Devrimin söz ve nefesi : Rojava marşı

Rojava Devrimi direnişini ve kalıcılığını gerçekleştirirken kuracağı yeni dünyanın da ipuçlarını veriyor. Devrimi Kürtler için olduğu kadar, dünya halkları içinde bir nefes, bir gelecek ütopyası, bir umut olarak tarihsel varoluşunu kalıcılaştırıyor.  Rojava Devrimi her geçen gün dilden dile yayılırken, bunun üzerine yazılan şiirler, stranlar, klipler verilen mücadele ve direniş üzerine kurgulanır oldu.  ‘Rojava Marşı’ olarak bilinen marşın söz ve müziğini yapan 22 yaşındaki Kendal Maniş, “Kürt Özgürlük Mücadelesi 35 yıldır mücadele veriyor. Rojava Devrimi, bu mücadelenin önemli bir boyutudur” diyor. Maniş ile yaşamı, çalışmaları ve yazdığı marş üzerine görüştük.

Öncelikle kendinizden biraz bahseder misiniz? Kendal Maniş kimdir?
Aslen Pazarcıklıyım ama Paris’te doğdum. Burada üniversitede siyasal bilgiler bölümünde master yapıyorum. 3 kardeşiz. Daha önce amatör gazetecilik yapıyordum. Haber ve siyasete ilgimden dolayı 14 yaşımdan beri haberleri çok izlerdim. Önce Türk haberlerini daha sonrada Kürt haberlerini kaçırmaksızın iki yıl boyunca her gün izliyordum. Burada iki ayrı haberin içerisinde doğruları bulmaya çalışıyordum. Neticede Türk medyasının Kürtlerle ilgili verdiği yalan haber benim çok zoruma gidiyordu. Bu yalan haberlerin aynısı yine Fransız medyasında tekrarlanması ve gösterilmesi benim daha da çok zoruma gidiyordu. Tüm bunlara karşı alternatif bir medya olmak veya kurmak gerekiyordu. Bu fikri 17’li yaşlarımda düşündüm. Daha sonra abimin desteğiyle somutlaştırdık.  Abim ile birlikte ajans kurduk. Fransızca haberler yapıyorduk ama genel de Kürtler ile ilgili haberler oluyordu.İnternet sitesi yaptık onun üzerinde ve sosyal medya üzerinde Kürtlere ait olan bu haberleri okuyucularına ulaştırıyorduk. Daha sonra geniş bir kitleye ulaşmak için müziği seçtim.

Biraz abinizi anlatabilir misiniz?
Abimin asıl adı Özcan. Ben ona ‘Keko’ diyordum. Bundan dolayı da o ülkedeki adını Keko Tekoşer koymuş. Kendisinin mücadeleyle tanışması aslında biraz benden kaynaklı oldu. Kendisi o dönemler pek yakın değildi. Ben de her zaman derneğe gidip geliyordum gençlik çalışmasına katılıyordum. Bir dönem onunda ilgisini çekti ve o da ilgilenmeye başladı.  Zamanla o benden daha aktif oldu ben geriledim. Çünkü onun zamanı vardı ilgileniyordu, öğrenci değildi benim gibi… 
Çok emek verdi ve buradaki mücadele artık onu açmadı ülkedeki mücadeleye katıldı. İki yıl önce şehit düştü.
Onun sinemaya, benim de müziğe ilgim vardı. Müziğe devam dedim. O, film çekmek istiyordu. Benim ilk klibimin ‘Bîjî Kurde Kürdistan’ın bir çok çekimini Kürdistan Newroz’una gittiğinde o yapmıştı. Partiye katıldığında müziğimi beğenmişti arkadaşlara dinletiyordu.

Çok genç yaşta gazetecilik ardından müzik. Nasıl başladı bu müzik hayatı?
11- 12 yaşlarında bağlamaya merakım oldu. Üç yıl bağlama kursuna gittim. Daha sonra kursa gitmeyi bıraktım. Gerek duymuyordum artık kendi kendime çalışarak geliştirdim.
16 yaşımda ilk bestemi yaptım. Aralık ayıydı, yaş günüme yakın bir zamandı, bir sabah kalktım canım yazmak istiyordu ‘Bîjî Kurde Kurdistan’ şarkısını yazdım. 18 yaşında Hannover’de Mihrican yarışmasına katıldım kardeşimle, bu iki şarkıyı orada ilk olarak canlı okumuştum. Yarışmada kazanmayı çok istiyordum ama olmadı. Bu bende üzüntü ve büyük bir hırs yarattı. Ondan sonra bu müzikleri profesyonel bir şekilde Hamburg’da bir stüdyoda kayıt ettirdim. Klip çektirdim beklediğim ilgi yine gelmedi bu şarkılardan, fazla bir kitlem yoktu, kimse tanımıyordu. TV’de yayınlanmadı örneğin. Ben yine de üretken olduğumu düşünüyorum. Diğer yöntemlere göre müzik ile insanlara ulaşmak daha kolay. Bende kendimi müzikle ifade edeceğimi düşünüyorum ve bu düşüncemi bu şekilde insanlara ulaştırmak istedim.

Rojava Marşı’na gelirsek. Tam gündeme uygun bir parça yaptınız. Bu parçaya yazarken nelerden etkilendiniz?
Bu albüm projesinde olmayan bir projeydi. Kobanê saldırıları olurken gündeme uygun bir çalışma yapmak istedim. Askeri marşı beğeniyorum ama, bu Kürtçe olmadığı için Kürtçe olan bir marşın gerek olduğunu düşündüm. Kafamdaki olanı üretmeye başladım ve çok çabuk bir zamanda yani bir ay içerisinde yaptım ve projeyi bitirip kayıtlara başladım. Diğer çalışmalar gibi fazla bir emek vermedim. Kobanê saldırılarından 2- 3 hafta önce yani Temmuz’da yazmıştım. Şarkı bitinceye kadar saldırılar oldu. 35 yılı aşkın bir mücadele veriliyor ve bu mücadelenin meyvesini de Rojava Devrimi’yle görüyoruz. Bu mücadelenin boş olmadığını, somut bir gerçeklik olduğunu net bir şekilde görüyoruz. Bu devrim elbetteki bizi çok heyecanlandırdı. Ben de marşı yazarken bir birey olarak, gerek fiziki gerekse maddi olarak fazla bir destek olma imkanım yoktu. Ben de bu mücadelede sanatımla olmak istedim. Benim amacım, bu marşla gerek dağda, gerekse de şehirde olanlara bir moral ve güç vermekti. Bunu başardığımı düşünüyorum. Bu kadar ilgi olabileceğini hiç düşünmedim. Aslında süreç bu marşa ilgiyi arttırdı ve meşrulaştırdı.
Tam çıkarttığım zaman Kobanê’ye saldırılar oldu. Gündeme uygun düştü ve halk sahiplendi. Türkiye’de, Kürdistan’da,  Avrupa’da her yerde marş çalınıyor ve hatta cenazelerde dahi çalınıyor. Bu marşı yazdığım için çok mutluyum. Amacına ulaştı, diye düşünüyorum. Bu yaz Kürdistan’a Pirsus’a gittim  orada benim marşım çalıyordu şaşırdım ve çok mutlu oldum.

Albüm çalışmlarınız yok. Peki çalışmalarınızı halka nasıl ulaştırıyorsunuz?
Çalışmalarımı internet üzerinden dinleyicilere ulaştırmaya çalışıyorum. Şu ana kadar hiç bir şarkım TV’de yayınlanmadı. Sadece son zamanlarda ‘Rojava Marşı’ yayınlandı. Bu yayınlanınca, dinleyicilerim önce daha çok Avrupa’daydı ama şimdi Kürdistan’da da dinleniliyor. Rojava Marşı‘ndan sonra ilk olarak Stuttgart’a geldim ve ileriki haftalarda etkinliklere davetliyim. Bu marşımla her yerde Kürtlere ulaşmayı hedefliyorum. DAİŞ çeteleri kelle keserek insanlara korku salıyor. İşte bu marş korkuyu bitiriyor, cesaretlendiriyor. Kısa bir zaman sonra ilk albüm çalışmam olacak. Aslında herşey hazır sadece benim öğrenci olmam ve hafta sonları çalışmamdan dolayı zaman sorunum var. Bu nedenle biraz gecikme yaşandı. Çıkartacağım albümdeki  12 besteden 9’unun söz ve müziği bana ait. Bunun içerisinde Maraş şivesindeki Kürtçe ile 4 şarkım var.

Marşın sözleri

Keç û xortên şoreşvan/Diparêzin Nîştiman
/Natirsin ji kûçikên hovan
/Em derxînin ji axa bavan/kalan/Bijî bijî Rojava!
/Ji boyî te canên me feda! /
Erişên dijmin bûn vala!
/Kurdno mala we ava! /Keç û xortên qehreman/Şer dikin bo Kurdistan/Ji bo ku zarok bikin jiyan/Hazirin bibin pakrewan!
/Qamişlo Afrîn Kobanê!/Amûde Dêrik Hesekê!/Tirbespî Serê Kaniyê!/Bijî Rojavayê Kurdistanê!

ÖZCAN BOZOÐLU/STUTTGART