Efrîn’de yarınları yok

• Efrîn’de kadınlar ne evde ne de sokakta güvendeler. 6 yıldır Türk devleti ve çetelerinin işgali altında olan kentte 96 kadın katledildi, 72 kadına tecavüz edildi ve binden fazla kadın kaçırıldı.

Türk devleti ve çetelerinin Efrîn’e başlattığı işgal saldırılarının üzerinden 6 yıl geçti. Tarih 20 Ocak 2018’i gösterdiğinde 79 savaş uçağı, yüzlerce tank ve obüs, binlerce asker ve 25 bin çete üyesi devrimin öncü kentine saldırdı.

Efrîn halkı ise NATO üyesi olan işgalci devletin elindeki tüm ileri savaş tekniklerine rağmen tam 58 gün boyunca direndi. “Çağın Direnişi” olarak hafızalarda kazınan direniş sürecinde işlenen savaş suçları gün gibi ortada. Ancak başta bölgede garantör güç olarak bulunan ABD ve Rusya olmak üzere hiçbir devlet tepki göstermedi, Türk devletini yargılamadı.

İşgalden önce 500 bin nüfuslu kentin yüze 96’sı Kürt’tü; Araplar, Türkmenler ve Alevilerle bir arada yaşıyorlardı. Şu anda ise dünyanın farklı yerlerinden getirilen çetelerin aileleri yerli halkın evlerine yerleştirildi, mal ve mülkleri talan edildi.

Yani artık bir zamanların zeytin ağaçlarıyla bilinen kadim kenti, her gün taciz, tecavüz, gasp, hırsızlık, insan kaçakçılığı, tarih, doğa katliamı ve etnik temizlik suçlarıyla gündeme geldi. Söz konusu suçlar Birleşmiş Milletler (BM) tarafından da kaydedildi.

Efrînli kadınlar için ise hayat işgalden önce ve sonra olarak ikiye ayrıldı. Sonrası yıllar geçse de izleri silinmeyecek derin yaralar, suçlar ve yas bıraktı.

Jinnews’in haberinde yer verdiği işgal öncesinde burası kadınların en özgür yaşadığı kentlerin başında geliyordu. Kadınlar Rojava Devrimi’nden önce de her alanda aktifti. Devrim başlayınca da eğitim, savunma, siyaset, ekonomi, kültür, basın vb. alanlarda katılım oranı çok yüksekti.

Komutan Rûken’le ordulaştılar

Devrimin ilk yılında kadın evlerini, meclislerini ve akademisini oluşturan kadınlar, ekonomi alanında da hem genel hem özgün birçok proje ortaya koydu. Efrînli kadınlar daha devrim resmi olarak başlamadan önce kurulan savunma gücü YXK, ardından kurulan Halk Savunma Birlikleri (YPG) ve ardından Rûksen Efrîn komutasında 13 Şubat 2013'te Efrîn Cindires'te kurulan YPJ’de de yerlerini aldı. Rojava'da ilk kadın taburu "Şehit Rûken Taburu" ismiyle Efrîn’de kuruldu. Çağın Direnişi’nde YPJ savaşçıları ve Efrînli kadınlar öncü rol oynadı.

Kaçırıldılar, katledildiler

Efrîn İnsan Hakları Örgütü, 20 Ocak 2018’den bu yana 96 kadının katledildiğini, bunların 8’inin cinsel saldırı nedeniyle intihara sürüklendiğini, 72 kadına tecavüz edildiğini ve binden fazla kadının kaçırıldığını belgeledi.  Ancak resmi veriler dışında gerçek rakamın çok daha fazla olduğu belirtiliyor.

Şehirdeki internet ve telefon hatlarının hepsi Türkiye şirketlerine bağlı hale getirildiği ve takip altında olduğu, ayrıca şehre bağımsız sivil kuruluşlar ve gazetecilerin girişine izin verilmediği için suçların sadece bir kısmı belgelenebildi.

Ne evler ne de sokaklar güvenli

Öte yandan selefi çete grupların üssü haline getirdiği kentte kadınlar, taciz, kaçırma, işkence ve cinsel saldırılar nedeniyle artık tek başına sokağa çıkamıyor. Ekim 2021’de hamile olduğu halde işkenceyle katledilen Nimet Şêxo bunun somut örneği olarak verilebilir.

İşkence zindanları

Kaçırılan kadın ve çocuklar ise çetelerin ‘Kara zindan’ olarak adlandırdığı işkence merkezlerinde tutuluyor. 2021 yılında elde edilen verilere göre bu yerlerden bazıları şöyle:

*Ronahî matbaasının bulunduğu bina kadınların tutulduğu bir zindana dönüştürüldü.

*Elqela zindanı: Efrîn’in Basute köyünde olan bu zindanda kadınların çoğunlukta olduğu yüzlerce insan tutuluyor. Kadın bedeni üzerine her türlü işkencenin yapıldığı bu zindan Hamza Tugayı'na bağlı.

*Elberad zindanı: Efrîn merkezinde yer alan bu zindan Cephet Elşamiyê'nin kontrolünde. Kadınlar çoğunlukta olmak üzere Efrîn ve köylerinden kaçırılan insanlar tutuluyor.

*Elkerama Zindanı: Efrîn’in en eski ve tarihi okullarından biri olan Elkerama okulu zindan olarak kullanılmaya başlandı. Kadınlar için özel işkence odaları kuruldu.

*Mahkeme Zindanı: Efrîn merkezinde bulunan tarihi mahkeme binası zindana dönüştürüldü. Cephet El Şamiye ve MİT tarafından yönetilen bu zindanda özellikle Efrîn merkezinden ve köylerinden kaçırılan kadınlar tutuluyor.

*İtîhada El Zindanı: Önceden okul olarak kullanılan bu bina daha sonra kadınların tutulduğu zindana çevrildi. Bu zindan şu an askeri nokta olarak kullanılırken burada tutulan kadınlar askeri eğitimlerden geçiriyorlar.

*Mahmudiye Zindanı: Efrîn’in ilçelerinden olan Mahmudiye’de bulunan zindan Hamzat tarafından kontrol ediliyor. Çok sayıda tutuklunun bulunduğu Mahmudiye zindanının iki bölümünde kadınlar tutuluyor. HABER MERKEZİ