Berfo Ana belgeseli
105 yaşında yaşamını yitiren Cumartesi Annesi Berfo Ana'nın, 33 yıllık direnişini beyaz perdeye aktaranve yönetmenliğini Veysi Altay'ın yaptığı "Berxwedana 33 Salan Dayika Berfo/ 33 Yıllık Direniş- Berfo Ana" belgeseli, kayıp yakınlarının mücadelelerini ve 12 Eylül'ün insanlık dışı uygulamalarını gözler önüne seriyor.
Günlük yaşamından notlar aktarıldı
Çekimleri İstanbul ve Kars'ta yapılan belgesel, Berfo Ana'nın günlük yaşamından notlar aktarırken, öfke ile sevginin aynı yürekte nasıl harmanlandığını izleyiciye hissettiriyor. İki kişiyi dilinden hiç düşürmüyor Berfo Ana: Son nefesine kadar beklediği oğlu Cemil Kırbayır ve yüzlerce devrimciyi katleden karanlığın mimarı Kenan Evren. Kenan Evren'den sürekli "kan emici katil" diye bahsediyor Dayika Berfo.
Belgeselde Berfo Ana'nın 33 yıl boyunca evinin kapısını açık bıraktığını anlatıyor kızı Fatma Gülmez. Ne zaman biri kapıyı kapatsa, o gidip tekrar açıyormuş. Berfo Ana, ilk başlarda çevrede gördüğü kemikleri eve getiriyormuş, "Belki bu Cemil'imindir, kim bilir?" diyerek.
Belgeselde 12 Eylül darbesinin ardından gözaltında kaybedilen Cemil Kırbayır'ın mücadele yaşamından izler de var. Yoldaşları ve arkadaşları Kırbayır'ı anlatıyor.
‘Oğlumun mezarına yüz sürmeden ölmeyeceğim’
Ekranda sık sık ağıtlarını duyduğumuz Berfo Ana'nın acısını da, kararlılığını da gösteriyor o ağıtlar: "Oğlumun mezarına yüz sürmeden ölmeyeceğim. Bir mezarı olsun oğlumun, ben de ölünce yanına kıvrılıvereyim” diyor. Oğlunun kemiklerini bulmadan, Kenan Evren'in yargılandığını görmeden ölmeyeceğini söyleyen Berfo Ana, 22 Şubat'ta gözlerini hayata yumdu. Belgeselde, Dayika Berfo'nun cenazesini taşıyan otobüs Kürdistan dağlarının arasından, ovalardan geçiyor 'ev'e doğru ve Ciwan Haco'nun "Lê lê daye" adlı agıtı eşlik ediyor 33 yıllık direnişin simgeleşen kadını için.
‘İnanıyorum ki Berfo Ana oğluna kavuştu’
Berfo Ana'nın oğlu Mikail Kırbayır, kardeşinin gözaltında katledildiğini belirterek, "13 Eylül'de 33 yıl önce Cemil'le oturuyorduk. O zaman gelip aldılar" diyor. Yönetmen Veysi Altay'a teşekkür eden Kırbayır, "12 Eylül zihniyeti hala devam etmektedir. Bizim çabamız bu zihniyeti ortadan kaldırmaktır. Biz bu zihniyeti ortadan kaldırmadıkça bizlere rahat yok" ifadelerini kullandı.
JİNHA/İSTANBUL
