Avrupa silahlanıyor

• Avrupa Birliği, savunma harcamalarının 2025’te 381 milyar Euro’ya çıkacağı öngörülüyor. Avrupa Savunma Ajansı (EDA) Başkanı Kaja Kallas, “Bu, artık bir ek seçenek değil, temel bir zorunluluk” dedi.
• Almanya’da motor üreticisi Deutz, Sobek Group’u 132 milyon Euro’ya satın alarak drone teknolojisine yatırım yapıyor. Aktivistler, Deutz’un silah ticaretine geri dönmesine karşı eylemler düzenliyor.

Avrupa Birliği (AB), savunma harcamalarında rekor bir artışla 2024 yılında 27 üye ülkesinin toplam 343 milyar Euro’luk askeri bütçe ayırdığını bildirdi. Avrupa Savunma Ajansı’nın (European Defense Agency-EDA) yayımladığı yıllık rapora göre, bu rakam 2023’e kıyasla yüzde 19’luk bir artışı temsil ediyor ve 2025’te harcamaların 381 milyar Euro’ya ulaşması bekleniyor. Raporda, bu bütçenin yaklaşık 130 milyar Euro’sunun yeni silah sistemleri gibi yatırımlara yönlendirileceği belirtiliyor. EDA Genel Sekreteri André Denk, bu artışları “cesaret verici” olarak nitelendirirken, NATO’nun hedeflediği yıllık 630 milyar Euro’luk savunma bütçesine ulaşmak için “daha büyük çabalar” gerektiğini vurguladı.

AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi ve EDA Başkanı Kaja Kallas, “Avrupa, halkını korumak için savunmaya rekor miktarda harcama yapıyor. Bu, artık bir ek seçenek değil, temel bir zorunluluk” diyerek AB’nin üye ülkeleri ve Avrupa şirketlerini desteklemek için tüm mali ve siyasi araçları kullanacağını ifade etti. Mart ayında kurulan 150 milyar Euro’luk “silahlanma fonu”, üye ülkelerin savunma harcamalarını finanse etmek için daha uygun krediler sağlıyor. Şu ana kadar 19 üye ülke bu fondan kaynak talep etti. EDA raporuna göre, 16 AB ülkesi 2024’te askeri harcamalarını yüzde 10’dan fazla artırdı. Asker başına harcama ise rekor bir seviye olan 249.000 Euro’ya ulaştı; bu, 2014’teki 138.000 Euro’nun neredeyse iki katı. Silahlanma için ayrılan 88 milyar Euro’luk bütçenin bu yıl 100 milyar Euro’yu aşması bekleniyor; böylece AB, ekonomik performansının yüzde 2’sinden fazlasını ilk kez savunmaya ayırmış olacak.

Almanya’da savunma dönüşümü

Savunma odaklı ekonomik dönüşümde öncü bir rol oynayan Almanya, çok tartışılan bir anlaşmaya imza attı. Köln merkezli motor üreticisi Deutz, drone’lar için elektrikli tahrik sistemleri üretiminde uzmanlaşmış Sobek Group’u 132 milyon Euro’ya satın alacağını duyurdu. Baden-Württemberg eyaletinin Hirschberg kentinde bulunan Sobek, üç bölgede yaklaşık 70 çalışanıyla Avrupa’nın önde gelen drone üreticilerine tedarik sağlıyor. Şirket, 2025’te vergi ve amortisman öncesi işletme kârını 10-12 milyon Euro olarak öngörüyor. Deutz’un bu satın alımı, “hızla büyüyen savunma pazarına doğrudan erişim” sağlıyor ve şirketin geleneksel içten yanmalı motor işinden bağımsızlaşmasını destekliyor.

Deutz CEO’su Sebastian C. Schulte, Sobek’in teknolojisinin güç yoğunluğu, yüksek enerji verimliliği ve hassas kontrol edilebilirliğiyle modern drone uygulamaları, özellikle savaş alanında, için kritik olduğunu belirtti. Sobek, Formula 1, Formula E ve havacılık sektörleri için de elektrik motorları ve kontrol elektroniği üretiyor; Deutz, bu iş kollarını da genişletmeyi planlıyor. Satın alma, kredi limitleriyle finanse edilecek ve Deutz, uygun piyasa koşullarında sermayenin yüzde 10’una kadar artırımı düşünebileceğini açıkladı. Reuters’ın bildirdiğine göre, satın alma haberi sonrası Deutz hisseleri ön borsa işlemlerinde yüzde 5,1 artış gösterdi. Schulte, “Askeri insansız hava araçlarına talep artmaya devam edecek. Sobek ile erken bir aşamada önemli bir sistem ortağı olarak konumlanıyoruz” dedi.

Aktivistler anlaşmaya karşı

Deutz’un savunma sektörüne girişi, tepkileri de beraberinde getirdi. Cuma günü, “Rheinmetall’i Silahsızlandırın” ittifakına bağlı yaklaşık 140 aktivist, Deutz’un Köln-Kalk’taki lojistik merkezi önünde eylem düzenledi. Aktivistler, şirketin Birinci ve İkinci Dünya Savaşları’nda “Alman sermayesinin büyük güç olma çabalarına” katkıda bulunduğunu belirterek silah ticaretine geri dönmesini eleştirdi. İttifakın bir haftalık protesto kampı, polis tarafından dağıtılmıştı.

Şubat 2022’de başlayan Rusya-Ukrayna savaşından bu yana AB ülkeleri savunma harcamalarını artırıyor. Batılı askeri ve istihbarat servisleri, Moskova’nın üç ila beş yıl içinde bir NATO üyesine saldırabileceği uyarısında bulunuyor. Lahey’deki NATO zirvesinde, üye ülkeler 2032’ye kadar ekonomik performanslarının yüzde 3,5’ini savunmaya ve yüzde 1,5’ini altyapıya ayırmayı taahhüt etti. AB üyesi 27 ülkeden Avusturya, İrlanda, Malta ve Kıbrıs NATO üyesi değil, ancak çoğu AB ülkesi NATO hedefleriyle uyumlu hareket ediyor.

Avrupa, savunma teknolojisi ekosistemini güçlendirme yolunda ilerlerken, Deutz’un Sobek hamlesi, sivil ürünlerden savunma ürünlerine geçişin sembolü olarak görülüyor. HABER MERKEZİ