Doğa kırımına karşı ‘babassu kırıcıları’

• Brezilyalı babassu palmiyesi kırıcısı kadınlar bir araya gelerek hem kendilerini hem doğayı koruyorlar.

Brezilya’nın Maranhão, Piauí, Tocantins ve Pará eyaletlerinde, babassu palmiyesinin meyvesini toplayıp kırarak geçimini sağlayan kadınlar, on yıllardır hem doğayı hem de haklarını koruyor. “Babassu Hindistan Cevizi Kırıcıları Hareketi” (Movimento das Quebradeiras de Coco Babaçu - MIQCB) olarak bilinen bu taban hareketi, büyük toprak sahiplerine, ormansızlaşmaya ve toplumsal cinsiyet eşitsizliğine karşı mücadele ediyor. 

350 bin kırıcıyı temsil ediyor

Atalardan kalma uygulamayı yaşatmanın getirdiği zorluklar, Klésia ve bölgedeki 120 diğer kırıcıyı bir araya getirmeye ve 2004’de Aşağı Parnaíba'dan Babassu Hindistan Cevizi Kırıcı Kadınlar Derneği'ni kurmaya yöneltti .Yaklaşık 350.000 (çoğunlukla Afro kökenli) kadın babassu hindistan cevizi kırıcıyı temsil ediyor. 

Tehdit sonrası örgütlenme

Babassu palmiyesi, Brezilya’nın kırsal toplulukları için yüzyıllardır temel bir geçim kaynağı. Kadınlar, bu ağacın meyvesinden yağ, sabun, un ve el sanatları üreterek ailelerini geçindiriyor. Ancak 20. yüzyılın ortalarından itibaren, büyük tarım şirketleri ve toprak sahipleri, babassu palmiyelerinin bulunduğu arazileri ele geçirmeye başladı. Bu durum, kadınların geleneksel geçim kaynaklarını tehdit etti ve onları örgütlenmeye itti. 1970’lerde başlayan yerel buluşmalar, bugün binlerce kadın, bu hareket çatısı altında bir araya gelerek hem kendi haklarını hem de doğayı savunuyor.

Doğa için yasalar

Hareketin en büyük başarılarından biri, “Leis do Babaçu Livre” (Serbest Babassu Yasaları) olarak bilinen yerel yasaların kabulü oldu. Maranhão ve Tocantins gibi eyaletlerde bu yasalar, kadınların babassu palmiyelerinin bulunduğu alanlara serbestçe erişmesini garanti altına alıyor ve ağaçların kesilmesini yasaklıyor. Ayrıca kadınlar, ürünlerini daha iyi pazarlamak için kooperatifler kurdu. 

Sadece ekonomik haklar değil

Babassu Kırıcıları, sadece ekonomik haklar için değil, aynı zamanda çevresel sürdürülebilirlik ve toplumsal cinsiyet eşitliği için de mücadele ediyor. İklim değişikliği ve ormansızlaşma, babassu palmiyelerini ve kadınların geçim kaynaklarını tehdit ederken, hareket bu sorunlara karşı ağaç dikme projeleri ve sürdürülebilir üretim teknikleriyle yanıt veriyor. Kadınlar, uluslararası platformlarda seslerini duyurarak iklim adaletsizliğine ve cinsiyet eşitsizliğine dikkat çekiyor. HABER MERKEZİ