• DİSK Araştırma, enflasyon ve vergilerin işçi ücretlerinde oluşturduğu kaybı inceledi; çalışanların 8 ayda aldığı toplam maaşın enflasyon ve vergi nedeniyle 1 trilyon 155 milyar TL kısmı gelir kaybı haline geldi.

DİSK-AR tarafından hazırlanan "Ücret Kayıpları İzleme Raporu", yılın 8 ayında enflasyon ve vergilerin bir işçinin 69,2 bin lirasını yediğini ortaya koydu.

Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu'na (DİSK) bağlı DİSK Araştırma Merkezi tarafından "Ücret Kayıpları İzleme Raporu" basın toplantısı ile açıklandı. DİSK-AR, araştırmasında yalnızca sigortalı çalışanları baz aldı. Kayıtdışı işçiler ve kayıt dışı kazançlar hesaplamaya dahil edilmedi. Vergi kayıpları ve enflasyon etkileri, SGK’nın yayımladığı ücret istatistikleri kullanılarak analiz edildi. Kurum, TÜİK verilerinin dikkate alındığını, ancak gerçek kaybın daha yüksek olabileceğini vurguladı. Toplantıda konuşan DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu, vergiler ve kesintilerle asgari ücretlinin aldığı sınırlı maaşta kayıplar yaratılırken, sermaye kesiminin vergi aflarıyla adeta ödüllendirildiğini ifade etti. Çerkezoğlu tarafından açıklanan rapora göre; Ocak-Ağustos döneminde çalışanların elde ettiği toplam maaşın 1 trilyon 155 milyar TL’lik kısmı enflasyon ve vergi yükü nedeniyle eridi.

Asgariye ara zam yapılmayınca

Raporda, özellikle asgari ücrete Temmuz'da ek zam yapılmamasının, gelir kayıplarını artırdığına dikkat çekildi. Asgari ücretli bir çalışan, Ağustos 2025 itibarıyla enflasyon nedeniyle 4 bin 753 TL gelir kaybına uğradı. Ortalama bir işçinin 8 ayda enflasyon ve vergi nedeniyle 69 bin 200 TL kaybettiği tespit edildi.

Enflasyon ve vergiler

Verilere göre; Ocak-Ağustos döneminde işçi maaşlarındaki 1,2 trilyon TL’lik kaybın, yaklaşık 627,3 milyar TL’si enflasyon; 528 milyar TL’si ise vergi ve kesintilerden kaynaklandı. SGK verilerine göre; Aralık 2024’te ortalama ücret 47 bin 500 TL seviyesindeyken, Haziran 2025 sonunda bu rakam 50 bin 580 TL’ye yükseldi. Ancak bu artışa rağmen bir çalışan yılın ilk 6 ayında vergi, kesinti ve enflasyon nedeniyle toplam 37 bin 535 TL kayba uğradı.

İşçi kesimine yüklendi

DİSK ve birçok akademisyen, uzun süredir çalışanlara uygulanan vergi dilimlerinin ve sosyal güvenlik kesintilerinin adil olmadığını savunuyor. Raporda, "Ücretler sabit kalırken, serbest piyasa koşullarında artan fiyatlar nedeniyle emek gelirleri enflasyon karşısında eriyor" denildi. Ayrıca, uygulanan ekonomik politikaların alım gücünü baskılayarak, yükün işçi kesimine yüklendiği ifade edildi.

Ağustos'ta kayıplar zirvede

Araştırma, Ağustos 2025'te yalnızca sigortalı işçilerin aylık enflasyon kaynaklı gelir kaybının 120,3 milyar TL’ye ulaştığını ortaya koydu. Aynı ay içinde vergi ve enflasyonun toplam etkisiyle 196,8 milyar TL'lik bir maaş erimesi yaşandı. 8 aylık toplam kayıp ise 1 trilyon 155 milyar TL’ye yaklaştı.

Dolaylı vergiler de dahil değil

DİSK-AR, belirtilen tutarların yalnızca gelir vergisi ve SGK kesintilerini kapsadığını, dolaylı vergilerin (KDV, ÖTV vb.) bu hesaplamaya dahil edilmediğini vurguladı. Tüketimden alınan vergilerin, alım gücünü daha da düşürdüğü ve enflasyonu tetiklediği belirtildi. Ocak'ta aylık 1.885 TL’lik enflasyon kaybı yaşayan bir işçi, Ağustos'a geldiğinde bu kaybı 7.114 TL’nin üzerine çıktı. Aynı dönemde işçinin ödediği aylık vergi ise 3 bin TL’den 5 bin TL’nin üzerine çıktı.

Yapılması gerekenler var

DİSK Başkanı Arzu Çerkezoğlu, mevcut gelir ve gelir dağılımı sorunlarının çözümü için ivedilikle, asgari ücretin artırılmasını, tüm ücretlerin gerçek enflasyona karşı korunmasını, asgari ücret sonrası ilk vergi diliminin yüzde 10’a düşürülmesini, gelir vergisi tarife ve dilimlerinin yeniden belirlenmesini, asgari ücret istisnasının matrahtan indirim yoluyla uygulanmasını, işverene sağlanan 5 puanlık SGK prim desteğinin işçiye de verilmesini, damga vergisinin kaldırılmasını ve sendikal örgütlenmenin önündeki engellerin kaldırılmasını talep etti. İSTANBUL

 

* * *

Gelir uçurumu derinleşiyor

Gelir dağılımındaki eşitsizlik derinleşmeye devam ederken, bu durumun en çarpıcı yansıması milyonerlerin artan servetinde görülüyor; milyonerlerin toplam serveti 15.6 trilyon liradan 17.476 trilyon liraya yükseldi.

Temmuz 2025 itibarıyla hesabında 1 milyon lira ve üzeri parası bulunan yurt içi ve yurt dışı yerleşik mudi sayısı, geçen yılın aynı dönemine kıyasla 775 bin 629 artarak 1 milyon 591 bin 683’ten 2 milyon 367 bin 312’ye yükseldi. Bu hesaplarda tutulan toplam mevduat ise 15 trilyon 664 milyar liradan 17 trilyon 476 milyar liraya çıktı.

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre; söz konusu dönemde milyoner başına düşen ortalama mevduat 7 milyon 382 bin lira olarak gerçekleşti. Yerli mudilerin 1 milyon lira ve üzerindeki varlıklarının 11 trilyon 413 milyar 215 milyon lirası TL mevduattan, 4 trilyon 717 milyar 176 milyon lirası döviz hesaplarından, 1 trilyon 346 milyar 435 milyon lirası ise kıymetli maden depo hesaplarından oluştu.

BDDK verilerine göre; hesabında 1 milyon lira veya üzeri para olan yurt dışı yerleşik mudilerin sayısı Temmuz 2025 itibarıyla 210 bin 691’e yükseldi. Söz konusu mudilerin sayısı geçen yılın aynı ayına göre 42 bin 618 kişi artarken, hesaplarındaki para miktarı ise 1 trilyon 337 milyar 340 milyon liraya yükseldi. Yurt dışında yerleşik mudilerin bankalardaki mevduatlarının 408 milyar 997 milyon lirası yerel para, 871 milyar 633 milyon lirası yabancı para ve 56 milyar 710 milyon lirası da kıymetli maden depo hesaplarından oluştu. Yurt dışında yerleşik mudilerin mevduatlarını yabancı para cinsine kaydırdığı da net görünüyor. Geçen yıl aynı dönemde yurt dışı yerleşiklerin yabancı para mevduatı 667 milyar 781 milyon lira civarındaydı. Yurt dışında yerleşik mudi başına düşen ortalama mevduat da bu yılın temmuz ayında 6 milyon 347 bin lira olarak hesaplandı.

 

 

* * *

41 ve 48'in altı görünmüyor

 

Dolar TL karşısında 41 lira eşiğinin üzerinde devam edeceğini gösterirken euro da yeniden 48 TL'nin üzerine yükseldi ve inmeyecek görünümü aldı. Dün saat 14.30 itibarıyla dolar/TL 41.255; euro/TL ise 48.252 seviyesindeydi. Borsa'da kayıplar telafi edilmezken gram altın haftanın son işlem gününe de rekor kırarak başladı. Tüm haftayı aralıksız rekorlarla götüren gram altın böylece son üç ayın en iyi performansını sergiledi. Gram altın yüzde 0,6 değer kazanarak 4 bin 720 lirayı aştı ve tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı. Küresel piyasalarda ons altın da 3 bin 557 dolara yükseldi.