Devlet Feraşîn'e çöktü

• Askeri abluka altındaki Feraşîn Yaylası’nın dört bir yanına kurulan kalekollar, koçerlerin hareket alanını sınırlıyor. 

 

ZEYNEP DURGUT/MA/ŞIRNAK

Devletin, “güvenlik” adı altında sürdürdüğü politika nedeniyle Kurdistan’ın birçok bölgesi hala yasak. Uygulamaya her dönem yenileri eklenirken, yasakların geniş alanlara yayıldığı kentlerden biri de Şirnex. Şirnex'in Elkê (Beytüşşebap) ilçesinde halk adeta asker ablukasında yaşıyor. 

Bir doğa harikası olan 2 bin 625 rakımlı Feraşîn Yaylası da bu ablukadan nasibini almış durumda. 1990'lı yıllarda boşaltılan Feraşîn Yaylası’nda 45 köyün yakıldığı belirtiliyor. Bu köylerden bazıları şunlardı: Bêzal, Govîk, Govaosman, Çemêpîrê, Govadirbas, Emerok, Îsrovan, Kaçêt, Korex,Çelecanik, Gamirî, Melîxa, Simqatêjêr, Simqatêjor, Tangaxana, Kaniyaşikêr, Hirçkîn, Kendala, Wargundik, Kanîreş, Nahalaxwûrê, Hûndirûnis, Xerabeelyas, Çelêreş, Kaniyakizil, Kanîmasî, Henik, Porkan, Mergû, Girêkala, Baseka, Dêrik, Talane, Berkêbanehya, Feraşîn, Berê Kişlê, Pîrdoda, Xirabêmêrgê, Hacelya, Girkêxîrbeta ve Berojêfaleyî. 

2015’ten sonra kuleler 

Elkê merkezde 2015’te yaşanan çatışmaların ardından Feraşîn'de her tepeye kule ve kalekollar inşa edildi. Askeri üs haline getirilen Feraşîn bölgesine giriş çıkışlarda da köylülere zorluk çıkarıldı. 2015’ten sonra iktidar medyası tarafından “Huzura kavuşan Faraşin Yaylası”, “Huzur Yaylası” başlıklı haberlerin aksine Feraşîn'de askeri abluka dışında bir şey görmek mümkün değil. Koçerlerin uğrak yeri olan Feraşîn’nin askeri ablukaya alınmasının ardından köylüler bölgeye yaklaştırılmıyor. “Askeri bölge” olarak sınırları çizilen alana yakın yerlerde hayvanlarını otlatan koçerler, taciz ateşiyle uyarılıyor. 

İki aile, 30-40 koyun

Bölge sakinlerinden Hamit Abi, askeri ablukalar nedeniyle hayvancılığın bölgede azaldığını ifade etti. Yıllar önce Feraşîn’de huzur olduğunu belirten Abi, “Şimdi yaylanın her tepesine kule yapılmış. Eskiden her evin 500 koyunu vardı. Bêrîvanlar atlara binip koyun sağmaya giderdi. Şimdi iki aileyiz ve sadece 30-40 tane koyunumuz var. Eski huzur kalmadı” dedi. 

Festival de yasaklandı

Bölgede her yıl düzenlenen koyun kırpma festivallerine de müdahale edildiğini hatırlatan Abi, şöyle devam etti: “Ülkenin dört bir yanından insanlar buraya gelirdi. Kürt kültürüne uygun şekilde olurdu festivaller ve çok güzel geçerdi. Ama şimdi koyun kırpma festivalini yatılı okulda yapıyorlar. Dışarıdan birilerini getirip reklam yapıyorlar.” 

Bir taraftan petrol araması

Abi, askeriyenin bilgisi dışında hareket edemediklerini belirterek, “Hayvanlarımız serbest bir şekilde otlanamıyor. Hayvanlar çobanlardan biraz uzaklaşıp onların belirlediği alana girdimi askeriye hemen ateş ediyor. Feraşîn'in doğasını mahvettiler. Bir taraftan petrol arıyorlar, bir taraftan da karakollar yapıyorlar” şeklinde konuştu.  

“Feraşîn eski Feraşîn olsaydı da yollarımız olmasaydı” diyen Abi, yaylanın köylülere, koçerlere kapatıldığını, ancak belli bir kesime serbest olduğunu söyledi. Abi, “Zengin bir kesim gelip piknik yapıyor, daha sonra gidip fotoğraflarını paylaşıyorlar. Sanki Feraşîn çok huzurluymuş, iyiymiş gibi. ‘Feraşîn’e huzur götürdük’ diyorlar, hani nerede huzur? Boş propaganda yapmasınlar" dedi. 

Dört yanımız yasaklı

Bölgede askeriye nedeniyle eski huzurun kalmadığını dile getiren Gülizar Abi ise şunları dile getirdi: “Dört yanımız yasaklı ve hayvanlarımızı otlatamıyoruz. Eskiden biz kadınlar koyun sağmaya gittiğimizde düğüne gider gibi zılgıt atar, klam söyler öyle giderdik, mutluyduk. Şu anda kaldığımız yer insanlarla dolup taşardı. Sadece iki kadın kalmış burada. Her tepede asker var. Eskiden yolumuz yoktu, elektriğimiz yoktu, Elkê'den buraya yürüyerek ya da atlarla gelirdik ama sevincimiz vardı ve o zamanlar çok daha mutluyduk. Daha önce aşağıda bir yerde kalıyorduk ama askeriye ‘burada petrol var’ deyip bizi uzaklaştırdı. İki yıldır buradayız, belki buradan da çıkarırlar.” 

Besna Çavlak ise karşıda duran tepeyi işaret ederek, “Şimdi şu gördüğünüz tepeye kadar gidemiyoruz. Buralara elektrik geldi de ne oldu, etrafımız abluka altında. Eskiden her bölgeyi gezerdik, ama şimdi sınırlı ve hayvanları dahi otlatamıyoruz" diye konuştu.