Artık Kürt dilini tanıyın

• Kürt Dili İçin Toplumsal İnisiyatif öncülüğünde bir araya gelen 750 kurum, platform, inisiyatif, parti ve topluluk, bir deklarasyonla Kürt dilinin resmen tanınmasını talep etti. 

Amed’de Kürt Dili İçin Toplumsal İnisiyatif öncülüğünde 750 farklı kurum, platform, inisiyatif, parti ve topluluk, “Statuya Kurdî-Perwerdehiya bi Kurdî /Kürtçeye statü Kürtçe eğitim” şiarıyla “Kürtlerin Kürt dili talepleri” deklarasyonunu paylaştı. Mezopotamya Dil ve Kültür Araştırma Derneği (MED-DER) önünde gerçekleştirilen açıklamaya, sivil toplum örgütü ve siyasi parti temsilcileri katıldı. Açıklamada “Statuya Kurdî-Perwerdehiya bi Kurdî” pankartı açıldı. 

Kürtçe ile barışın

Açıklama öncesi Kürtçenin Kirmanckî lehçesinde konuşan DEM Parti Kültür ve Sanat Komisyonu Eşsözcüsü Cemile Turhallı Balsak, sürecin ruhuna denk adımların atılması gerektiğini belirterek, Kürtçenin resmi ve eğitim dili olması yönünde yasal düzenlemelerin yapılması çağrısında bulundu. Yıllardır Kürtçeye saldıran devletin, Kürtçe ile barışması gerektiğini kaydeden Cemile Turhalı, Meclis’te devam eden sansürün biran önce son bulması gerektiğini söyledi.

Ardından Kurmancî açıklamayı Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) Kültür ve Sanat Komisyonu Eşsözcüsü Heval Dilbahar, Kirmanckîsini Amed Kürt Enstitüsü Yöneticisi Suzan Vejan, Türkçesini ise Özgürlük İçin Hukukçular Derneği (ÖHD) Amed Şube Eşbaşkanı Muhittin Muğuç okudu. Ortak metin şöyle: “Bütün diller insanlığın temel değerleridir ve hakikatte aynı haklara sahiptir. Kürt dili Kürtlerin ve insanlığın temel bir değeridir. Dolayısıyla Kürt dilini yok saymak, yasaklamak, bastırmak, kuşatmak, kısıtlamak, çeşitli yol, yöntem ve araçlarla asimile etmeye çalışıp ortadan kaldırmaya ve yok etmeye çalışmak insanlığa karşı işlenmiş büyük bir suçtur. Bu gerçek nedeniyle; Kürt dili, başta Türkiye Cumhuriyeti Devleti olmak üzere; tüm ulusal ve uluslararası resmi, özel ve toplumsal kurum ve kuruluşlarca resmen tanınmalı; kullanımı tüm kamusal, toplumsal ve yaşamsal alanlarda her açıdan özgür ve serbest olmalıdır.

5 temel talep

750 kurum, kuruluş, platform, inisiyatif, parti, topluluk ve çevreler olarak, Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nden şu taleplerde bulunuyoruz:

* Kürt dili resmen tanınmalı ve anayasal bir statüye kavuşturulmalıdır.

* Kürtçe, okul öncesinden üniversiteye kadar, eğitimin her aşamasında eğitim dili olmalıdır.

* Orjinali Kürtçe olan ancak Türkçeye çevrilen tüm yer ve nesnelerin adları Kürtçeye iade edilmelidir.

* Kürtçenin önündeki bütün yasal/hukuki ve fiili engeller kaldırılmalı, Kürtçe her yerde özgür ve serbest olmalıdır.

* Kürt dilinin kalıcı olarak özgür ve serbest olabilmesi için, Kürt kimliği anayasal güvenceye kavuşturulmalıdır.

Anayasa ve yasalar

 Açıklamanın devamında ise şunlara yer verildi: “Demokratik, özgür ve barışçıl bir toplumun tesisi temelinde; Türkiye Cumhuriyeti'nin tüm yetkili kurum ve şahıslarını, bu en insani taleplerimizi hem anayasada hem de yasalarda kabul etmeye ve pratikte özgürce uygulanabilmesi için, gerekli hukuki ve siyasi düzenlemeleri yapmalarını talep ediyoruz.”

Meşru taleplerdir

DEM Parti Riha Milletvekili Ömer Öcalan da Kürtlerin direnip bedel verirken temel taleplerinden birinin ana dil hakkı olduğunu hatırlatarak, "Dillerini özgürce konuşup eğitim dili olmasını istiyoruz. Bir statü tanınsın istiyoruz. Kürtlerin dili kimseyi bölmez. Milyonlarca insanın konuştuğu dil Meclis’te halen yasak. Bu utanç ortadan kaldırılsın. Kürtler son nefesine kadar diline, kimliğine sahip çıkacak” dedi.

Açıklama, "Bê ziman jiyan nabe” sloganıyla son buldu. AMED