BM: Türkiye savaş suçu işliyor

• BM, Türk devletinin Kuzey-Doğu Suriye'ye saldırılarının ve işgal altındaki bölgelerde yaşanan hak ihlallerinin savaş suçu kapsamında olduğunu açıkladı.

 

Birleşmiş Milletler (BM) Bağımsız Uluslararası Suriye Soruşturma Komisyonu, 1 Ocak-30 Haziran 2022 dönemini kapsayan ve sahada yürütülen soruşturmalara dayanarak hazırlanan Suriye raporunu açıkladı. Rapor, Soruşturma Komisyonu Başkanı Paulo Pinheiro ve Komisyon üyeleri Hanny Magally ve Lznn Welchman’ın katılımıyla düzenlenen bir basın toplantısıyla paylaşıldı. 

50 sayfalık raporda, sivillere ve sivil yerleşimlere dönük saldırılar, ifade özgürlüğünü kısıtlanması, özel mülkiyete zorla el koyma gibi hak ihlallerinin devam ettiğine vurgu yapıldı. Raporda, bu ihlallerin birçoğunun savaş suçu kapsamında değerlendirebileceğinin altı çizildi. Türk işgali altında bulunan Efrîn, Girê Spî ve Serêkaniyê bölgelerinde yaşananlara da ayrıntılı bir şekilde yer verildi. Türk ordusunun bünyesindeki Suriye Milli Ordusu (SMO) ve ona bağlı güçlerin Efrîn’de savaş suçu kapsamında ele alınacak uygulamalarının 2021’den itibaren artarak devam ettiğine dikkat çekilen raporda, “Kürt güçleri ve Özerk Yönetim'le bağlantılı olduğu iddia edilen siviller, keyfi bir şekilde gözaltına alınıyor, işkenceye maruz bırakılıyor ve bazıları göz altında kaybediliyor. Tutuklananların bazılarının ise akıbeti ise bilinmiyor. Yine gözaltına alınan veya tutuklanan kadınlar cinsel saldırılara maruz kalıyor” ifadeleri kullanıldı. Efrîn’de tarım arazileri de dahil olmak üzere özel mülkiyete el koyma ve birçok insanı bölgeyi terk etmeye zorlamaya devam ettiğine de vurgu yapılarak, bunların da savaş suçu kapsamına girdiği belirtildi.

Türk ordusu gasp ediyor

Türk ordusu ve çetelerinin, askeri amaçları için sivil mülkleri kullanmaya devam ettiği kaydedilen raporda, Serêkaniyê'nin Davudiye köyü örnek verildi. Raporda, "Kürt sakinlerinin evlerine dönüşü, 2020’den beridir engellenmeye devam ediliyor ve birçoğunun evleri yıkıldı. Yakın tarihli uydu görüntüleri, köyde Türk ordusuna ait üslerin ve tesislerin varlığını korumaya devam ettiğini doğruladı. Türk ordusunun özel mülkiyete el koyması ve köylülerin tazminat hakkının yok sayılması, uluslararası insancıl hukukun ihlali anlamına gelebilir” denildi. 

SİHA saldırıları da suç

Türk devletinin SİHA saldırılarına da yer verilen raporda, bu saldırılarda sivillerin de hedef alındığı belirtildi. Raporda, 8 Ocak 2022'de Kobanê merkezine yapılan saldırı hatırlatıldı. Raporda, şunlar ifade edildi: “Türkiye’den ateşlenmiş 120 mm’lik havanlarla yapılan saldırıda, bir sivil hayatını kaybetti ve aralarında kadın ve çocukların da bulunduğu 12 kişi yaralandı. Kentsel alanları ve köyleri vurmak için güdümsüz patlayıcı silahların kullanılmasının, sivillerin ölümüne ve yaralanmasına neden olan ayrım gözetmeyen bir saldırı başlatmanın savaş suçu olduğuna inanmak için makul nedenler vardır.” denildi. Yine Türk devletinin son dönemde bölgede artan insansız hava araçları ile düzenlediği saldırılara da dikkat çekilen raporda, bu saldırılarda sivillerin de hedef alındığı belirtildi.

Rapor, 22 Eylül’de BM Cenevre Ofisi’nde 51. İnsan Hakları Oturumlarına sunulacak.   SERKAN DEMİREL/ANF/CENEVRE