Botan Çayı tehdit altında

• Van’da yıllardır göle akan atık sular ve kuraklık nedeniyle sahil kıyısı bataklığa dönüştü. Van ÇEV-DER Başkan Yardımcısı Arzu Dinçer, “Entegre Katı Atık Bertaraf Tesisi projesiyle kent merkezi, ilçe ve mahallerdeki çöplerin toplanıp dönüştürülmesi amaçlansa da kayyumdan sonra bu çöpler, Van Gölü ve Botan Çayı’nın kenarına dökülüyor. Çöpler sadece o bölgeye değil, tüm doğaya zarar veriyor” dedi.

HAVAR DERYA/VAN

Van’da yıllardır göle akan atık sular ve kuraklık nedeniyle sahil kıyısı bataklığa dönüştü. Van ÇEV-DER Başkan Yardımcısı Arzu Dinçer, “Entegre Katı Atık Bertaraf Tesisi projesiyle kent merkezi, ilçe ve mahallerdeki çöplerin toplanıp dönüştürülmesi amaçlansa da kayyumdan sonra bu çöpler, Van Gölü ve Botan Çayı’nın kenarına dökülüyor. Çöpler sadece o bölgeye değil, tüm doğaya zarar veriyor” dedi.

Neredeyse her gün tanıklığını yaptığımız küresel ısınma, iklim değişikliği ve çevre kirliliği dünyaya ve tüm canlılara zarar vermeye devam ediyor. Gerek uluslararası gerek ülke bazında yapılması gerekenler yapılmıyor. Özellikle önlenebilmesi en kolay olan çevre kirliliği dur durak bilmiyor. Van’ın Çatak ilçesi de bunlardan sadece biri. Çatak ilçesinde toplanan çöpler Botan Çayı başta olmak üzere birçok yere dökülerek çevre kirliliğini büyük bir kriz haline getirmekte. Bölgede incelemelerde bulunan Van Çevre Tarihi Eserleri Koruma Araştırma Ve Geliştirme Derneği (ÇEV-DER) Başkan Yardımcısı Arzu Dinçer ile konuştuk.

 

 

Belediye çöpleri döküyor

Van’da toplanan çöpler yaklaşık iki yıldır, Entegre Katı Atık Bertaraf Tesisi’ne taşınmak yerine Van Gölü ve Botan Çayı’nın kenarına döküldüğünü söyleyen Arzu Dinçer, “Avrupa Birliği (AB) desteğiyle Van’da kurulan Entegre Katı Atık Bertaraf Tesisi 2021 yılında tamamlanarak kent sınırları içerisindeki çöplerin dönüştürülmesi amaçlansa da Belediye çöpleri tesise taşımak yerine maliyeti düşürme gerekçesiyle en yakın alanlara döküyor” dedi. Çatak’taki çöplerin Rezemir bölgesinde dere kenarına döküldüğünü, köylerden gelen kül ve hafriyat gibi geri dönüşümü olmayanların da Çatak’ta dere kenarına döküldüğünü söyleyen Dinçer, merkezde toplanan çöplerin ise iki günde bir Gevaş’a getirildiğini söyledi.

2021’de 40 ton çöp

“Entegre Katı Atık Bertaraf Tesisi projesiyle kent merkezi, ilçe ve mahallerdeki çöplerin toplanıp dönüştürülmesi amaçlansa da kayyumdan sonra bu çöpler, Erciş ilçesinde Van gölünün tam kenarına dökülüyor ve çöpler gölün kirlenmesine neden oluyor” diyen Dinçer şöyle devam etti: “Botan Çayı’nın kenarına dökülen çöpler sadece o bölgeye değil, tüm doğaya zarar veriyor. Suyun kirlenmesiyle doğal yaşamın kendisi kirleniyor. Bu kabul edilir bir durum değildir. 2021’de 40 ton çöp toplandı Çatak Belediyesi yetkilileri ise çöplerin Botan Çayı’na dökülmediğini iddia etti. Halbuki çöpler yaklaşık iki yıldır düzenli bir şekilde Botan Çayı ve Van Gölü kenarına dökülüyor.

 

 

Sadece yüzde 25’i arıtılıyor

Van Gölündeki kirlilikten dolayı günde 100 bin metreküp atık suyun sadece yüzde 25’inin arıtılarak göle döküldüğünü belirten Dinçer, “Yıllardır göle akan atık sular ve kuraklık nedeniyle sahil kıyısında bataklık görünümü oluştu. Kuraklık ve küresel ısınmadan dolayı suların çekilmesiyle tonlarca evsel atık ortaya çıktı. Kirli su ve evsel atıkların yarattığı tahribat, zaman zaman moloz dolgularıyla kapatılıyor. Göl çevresine atılan çöpler ve kurulan ahırlar da kirliliğe neden olmaktadır” dedi.

Atıklar doğaya atılıyor

Dinçer, “Özellikle uzak ilçelerde; Örneğin Başkale, Bahçesaray ilçeleri gibi uzak mesafede olanlar da çöp merkezine gelmemekte. Evsel atıkların toplanması başlı başına bir sorun, toplanan atıklar ya eski yöntemlerle doğaya dökülmekte ya da atıklar toplama merkezlerine gelmekte. Örneğin Çatak merkezden 2 günde bir araba gelmekte, özellikle dış mahalleler de toplanan atıklar Çatak’a 7 km uzaklıkta dere kenarına dökülmekte. Erciş’e gelmesi gereken çöplerin yüzde 30’u gelmekte. Merkez ve ilçelerdeki dış mahallerin tüm atıkları doğaya atılmakta. Erciş’te günlük 190 ton atık sadece yüzde 40 oranında dönüşüme getirilmektedir” şeklinde konuştu.

Van ÇEV-DER olarak basın yoluyla kamuoyunu ve halkı bilgilendirmeye çalıştıklarını söyleyen Dinçer, “Gelecek nesillere temiz bir çevre bırakma yükümlülüğümüz var. Yetkililerin de riayet etmesi gerekiyor. Yaşanabilir bir dünya için demokratik-ekolojik bir anlayış gerekiyor, bunun için de herkesi görevini yapmaya çağırıyorum” dedi.