arasındaki fark yüzde 32 oldu.   ANKARA

 

İstanbul'da yaşam maliyeti, 12 yılda yüzde 101,69 arttı

İstanbul’da dört kişilik bir ailenin Ağustos'ta ortalama yaşam maliyeti, 23 bin 586 liraya yükseldi. İstanbul’da yaşama maliyetinin son 12 yılda artış oranı ise yüzde 101,69.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne (İBB) bağlı İstanbul Planlama Ajansı’nın (İPA) üç aylık periyotlar halinde yayınladığı İstanbul’daki yaşam maliyeti araştırmasının Haziran-Temmuz-Ağustos sonuçları belli oldu. Buna göre; dört kişilik bir ailenin İstanbul’da yaşama maliyeti, 23 bin 586 lira oldu. Maliyet, Temmuz'a göre bin 173 lira arttı. Haziran ayı 21 bin 592 lira, Temmuz ortalaması ise 22 bin 413 liraydı. İstanbul’da yaşama maliyetinin son 12 yılda artış oranı ise yüzde 101,69. 

 

Bütçe açığı tahmini yüzde 65,7 artırıldı

OVP’de 2022 yılsonu bütçe açığı, 278 milyar TL’den 461 milyar TL’ye yükseltildi. 

Resmi Gazete'nin 4 Eylül günlü mükerrer sayısında yayımlanan 2023-2024 Orta Vadeli Program'da (OVP) bütçe açığı, yüzde 65,7 artırıldı. Haziran'da getirilen ek bütçede yılsonu bütçe açığı, 278 milyar 347 milyon TL olarak öngörülmüştü. Buna karşılık, iki ay geçmiş olmasına rağmen OVP’de yıl sonu bütçe açığı 461,2 milyar TL’ye yükseltildi. OVP’de 2023 bütçe açığı ise 659 milyar TL olarak öngörüldü. Açık, 2023’te GSYH’nin yüzde 14,1’ine kadar yükselecek.

OVP’de 2022 yılsonu ve 2023 büyümesi, yüzde 5; 2024 ve 2025 büyümesi de yüzde 5,5 olarak hedeflendi. Kişi başına geliri ise 2023’te yine 10 bin doları aşarak 10 bin 71 dolar olacak. İşsizlik oranı, bu yıl için yüzde 10,8; 2023 için yüzde 10,4 tahmin edildi.

Enflasyon, TÜİK'e göre bile Ağustos itibarıyla yüzde 80'i aştı, ancak OVD'de 2022 yılı sonunda enflasyonun yüzde 65 olacağı tahmini yapıldı. 

OVD'de yılsonu itibariyle cari işlemler açığının, GSYH’nin yüzde 5,9 düzeyinde, 47,3 milyar dolar olacağı tahmini yapıldı. Resmi programlara girmese de Türkiye Ekonomi Modeli’nin hedefleri arasında bulunan cari fazla verme ve dış ticaret fazlasına ulaşma hedefi 2023-2025 plan döneminde gerçekleşmeyecek. 

OVD'de, 2022 için ortalama dolar kuru 16,62 TL olarak belirlendi. 2023 için ise ortalama dolar kuru 21,53 TL olarak hesaplandı. Doların cari değeri dün itibarıyla 18,22 TL seviyesindeydi.