Bildik bileli yoksuluz
Kürdistan’da yıllardır önü alınamayan yoksulluk, kendisiyle birlikte göçü, mevsimlik işçiliği yarattı. Çalışmak için Kürdistan dışına çıkmak zorunda kalanlar mevsimlik işlerde, inşaatlarda çalışmak zorunda kalıyor. Kötü koşullarda çalışan işçilere sorduğumuz ilk soruda ise yoksulluk bir kadere dönüşüyor.
ESRA SOLİN DAL / MUĞLA
Türkiye’de giderek derinleşen ekonomik kriz ve işsizlik nedeniyle yaşadıkları kentlerde iş bulamayan binlerce insan, mevsimlik işçi olarak tarla ve bahçelerde ya da inşaatlarda, tekstil atölyelerinde çalışmak üzere batı kentlerine gitmekte. Emeklerinin karşılığını alamadıkları uzun, yorucu ve güvencesiz çalışma koşullarda yaşam mücadelesi veren bu binlerce insandan bazıları, inşaatlarda çalışmak için Muğla’nın Bodrum ilçesine gelenler. Çoğunluğu Kürdistan’dan gelen inşaat işçileri, Yalıkavak Sanayi Bölgesi’nde bulunan ve mutfak, lavabo dahil herşeyin iç içe olduğu 10-15 kişilik koğuşlarda oldukça zor şartlarda kalıyorlar.
Başka bir çaremiz yok
Yaşadığı Van’dan çalışmak için buralara gelen işçilerden biri olan Aydın Çelik’e (30) göre, yıllardır çalışmak için batı metropollerine geldiğini ve işçi koğuşlarında kaldığını dile getiriyor ve ekliyor: “Bizi buraya getiren koşullar maalesef ki maddi koşullar. Küçüklüğümden beri batı illerine gelerek inşaat sektöründe çalışıyorum. Kendi memleketimde kalmak ve orada ailemin yanında bir işte çalışmayı ben de istedim. Ama gözümüzü açtığımızdan beri yoksulluk içindeyiz. Başka bir çaremiz olamadığı için burada kalıyoruz.”
Hijyenik koşullarda yaşamıyoruz
10-15 kişi birlikte yattıkları, insani koşulların uzağındaki bu koğuşlarda kalmak için kira ödediklerini söyleyen Çelik, “Kışın daha da şartlar ağırlaşıyor böyle yaşamayı kimse tercih etmez. Temizlik koşulları yok. Neredeyse her koğuşta bir banyo ve lavabo bulunuyor ve herkes onu kullanmak zorunda kalıyor. Yemek yapma ve çamaşır yıkama yeri aynı. Çok hijyenik şartlarda yaşadığımız söylenemez” diye belirtti.
Çocuklarımı yılda 1-2 defa görüyorum
Ağrı Diyadin’den gelen Mehmet Yıldız da, 16 yıldır inşat işçisi. Yıldız, özellikle Kürdistan’daki işsizlik ve neden olduğu yoksulluğun sadece bugünün sorunu olmadığını, artık yapısal bir soruna dönüştüğü düşüncesinde. Yıldız devamında şunları dile getiriyor: “Evliyim ve iki çocuğu var. Bazen 6 ay bazen de 1 yıl gibi zaman aralığında ailelerimizi görmeye gidiyoruz. Kim bunu gönüllü ister ki? Üstelik koşullarımız ortada. Bazen sular iki gün gelmiyor. Biz o zamanlarda tankerle taşıyoruz. Kaldığımız koğuş fiyatlar aylık 500 ile 700 lira arasında değişiyor. Yani koşullarına göre, koğuş fiyatları da değişiyor. Kirayı kendi aramızda ödüyoruz. Burada çalışan birçok kişinin sigortası yok. Bazı işverenler sigorta yaparken, bazıları da yapmıyor. Yani koşulların kötü olduğunu biliyoruz ama ekmeğimizin peşindeyiz, yapacak bir şey yok.”
Kader olmadığını biliyorum ama…
Onunla akraba olan Nimet Yıldız da, 23 yıldır inşaatlarda çalışarak geçimini sağladığını dile getiriyor. Buradaki işçilerin çoğunun birbirleri ile akraba olduğunu belirten Yıldız, inşaatlarda sıvacı olarak çalıştığını, her yıl sezon kapanıncaya kadar burada gelip, çalıştıktan sonra terkar memleketine döndüğünü kaydetti. Çalışmak için buralara gelmesi gibi, çalışma koşulları için “Bunun bir kader olamadığını biliyorum ama” diyen Yıldız, cümlenin devamını ise “bizim orada herşey farklı işliyor” diyerek getiriyor.
Mecbur olmasak kim kalır ki?
Henüz 24 yaşında olan Erdal Çayla ise, 12 yaşından beri inşatlarda çalıştığını dile getiriyor. Yaptığı iş karşılığında günlük 100-120 TL yevmiye aldığını söyleyen Çayla, “8 kardeşiz, çalışmak zorundayım. Fakat bizim oralarda iş olmadığı için mecbur buralara geliyoruz. Çoğumuz iki seneye yakındır ailesini bile görmeye gitmiyor. Bayram geldi geçti gidemedik. Ailemiz orada biz burada, hayat koşulları işte” ifadelerini kullandı. Çalışma koşulları kadar yaptıkları işin karşılığını alamaktan şikayet eden Çayla, bu durum için “İşverenlerin umurunda değil zaten. Umurlarında olsa bu halde olmazdık. Mecbur olmasak kim kalır ki burada hep mecburiyetten” diye belirtti.
MUĞLA
