'Çıplak arama’ya yeni isim verildi

• Türk iktidarını, cezaevlerinde uygulanan ama inkar ettiği 'çıplak arama’ya ortadan kaldırmak yerine adını değiştirmekle yetindi. Bundan sonra 'detaylı arama' adı altında çıplak aramaya devam edilecek.

Cezaevlerinde ve gözaltına alınan kişilere yönetmeliğe dayanılarak yapılan 'çıplak arama' ibaresi, Resmi Gazete’de yayımlanan kararla 'detaylı arama' olarak değiştirildi. Çıplak arama uygulamasını gündeme getiren HDP Kocaeli Milletvekili Ömer Faruk Gergerlioğlu, geçtiğimiz yıl AKP Grup Başkanvekili Özlem Zengin, AKP Sözcüsü Ömer Çelik ve İçişleri Bakanı Süleyman Soylu tarafından hakaretlere uğramış, ağır ithamlara maruz bırakılmıştı. Toplumun birçok kesiminden aldığı başvurular ve sosyal medya üzerinden yaptığı canlı yayınlarla insanların yaşadıklarını anlatmasına vesile olan Gergerlioğlu, sonrasında yargı kıskacına alınarak, vekilliği düşürüldü ve cezaevine gönderildi. AKP’liler tarafından “çıplak arama yoktur” ifadeleri ise değiştirilen bu yönetmelikle birlikte uygulamanın kabul edildiğini bir kez daha gösterdi. 

Gergerlioğlu, çıplak arama ve değiştirilen yönetmeliğe dair konuştu. Çıplak aramanın muhaliflere uygulandığını ifade eden Gergerlioğlu, bunun uygulanmadaki amacını, “insan onurunu yıkma, kişiliğini yok etme ve teslim alma” politikası olarak özetledi. Çıplak aramanın gözaltı merkezleri ve cezaevlerinde yaygın bir şekilde uygulandığını dile getiren Gergerlioğlu, şunları söyledi: “Özellikle ‘ben devletim, sana boyun eğdiririm, senin en mahrem alanına girerim, seni teslim alırım’ anlamında kullanılıyor. Biz gerçekleri söyledik ve ‘kral çıplak’ dedik. Bana gelen birçok başvuruyu gündeme getirdik. Çoğunu örtbas ettiler. Sonunda bardağı taşıran birçok vaka oldu. Geçen yıl Uşak’ta 30 kadın öğrenciye yapılan çıplak arama bunun nireng noktası oldu.”

Gergerlioğlu, getirilen yönetmelik değişikliğine de temkinli yaklaştı. Bu değişikliğin insan hakları savunucuları ve mağdurların direncinin başarısı olduğunu kaydeden Gergerlioğlu, “İşin ihlal boyutunu değiştirmez. Bir adımdır, utanç içinde bir gerçeği kabuldür ama gerçek anlamda bir değişim için insan haklarının gerçekten özümsendiği bir anlayışla değişimin yapılması lazım. Bu değişimler çoğunlukla makyaj değişimdir. Çıplak kelimesini kaldır, detaylı kelimesi getir.  Çıplak kelimesi sabıkalı bir kelime olduğu için çıkarmak istiyorlar. Değişimin ne kadar olduğunu fiiliyatta göreceğiz” şeklinde konuştu.  

Esaslı değişim olmadan bitmez

 “Önceki yönetmelikte vücut çukurlarına ancak doktorlar bakabilir yazıyordu, şimdikinde de aynı cümle var” diyen Gergerlioğlu, şöyle devam etti: “Ancak buna rağmen güvenlik görevlileri bu uygulamayı yapıyordu. Bu uygulamanın tamamen ortadan kalkması gerekir. ‘Kuvvetli şüphe duyulduğunda’ diye bir ibare var bunu da gerekçe yapıyorlar. Bilinçli bir muamele, esaslı bir değişim olmadıkça çıplak arama gerçeği bitmeyecek. Tutukluların mahrem yerlerini soyan, üç kez otur kalk yaptıran bir devlet kurumu var. Bunları yıllardır söylüyoruz. Binlerce mahpusa yaptırıldı. Bu uygulamaya maruz kalan mahpuslardan özür dilemeliler. Hukuku çiğneyerek, bu muameleyi yaptılar ve bunun için yasal süreçler başlatılmalı.”   MA/ANKARA