Werin Newrozê

• 92 Nisêbîn Newroz’unda o gün resmi rakamlara göre 16, tanıklara göreyse 21 şehit verildi. Zafer işareti yapıp ‘Bijî Newroz’ sloganı atan Kürt halkının üzerine panzer sürüldü.
  
  

AHMET KANBAL/MA-MÊRDİN

Aradan geçen 30 yıl ve verilen şehitler Kürt halkının ulusal bayramı olan Newroz’u anlamına daha fazla yaklaştırırken Nisêbîn Newroz'unun tanıkları, ‘Werin Newrozê ve özgür olacağız, özgür yaşayacağız’ çağrısı yapıyor. Bu yıl Nisêbîn, “Dem dema serkeftinê ye” şiarıyla düzenlenecek olan Newroz’a hazırlanıyor.

1992’daki katliam protestosu yaralıları ve tanıklar o günleri anlatarak, Newroz kutlamalarına katılım çağrısı yaptı. Gazeteci Ahmet Kanbal 2022 Newroz'u için Nisêbîn Newroz'unda yaşananları araştırdı, tanıklarla görüştü. 

Vur emri verildiğinde
Bahattin Yüce 1992’de henüz 17 yaşındayken panzer bacağının üzerinden geçti ve sakat kaldı. Bugünkü hükümet konağının yerinin, o dönem Newroz alanı olduğunu ifade eden Yüce, kalabalığın yönünü oraya çevirdiğini, ancak panzerlerin önlerini kestiğini söyledi. Bir polisin o an “Vur emri” verildiğini söylediğini ve dağılmalarını istediğini ifade eden Yüce, buna rağmen kalabalığın direndiğini dile getirerek, “Bir gence ateş açıldı. Buna rağmen insanlar kaçmadı” dedi.
 
Hastane bahçesinden ateş açıldı
Katliamda panzer tarafından ezilerek, öldürülen ilk kişinin panzerin önünde duran Ayla Er olduğunu ifade eden Yüce, Ayla Er’in ezilmesinden sonra kimsenin kimseyi göremediğini söyledi. Açılan ateş ve panzerlerin ezmesi sonucu yaşamını yitirenler ve yaralananları gördüğünü için psikolojisinin bozulduğunu ifade eden Yüce, “6 ay boyunca uyuyamadım” dedi. Bacağının panzerin altında kaldığını belirten Yüce, “4 saat boyunca kimseyi bırakmadılar. Ne ambulans ne de başka bir şey. Çok fazla yaralı vardı. Dereye girenler oldu, bazıları derede gitti. Bunları gördüm. Komşum vardı Abdullah Afşin, yaralıydı. Onu kaldırmak istedim. Kardeşi Ramazan da gelmişti. Kendisini ağabeyinin cenazesinin üzerine kapatmıştı. Panzer gelince kendimizi köprünün altına attık. Bir anne bacağımı sardı. Kimseyi bırakmadılar. Devlet Hastanesinin bahçesinden ateş ediyorlardı. Sonra gözümü hastanede açtım” ifadelerini kullandı.
 
‘Özgür olacağız’
Bu yıl gerçekleştirilecek Newroz kutlamalarına ilişkin Yüce, Kürt halkının Nisêbîn’de, Botan’da, Serhat’ta ve her yerde kutlamalara katılmasını beklediğini dile getirerek, “Bu bizim hakkımız. Yasak da değil. Yasak olsa bile herkes kendi gücü oranında Newroz’u kutlarsa, çok mutlu olacağız. 2022 Newroz’u halkımızın başarısı olacak, özgür olacağız, inşallah” şeklinde konuştu.
 
Nisêbîn katliama cevap verdi
1992 Newrozu’nun tanıklarından Nezir Saraç, halkın Cizre ve Şırnak’ta yaşanan katliama cevap vermek için sokağa çıktığını belirterek, polis amirinin halka “Bizim Kürt sorunumuz yoktur, PKK davamız var. Herkes evine gitsin” anonsu yaptığını söyledi. Halkın buna karşı yürümeye başladığını ve panzerler tarafından köprüde sıkıştırıldıklarını dile getiren Saraç, ateş açılması ve panzerlerin halkı ezmeye başlaması ile birlikte ölümler ve yaralamaların olduğunu kaydetti. Yaşananları vahşet olarak değerlendiren Saraç, insanların Şırnak ve Cizre’de yaşananlara cevap vermek istediğini belirterek, “İçişleri Bakanı, Nisêbînlilere teşekkür etmişti. Newroz’u sakin kutladıkları için ama Cizre ve Şırnak’ta katliam yaşanmıştı. İnsanlar kendilerini ‘ihanet’ etmiş olarak gördü. Buna cevap vermek, katliama razı olmadıklarını göstermek istediler. 18 kişi şehit düştü” dedi. Saraç, 2022 Newrozu için halka, “Baş eğmeden gelin Newroz’u kutlayalım” çağrısında bulundu.
 
‘Ferman yaşatıldı’
Newroz tanıklarından Mukadder Kurt, olayların başlaması ile birlikte oğlunu aramaya başladığını belirterek, “Katliam olduğunda oğlum köprünün üzerindeydi. Suya atlayarak kurtulmuştu. Komşumuz onu sudan çıkarmıştı. Sırılsıklam olmuştu. Komşumuz üzerini değiştirip eve göndermişti. Öncesinde bana da gel demişti” diye anlattı. Olayların yaşandığı alanda tanıklıklarını “Ferman yaşanmıştı” diye anlatan Kurt, “Şehit düşenler, yaralananlar, suda gidenler… Fermandı. O gün bitsin, geri gelmesin diye dua ediyorduk” dedi. Kurt, 2022 Newrozu’nun coşkulu geçmesi için halka katılım çağrısı yaptı. 
 
Halkın zafer işaretleri vardı
Tanıklardan Latif Uğur ise, 1992 Newrozu’na dair tanıklığını, “Halkın, tankı ve topu yoktu, sadece parmakları vardı. Zafer işareti yaptılar. İnsanlar sloganları ile mesaj verdiler” diyerek anlattı. 2022 Newrozu’na katılım çağrısında bulunan Uğur, “Bu yılki Newroz’u, 1992 ve 1993 ruhu ile kutlayalım” dedi.