Cunta geriliyor, yeni zorluklar başlıyor

Dünya Haberleri —

Karen halkı

Karen halkı

  • Askeri diktatörlükten kurtulan Karen halkı artık ana dillerinde eğitim görüp kendi tarihlerini okullarında öğrenebiliyor. Ancak yeni zorluk iş ve aş. 

Myanmar’da askeri cunta iktidarı bırakmamak için kan dökmeye devam ediyor ancak birçok eyalet neredeyse özgürleşti. Karen Eyaleti, 2021 yılında Myanmar ordusunun darbe yapmasından sonra, demokrasi için yüz binlerce kişinin sokaklarında eylem yaptığı bir bölge. Ordunun silahlarına karşı, o zaman ellerinde yalnızca pankartlar ve sloganlar olan Karenliler, özgürleştirilen topraklarında geleceklerini şekillendiriyor.

Ordu, demokrasi yanlısı protestolarda yüzlerce kişiyi katlettikten sonra, gençler Tayland, Hindistan ve Çin sınırındaki etnik silahlı grupların kontrol ettiği bölgelere kaçtı. 1940’lardan beri özerklik mücadelesi veren Myanmar’ın en eski etnik silahlı grubu Karen Ulusal Birliği (KNU), kendilerine gelen diktatörlük karşıtlarına eğitim verdi. KNU topraklarına gelen her yeni kişi, silah eğitimi, zorlu arazi koşullarında uzun mesafeler yürüyüş ve temel öz savunma dâhil bir hayatta kalma kursundan geçti.

Anadil ve Karen tarihi dersleri

Eğitim geçmişi ve Karen dilini konuşabilen Thaw Hti ve eşi, KNU tarafından akredite edilmiş bir okul açarak çatışma nedeniyle yerinden edilmiş 100’den fazla çocuğa eğitim veriyor. Thaw Hti, temel hayatta kalma kursunu zar zor tamamladıktan sonra öğretmenliğe yöneliyor. Hti: “Buraya devrime katılmak için geldim. Mental olarak bunu yapmak istiyorum ama fiziksel olarak yapamıyorum,” diyor.

Askeri cuntanın kontrolü altındaki okulların aksine, Thaw Hti, kendi okulunun çocuklara Karen dilinde eğitim verdiğini ve Myanmar tarihini Karen merkezli bir bakış açısıyla öğrettiğini belirtiyor. Bu bakış açısı, resmi anlatılarda genellikle yer verilmeyen, Karen halkının maruz kaldığı onlarca yıllık baskıyı içeriyor. Okul, Myanmar’ın doğusundaki ormanlarda gizlenmiş durumda çünkü ordu, Karen’in paralel kamu hizmetlerini – okullar ve hastaneler dâhil – hava saldırılarıyla hedef alıyor. Bu bombalamalar, Karen özerkliğine meşruiyet kazandıran ortaya çıkan idari yapıları yok etmeyi amaçlıyor.

Özgür kentler cıvıl cıvıl

Özellikle geçen yıl içinde, ordu sınır bölgelerinde büyük toprak parçalarını kaybetti. Batıda neredeyse tüm Arakan Eyaleti, doğuda kuzey Şan Eyaleti’nin büyük bölümleri, kuzeyde Kaçin Eyaleti’nin geniş kesimleri ve daha fazlası Karen Eyaleti’nde direnişin eline geçti.

Mart ayında ordudan alınan Karen Eyaleti’ndeki Kyaikdon, direniş güçlerinin kazandığı diğer büyük kasabalarda yaşanan yıkıcı hava saldırılarından kurtulmayı başardı. Şimdilerde Kyaikdon restoranlar, Burma körisi yiyen siviller ve Karen askerleriyle dolu. Dükkanlar açık ve ev eşyaları ile geleneksel Karen kumaşları satıyor. Kasabanın KNU tarafından atanan yöneticisi yoğun, “Halk, işlerin tamamlanmasını, elektrik ve suyu, plastik atıkların ve nüfusu gittikçe artan bu yerin atık sorununun çözülmesini istiyor,” diyor. 

Aileler için iş lazım

Kawkareik kasabasının sekreteri yıllarca süren savaşın tükettiği alt yapıdan bahsediyor. İnsan kaynakları eksikliğinin yerel ekonomiyi nasıl sekteye uğrattığını ve KNU’nun kamu hizmetleri sağlama kapasitesini nasıl zayıflattığını anlatıyor. “Burada fabrika yok, sanayi yok, ailenizi desteklemek için çalışamazsınız,” diyor ve çatışmalar ve zorluklar nedeniyle gençlerin yakındaki Tayland’a taşındığını ekliyor. HEPA-AN

paylaş

   

Yeni Özgür Politika

© Copyright 2025 Yeni Özgür Politika | Tüm Hakları Saklıdır.