Ayar bozuldu: Dünya pişiyor

• Avrupalılar Haziran ortasındaki rahatsız edici sıcaklıklardan hoşnutsuzken, dünyanın bazı bölgelerinde dayanılmaz sıcaklıklar kuraklık ve açlığı beraberinde getiriyor.

EVE OTTENBERG

Çeviren: Mestan Dilbilmez

Kömür madenindeki kanarya öldü. Sıcaktan bitkin düşerek öldü. Onunla birlikte iklim çöküşünden korunamayan pek çok insan da yaşamını yitirdi: Bu bahar Hindistan’da, ilkbaharın sonlarında Amerika’nın Güneybatısı, Ortabatısı ve Güneyinde, ilkbaharda Çin’in Sincan Bölgesi’nde ve şuanda Afrika’nın büyük bir bölümünde. Bu, yazın gerçekten pişirmeye başlamasından önceydi. Geçen yaz ABD’nin Kuzeybatısı günlerce 46,6 derecede pişti ve Britanya Kolumbiyası’nın Lytton Kasabası gibi yerlerde, kasaba kendiliğinden yanıp kül olmadan önce cıva 50 dereceye ulaştı. 

Eskiden bin yılda bir olan bu kavurulma, artık insan kaynaklı iklim değişikliği sayesinde gezegenin devasa alanlarında her yıl oluyor. Nevada Eyaleti’nin Reno Kenti’nde bugünlerde yazlar 1970’e göre ortalama 10,9 derece daha sıcakken, Irak gibi ülkelerde zaman zaman 48 derecelik bir sıcaklık görülüyor. Ve çoğu Iraklının kliması yok.

İklim çöküşü

Bu nedenle, Haziran ortasında 40-43 derece aralığında değişen sıcaklıklardan memnun olmayan Avrupalılar için üzülmek biraz zordu. Bu, Hindistan’daki ve Ortadoğu’nun genelinde evsizlerin katlandıklarıyla karşılaştırıldığında rahattı. Çünkü Avrupalıların çoğunda klima var. Alt kıtadaki otoyolların altında fırın sıcaklığındaki betonun üzerinde uyuyan ve çoğu zaman son nefesini verenler için böyle bir şans yoktu.

Yine de, iklim çöküşünün bu erken aşamasında her yeni sıcak dalgasının yaptığı gibi, Avrupa ısınması rekor kırdı. İspanya’nın Katalonya Kenti, şimdiye kadarki en yüksek sıcaklıklarından biri olan 43 dereceye ulaşırken, 2 Haziran’da Fransa’daki 40 derecelik sıcaklıklar, ülkenin kaydedilen tarihte bu kadar yüksek bir sıcaklığa ulaştığı yılın en erken zamanıydı.

Afrika kuraklığı

Aşırı sıcaklık kuraklık anlamına gelir ve kuraklık yiyeceğin olmaması demektir. Pek çok yer, Kıtlığın kurumuş tarım arazileri üzerinde dörtnala gidişini izliyor. Kenya, Somali ve Etiyopya’da insanlar şuanda açlıktan ölüyor. 28 Haziran’da G7 ülkelerini bu felaket hakkında çok az şey yaptıkları için, "milyonları aç bıraktıkları ve gezegeni pişirdikleri için" eleştiren Oxfam’a göre, bu insanların sayısı 23 milyon. Dünya çapında “323 milyon insan açlığın eşiğinde… 2022’de yaklaşık bir milyar insanın, 950 milyonun aç olacağı tahmin ediliyor” diyen Oxfam, ABD’yi ve onun Avrupa’daki dalkavuklarını yerden yere vurdu.

Ne de olsa Batılı ülkeler bu kuraklıklara neden olan petrol, kömür ve gazın çoğunu yaktığı için Oxfam haklı -bu ülkeler aç bıraktıkları insanları beslemek için yeterince para ayırma nezaketini göstermeli. Ama hayır. Cimri G7 ülkeleri öyle düşünmüyor. Son 40 yılın en kötüsü olan bu Afrika kuraklığı, ABD’ye ve onun vasallarına göre, büyük ölçüde başka birinin sorunu.

Savaş durumu ağırlaştırdı

Öyle görünüyor ki kendi yarattığımız bir ikileme, daha doğrusu iktisadi-siyasi sistemimizin, yani kapitalizmin oluşumunda yarattığımız bir ikileme sahibiz. Çok fazla petrol, kömür ve gaz yaktık, gezegeni aşırı derecede ısıttı ama duracak gibi de görünmüyoruz. Durumu ağırlaştıran bir başka etmen, Ukrayna’daki savaştır. Batı -daha yakın zamanda Çin’in faaliyete geçmesine kadar, iklim çöküşünün baş suçlusu- geniş, sağlam, yenilenebilir bir altyapıyı devreye sokmuş olsaydı, bu savaş, geçişi başlatmak için bir şans olurdu. Ama hükümetler pusulayı şaşırdı. Rus enerjisine onay vererek kendilerini kafalarından vurdular ve daha fazla petrol, kömür ve gaz bulmak için çılgın bir koşuşturma içinde meşhur başsız tavuklar gibi etrafta koşturmaya başladılar. Daha fazla petrol pompalama ve daha fazla gaz bulma yarışı, Almanya’daki sözde Yeşillerin (son derece kana susamış bir grup –kim bilir?) emriyle bile daha fazla kömür yakmaya başladı. Bu mezara sürükleyen bir yarıştır. Çevreci Naomi Klein’ın iğnelemesinde gibi, gezegen yanıyor ve kundakçılar sorumlu.

İnsanlar susuz kaldı, hayvanlar öldü

Şu anda ABD’nin batısındaki toprakların yüzde 90’ı kuraklık içinde kuruyor. Mead Gölü, eski benliğinin bulanık bir gölgesinde kurudu. Yağmur ve kar yığını ortadan kayboldu ve bir daha geri gelmeyebilir. 15 Haziran itibariyle Phoenix, günlerce 43 derecenin üzerinde sıcaklıklar yaşadı. 15 Haziran’da "Daha da önemlisi, bir gecede 32 derecelik bir sıcaklık rekoru kırıldı. Bu, sezonun başlarında gece ilk kez bu kadar sıcaktı." Yani güneş parlamadığında bile Phoenix’te sıcak çarpması zamanı.

Bu arada, Washington Post’a göre, aynı gün, Teksas eyaleti’nin Odessa Kenti’nde 165.000 kişi, bir borunun kırılmasının ardından aşırı sıcak bir günün ortasında susuz kaldı. Sıcaklıklar 38 derece civarında seyretti. Akan su olmadan serin ve nemli kalmak büyük bir meydan okumadır.

Bu yeterince kötü değilmiş gibi, ertesi gün Post manşetten bir haber yayınladı: "Aşırı sıcaklık ve nem Kansas’ta binlerce sığırı öldürdü". Gördüğünüz gibi inekler, ısı dalgası geçene kadar klimanın önüne geçemezler. “14 Haziran itibariyle en az 2000 büyükbaş hayvanın öldüğü biliniyor…” Sığır yetiştiriciliği iklimi mahveder ve bu nedenle azaltılmalıdır ama çoğu çevrecinin aklındaki yöntem bu değildi.

Ölümcül sıcaklar

Bu bir zamanlar "ucube" artık rutin hale gelen ısı kasılmaları, gezegensel termostatın ayarının bozulduğunu gösteriyor. Bu konuda yapabileceğimiz çok az şey olabilir – hasar çoktan verildi. Ama işleri daha da kötüleştirmeyi durdurabileceğinden kesinlikle eminiz. Bunu nasıl yaptığımızı herkes biliyor. Çin’in yaptığı gibi, rüzgâr ve güneş enerjisi kurmakta oldukça iyiyiz. Bunun için Biden’ın yaptığı gibi kendilerini iki büklüm etmeyen siyasetçilere gereksiniyoruz: -Rusya’ya karşı savaş, Eyvah! petrol yok- soğukkanlılığını korumak ve fosil yakıt tüketimini azaltmamızı sağlayacak yenilenebilir enerji kaynakları oluşturmak için bir program başlatmak yerine, ne olursa olsun daha fazla petrol bulmalı, çünkü şimdi bu, pompada hızla yükselen fiyatlarla devasa bir siyasi sorumluluk. Ve dünyaya meşaleyle yaklaşması türümüzün çoğu için erken bir mezar anlamına gelen Trump gibi politikacılara kesinlikle gereksinimimiz yok. 

 

Kaynak://braveneweurope.com