Yaz sıcağında güvencesiz 12 saat

• Wan’da tarım işçisi kadınlar, günde 260-280 TL ücret karşılığında güvencesiz çalışıyor. Dinlenmeden yakıcı güneş altında yorulan kadınlar, emeğinin karşılığını alamıyor.

Mevsimlik kadın tarım işçileri bir yandan ağır iş koşulları altında ekonomik krizle mücadele etmeye çalışıyor. Bağları ve bostanlarıyla nam salan Wan’ın Gevaş ilçesindeki araziler ihtiyaçlara cevap oluyor.

Artı Gerçek’ten Şenol Balı, çoğunluğu akraba veya komşu olan tarım işçisi kadınların çalışmasını izledi.

Kadınlar, işe gitmek için saat 05.00 civarında uyanıyor. İki saate yakın bir süre sonra tarlaya varan kadınlar, 08.00’de iş başı yapıyor. Günde bir mola, bir de yemek arası veren kadınlar, saat 18.00’de ise işi bırakıyor. Günlük yevmiye 260 TL ile 280 TL arasında değişiyor. Üstelik herhangi bir güvence de yok.

Tüm yük kadının sırtında

Rewşen Okyay, 10 yıldır tarım işçisi olarak çalışarak evini geçindiriyor. Eşi işsiz ve çocukları öğrenci olan 54 yaşındaki Okyay, “Sebze topluyoruz, çapa yapıyoruz, yabani otları yoluyoruz. Ne iş olsa yapıyoruz. Üç çocuğum da öğrenci. İkisi üniversitede, biri lisede. Eşim de işsiz. Benim sırtımda her şey. Kazandığımız para da yetmiyor. Çok yoruluyorum, kolay değil 10 yıl oldu. Bu sıcakta çok zorlanıyoruz. Kalp ve tansiyon sorunum da var ama mecburum. Zahmetsiz iş var mı hiç?" diyor.

Okyay’ın mesaisi tarlayla sınırlı kalmıyor. Eve gittiğinde yemek, çamaşır ve bulaşıklauğraştığını ancak son zamanlarda kızının kendisine yardım ettiğini ekliyor.

‘Çalıştığın kadar kazanıyorsun’

Evini geçindirmek için gelenler kadar, okul harçlığını çıkarmak için gelen öğrencileri de görmek mümkün. 12’nci sınıfa geçen 17 yaşındaki Şilan, okul harçlığını çıkarmak için çalışıyor.

Şilan şöyle diyor: "Zor oluyor, bir taraftan iş diğer taraftan okul. Yaz boyunca buradayım, okul başladığında geri gideceğim. Günlük 10 saat çalışıyoruz. Sabah 05.30’da yola çıkıyoruz. Buraya vardıktan sonra 08.00’de iş başı yapıyoruz. Saat 10.00’da 10 dakikalık bir mola veriyoruz. 18.00’de paydos ediyoruz. Eve varmamız 20.30’u buluyor. Dinlenemeden, ailemizle konuşamadan direkt uyuyoruz. Her gün böyle, izin yok. Çok yorulursak bir gün istitrat ediyoruz. Herhangi bir güvencemiz yok. Çalıştığın kadar kazanıyorsun."

Okul masrafları için çalışıyor

Bir başka öğrenci de Nihal. Son birkaç yıldır yaz aylarını tarlada çalışarak geçiriyor. Okul masraflarını çıkarmak için çalıştığını söyleyen Nihal, bunun derslerini olumsuz etkilediğini belirtiyor:

"Ben de buradaki herkes gibi çapa yapıyor, ürün topluyorum. Okul masraflarını çıkarmak için çalışıyorum. 12 saate yakın çalışıyoruz, molalar hariç. Kazancımız yetmiyor. Biraz yüksek olsaydı iyi olurdu. Okul masraflarım için iyi ama derslerimi için olumsuz etkiliyor, çok zahmetli. Çoğumuz akrabayız. Aynı mahalleden, aynı sokaklardan geliyoruz.” WAN