11 ayda 915 işkence başvurusu

• İHD ve TİHV’in hak ihlalleri raporuna göre, son 11 ay içinde 915 kişi işkence ve kötü muameleye maruz kaldığını belirterek, başvuruda bulundu. 

 

İnsan Hakları Derneği (İHD) ve Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV), 10-17 Aralık İnsan Hakları Haftası dolayısıyla hazırladığı “Türkiye’de 2021 Yılı İnsan Hakları Ortamı ve Hak İhlalleri” başlıklı raporunu açıkladı. 2021 yılının ilk 11 ayına ait rapora dair İHD Genel Merkez binasında açıklama yapıldı. İHD Eşbaşkanı Öztürk Türkdoğan ve TİHV Yönetim Kurulu üyesi Nihat Bulut da açıklamaya katıldı.Paylaşılan veriler şöyle:

*  11 ayda 9 kişi, asker ve polisler tarafından “dur ihtarına” uymadıkları iddiasıyla katledildi. 

*  Asker, polis veya resmi kurumlara ait araçların çarpması sonucu en az dördü çocuk 6 kişi katledildi; 6’sı çocuk 15 kişi ise yaralandı.

*  Mayın ve sahipsiz bomba vb. patlaması sonucu ikisi çocuk dört kişi yaşamını yitirdi; biri çocuk 5 kişi de yaralandı. 

*  Cezaevlerinde en az 22 kişi yaşamını yitirdi.

*  Irkçı ve nefret içerikli saldırılar sonucu 9 kişi yaşamını yitirdi; 10’u mülteci/yabancı olmak üzere 29 kişi yaralandı.

*  Erkek şiddeti sonucunda en az 290 kadın katledildi. 

*  İlk 10 ayda en az bin 853 işçi, iş cinayetlerine kurban verildi. 

*  TİHV’e işkence ve diğer kötü muameleye maruz kaldığı iddiasıyla toplam 915 kişi başvurdu.

*  İHD Dokümantasyon Birimi’nin tespitlerine göre resmi gözaltı yerlerinde en az 415 kişi işkence ve diğer kötü muameleye maruz kaldı.

*  Barışçıl eylem ve etkinliklere saldırı sonucu en az 28’i çocuk olmak üzere 3 bin 671 kişi işkence ve diğer kötü muameleye maruz kaldı, 45 kişi ise yaralandı.

*  16 zorla kaçırma vakası yaşandı; en az 11’nin işkence ve diğer kötü muameleye maruz kaldığı tespit edildi. 

*  Baskı ve tehdit yöntemleri ile ajanlaştırma teklif edilip işkence ve diğer kötü muameleye maruz kaldığını belirten 9’u cezaevlerinde olmak üzere 172 kişi tespit edildi. 

*  371 mahpus işkence ve kötü muamele gördüğüne dair şikayette bulundu.

*  10 Haziran 2020 tarihi itibarıyla 604’ü ağır olmak üzere toplam bin 605 hasta mahpus var. En az 9 mahpus korona nedeniyle yaşamını yitirdi.

*  59 gazeteci cezaevinde tutuluyor. En az 45 gazeteci gözaltına alındı, iki gazeteci tutuklandı. Yabancı uyruklu bir gazeteci sınır dışı edildi. Biri Almanya’daki evinde olmak üzere toplam 10 gazeteci saldırıya uğradı. 5 gazeteci devlet güçleri tarafından tehdit edildi, bir gazeteci kendilerini istihbaratçı olarak tanıtan kişilerce alıkonuldu, dört gazetecinin evlerine ve çalışma ofislerine polis tarafından baskın düzenlendi. En az 10 gazeteci haber takibi sırasında engellendi, 6 gazeteci haber takibi sırasında devlet güçlerinin şiddetine maruz kaldı, 10 gazeteci yaralandı. Bir gazeteci şüpheli bir biçimde ölü bulundu. Yılın ilk 10 ayında 243 basın çalışanı hakkında açılan 116 davanın görülmesine devam edildi. Sonuçlanan davalarda 34 gazeteci toplam 76 yıl, 10 ay 29 gün hapis, 40 bin 680 TL para cezası ile cezalandırıldı. 36 gazeteci hakkında soruşturma başlatıldı. İki basın yayın kuruluşu devlet güçleri tarafından basıldı, 5 kişi gözaltına alındı.

*  İçişleri Bakanlığı verilerine göre 2021’in ilk 9 ayında 98 bin 714 sosyal medya hesabı incelendi, 39 bin 601 kişi hakkında işlem başlatıldı, bin 175 kişi gözaltına alındı, 52 kişi ise tutuklandı. En az 945 internet haberine, 133 içeriğe, 7 ayrı basın-yayın kuruluşuna ait 53 internet sitesine, en az 41 sosyal medya paylaşımına ve 5 sosyal medya hesabına erişim mahkeme kararlarıyla engellendi. 

*  Cumhurbaşkanı’na hakaret iddiasıyla gözaltına alınan bir çocuk 14 kişiden 7’si tutuklandı.

*  Adalet Bakanlığının verilerine göre 2020’de TMK’ya muhalefet ettikleri gerekçesiyle 26 bin 225 kişi hakkında soruşturma başlatıldı; 6 bin 551’i hakkında kamu davası açılmasına karar verildi. TCK’nin 216. maddesine (Halkı kin ve düşmanlığa tahrik) muhalefetten 20 bin 710 kişi hakkında soruşturma başlatıldı, 2 bin 64’ü hakkında kamu davası açılmasına karar verildi. En az 14 sanatçı hakkında sosyal medya paylaşımlarında ‘hakaret’ ya da ‘Cumhurbaşkanı’na hakaret’ ettikleri, ‘örgüt propagandası yaptıkları’ gibi gerekçelerle dava açıldı ya da açılan davaların görülmesine devam edildi. Bir sanatçı ise ‘Cumhurbaşkanı’na hakaret’ gerekçesiyle tutuklandı.

*  Valilikler ve kaymakamlıklar tarafından 24 ilde ve 6 ilçede en kısası 5, en uzunu 30 gün olmak üzere 101 kez tüm eylem ve etkinlikler yasaklandı. En az 291 barışçıl toplantı ve gösteriye saldırıldı, 88 etkinlik ise engellendi. Bu saldırılar sonucunda 28’i çocuk olmak üzere 3 bin 540 kişi işkence ve kötü muamele niteliğindeki uygulamalar ile gözaltına alındı, en az 45 kişi yaralandı. Gözaltına alınanların 40’ı tutuklandı, 242 kişi adli kontrol şartıyla, 45 kişi ev hapsi şartıyla serbest bırakıldı. 

*  Adında, Kürdistan kelimesi bulunan dört siyasi parti hakkında Anayasa Mahkemesi’ne açılan kapatma davası 2021’de devam etti. Farklı dernek, vakıf, sendika, meslek örgütü, inisiyatif ve platformların üye ve yöneticisi olan en az 248 kişi gözaltına alındı, 69 kişi tutuklanırken 65 kişi adli kontrol şartıyla, 10 kişi ise ev hapsi tedbiriyle serbest bırakıldı. 

*  ‘Örgüte yardım ve yataklık etmek’, ‘örgüt propagandası yapmak’, ‘örgüt üyesi olmak’ ya da ‘eylem düzenleyecek olmak’ gibi gerekçeler ile 10’u çocuk en az bin 519 kişi gözaltına alındı, 5’i çocuk 229 kişi tutuklandı. 

*  Dördü belediye eşbaşkanı, ikisi eski belediye eşbaşkanı, 21’i belediye meclisi üyesi, ikisi il genel meclisi üyesi, biri belediye encümen üyesi ve biri muhtar olmak üzere yerel yönetimlere seçilmiş 31 kişi gözaltına alındı; 8 kişi tutuklandı. Bir belediyeye kayyum atandı, bir belediye eşbaşkanı ile belediye meclisi üyesi 8 kişi, il genel meclisi üyesi üç kişi ve dört muhtar İçişleri Bakanlığı tarafından görevden alındı.

*  Bir milletvekilinin vekilliği hakkında kesinleşmiş mahkeme kararına dayanarak düşürüldü ve tutuklandı. Daha sonra AYM kararı ile serbest bırakıldı ve milletvekilliği iade edildi. 9 milletvekili hakkında çeşitli gerekçeler ile soruşturma açıldı. 71 milletvekili hakkında 174 fezleke gönderildi.

*  Bir siyasi parti üyesi parti binasına düzenlenen silahlı saldırıda yaşamını yitirdi.

* Siyasi partilere ait 26 binaya baskın düzenlendi ve arama yapıldı.

* 1 Ocak 2021-18 Kasım 2021 tarihleri arasında Bitlis’te 32 mahalle (3 kez, toplam 21 gün) ve 103 köyde (3 kez toplam 9 gün) sokağa çıkma yasağı ilan edildi. 1 Ocak 2021 -18 Kasım 2021 tarihleri arasında Mardin’de 66 mahalle (9 kez toplam 10 gün) ve 1bir mezra olmak üzere 17 kez sokağa çıkma yasağı ilan edildi. 

* Kürtlere yönelik ırkçı ve nefret içerikli saldırılar sonucu 9 kişi yaşamını yitirdi, 25 kişi yaralandı.

* TÜİK verilerine göre 2020’de güvenlik birimlerine 171 bin çocuk mağdur olarak, 114 bin çocuk ise suç işlediği gerekçesiyle getirildi.  ANKARA